Εξαφάνιση λόγω ναυαγίου: Πώς ανακάλυψη του 2001 «ξαναζωντάνεψε» το σπανιότερο έντομο του κόσμου

 Το 1918, το ναυάγιο του πλοίου SS Makambo στην ακτή του νησιού Lord Howe αποτέλεσε ένα ορόσημο για την οικολογική καταστροφή του νησιού, επηρεάζοντας τρομακτικά τη μοναδική βιοποικιλότητα του.

Όταν το πλοίο προσάραξε και οι επιβάτες εκκένωσαν το πλοίο για επισκευές, οι μαύροι αρουραίοι που υπήρχαν πάνω του κατάφεραν να επιβιώσουν και να διασκορπιστούν στο νησί.

Αυτοί οι αρουραίοι αποδείχθηκαν καταστρεπτικοί για την τοπική χλωρίδα και πανίδα, προκαλώντας την εξαφάνιση πολλών ενδημικών ειδών.

Ένα από τα πιο σημαντικά θύματα αυτής της καταστροφής ήταν το έντομο του Lord Howe Island (Dryococelus australis), που ήταν από τα μεγαλύτερα του είδους του στον κόσμο.

Το έντομο, γνωστό για το εντυπωσιακό μέγεθος και τον σκληρό εξωσκελετό του, ζούσε στα δέντρα του νησιού και κυκλοφορούσε τη νύχτα, όταν έβγαινε για να τραφεί με τα τρυφερά φύλλα των αυτοφυών φυτών.

Η αργή του κίνηση και η έλλειψη ικανότητας πτήσης το καθιστούσαν ευάλωτο σε επιθέσεις, κάτι που εκμεταλλεύτηκαν οι αρουραίοι.

Με τα καταφύγια τους στους κούφιους κορμούς των δέντρων να μην προσφέρουν προστασία από τα τρωκτικά, η εξαφάνιση του εντόμου ήταν αναπόφευκτη.

Μέχρι το 1920, το Dryococelus australis είχε εξαφανιστεί από το νησί, αφήνοντας πίσω του έναν οικολογικό κενό και προκαλώντας ανησυχία για τη σταθερότητα του οικοσυστήματος.

Η εξαφάνιση του εντόμου παρέμεινε σχεδόν ολοκληρωτική, και το είδος θεωρήθηκε για πολλές δεκαετίες χαμένο.

Ωστόσο, τη δεκαετία του 1960, φήμες άρχισαν να κυκλοφορούν για την επιβίωση του εντόμου σε έναν απομακρυσμένο και απρόσιτο βράχο, την Πυραμίδα του Ball, περίπου 14 μίλια από το νησί Lord Howe.

Παρά τις φήμες και τις ανεπιβεβαίωτες αναφορές από ορειβάτες που ισχυρίζονταν ότι βρήκαν νεκρά έντομα στη περιοχή, οι επιστήμονες αμφισβητούσαν την ύπαρξή του.

Αυτή η αναστάτωση κράτησε μέχρι το 2001, όταν οι εντομολόγοι Ντέιβιντ Πρίντελ και Νίκολας Καρντίλ από το Γραφείο Περιβάλλοντος και Κληρονομιάς της Κυβέρνησης της ΝΝΟ, αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν μια αποστολή για να αποδείξουν αν το έντομο ήταν όντως εξαφανισμένο

Η αποστολή τους υπήρξε δύσκολη και επικίνδυνη.

Ανέβηκαν στην απόκρημνη και δύσβατη Πυραμίδα του Ball, γνωστή για την έλλειψη βλάστησης και την απουσία καταφυγίων.

Εκεί, όμως, βρήκαν κάτι εκπληκτικό: τρία ζωντανά έντομα του Lord Howe, επιβεβαιώνοντας έτσι ότι το είδος δεν είχε εξαφανιστεί τελείως.

Ο πληθυσμός των εντόμων ήταν μικρός, μόλις 24 άτομα, και ζούσαν σε μια περιορισμένη περιοχή που περιλάμβανε θάμνους τεϊόδεντρων, οι οποίοι προσέφεραν τροφή και καταφύγιο.

Αυτή η ανακάλυψη ήταν ένα θαύμα της φύσης, αλλά ταυτόχρονα υπήρξε και ένδειξη για τη δύσκολη κατάσταση στην οποία βρισκόταν το είδος.

Το 2019, το νησί Lord Howe προχώρησε σε μια τολμηρή και αμφιλεγόμενη πρωτοβουλία για την εξάλειψη των επεμβατικών πληθυσμών αρουραίων, μέσω του προγράμματος Lord Howe Island Rodent Eradication Project.

Το πρόγραμμα περιλάμβανε τη χρήση τρωκτικοκτόνων -κοινώς ποντικοφάρμακα- από αέρα και γη, με στόχο την πλήρη απομάκρυνση των αρουραίων και των ποντικιών, ώστε να αποκατασταθεί η βιοποικιλότητα του νησιού.

Παρά την αντίσταση από κάποιους κατοίκους, που ανησυχούσαν για τις περιβαλλοντικές συνέπειες της χρήσης των δολωμάτων, η επιτυχία του προγράμματος κηρύχθηκε το 2019, όταν το νησί θεωρήθηκε απαλλαγμένο από τρωκτικά.

Αυτό το σημαντικό βήμα άνοιξε τον δρόμο για την επανεισαγωγή του εντόμου του Lord Howe Island στον φυσικό του βιότοπο.

Σήμερα, συνεχίζονται τα σχέδια για την προσεκτική επανεισαγωγή του είδους στο νησί, διασφαλίζοντας ότι το ευαίσθητο είδος θα έχει τις καλύτερες πιθανότητες να ευδοκιμήσει σε ένα οικοσύστημα που πλέον είναι απαλλαγμένο από τους επιβλαβείς εισβολείς που σχεδόν το εξόντωσαν.