Πολυπολιτισμικότητα: Ζούμε σε μία εποχή όπου οι κοινωνικές και πολιτισμικές εντάσεις, που μέχρι πρόσφατα ήταν περιορισμένες σε συμβολικό επίπεδο, έχουν πάρει πλέον πιο άμεσες και χειροπιαστές διαστάσεις. Αυτές οι εντάσεις τείνουν να εξελιχθούν σε έναν «εμφύλιο πόλεμο» που δεν περιορίζεται μόνο στην κλασική έννοια του πολέμου μεταξύ κρατών ή εθνοτήτων, αλλά επεκτείνεται σε συγκρούσεις εντός των κοινωνιών. Αυτός ο πόλεμος φαίνεται να αφορά τη σύγκρουση μεταξύ ατόμων, μειονοτήτων και πολιτισμών που συνυπάρχουν σε κοινό έδαφος, το οποίο κάποτε θεωρούνταν αποκλειστική πατρίδα των αυτόχθονων.
Η κύρια αιτία αυτής της έντασης στην Ευρώπη είναι η μετανάστευση, και ειδικότερα η εισροή μουσουλμανικών πληθυσμών από περιοχές που βρίσκονται σε αναταραχή ή περιθωριοποίηση. Η παρουσία του Ισλάμ στην Ευρώπη, λοιπόν, δεν μπορεί να θεωρηθεί απλώς ως μία θρησκευτική ή πολιτιστική ταυτότητα, αλλά ως κάτι που απαιτεί μία πιο σύνθετη και διαρκή αφομοίωση. Αντιμετωπίζοντας το Ισλάμ ως «απρόσκλητο πολιτισμικό επισκέπτη», μπορούμε να κατανοήσουμε ότι η πολιτισμική συνύπαρξη μεταξύ μουσουλμάνων και εγχώριων πληθυσμών δεν αφορά απλώς το σεβασμό ή τη συμπάθεια, αλλά την ανάγκη για ισότιμη συνύπαρξη και αφομοίωση, κάτι το οποίο, όπως φαίνεται, δεν έχει συμβεί και ενδέχεται να είναι αργά πια για να γίνει.
Ο συγγραφέας Παπαμιχαήλ, στο έργο του Ανυπόφορο Βουητό του Κενού (2016), αναλύει πώς οι φονταμενταλιστικοί κύκλοι των μουσουλμανικών μειονοτήτων στις δυτικοευρωπαϊκές χώρες δεν κινούνται μόνο από κίνητρα εκδίκησης ή αυτοθυσίας, αλλά επιδιώκουν τη δημιουργία ενός ακραίου πολιτισμικού κλίματος που θα πυροδοτήσει συγκρούσεις μεταξύ αντίπαλων πολιτισμών. Οι ισλαμιστές, σύμφωνα με τον Παπαμιχαήλ, εκμεταλλεύονται τη κοινωνιοοικονομική περιθωριοποίηση της νεολαίας από οικογένειες μεταναστών και το γεγονός ότι αυτοί οι νέοι συχνά ζουν σε υποβαθμισμένες περιοχές των δυτικοευρωπαϊκών πόλεων.
Ο στόχος του πολιτικοθρησκευτικού ισλαμιστικού ριζοσπαστισμού δεν είναι μόνο η εκδίκηση ή ο φόβος, αλλά η δημιουργία μιας πολιτισμικής αντίδρασης που θα αμφισβητήσει τις δυτικές αξίες. Οι φονταμενταλιστές προσπαθούν να προκαλέσουν ρήγματα στην κοινωνία και να καταστήσουν αδύνατο τον διάλογο και τη διαπολιτισμική συνύπαρξη. Αντίθετα, επιθυμούν την επιβολή μιας νοοτροπίας πολέμου που θα μετατρέψει την μουσουλμανική κουλτούρα από μειονοτική παρουσία σε κυρίαρχη πολιτισμική δύναμη, με στόχους αδιαπραγμάτευτους και σαφείς.
Αυτό το πολιτισμικό και θρησκευτικό ρήγμα καθιστά δύσκολο οποιονδήποτε διαπολιτισμικό διάλογο και ενισχύει την αποξένωση, κάνοντας σχεδόν αδύνατη τη συμβίωση ειρηνικά. Η δυτική κοινωνία, που χτίστηκε πάνω στην ιδέα της ανοχής και της πολυπολιτισμικότητας, βρίσκεται αντιμέτωπη με τα όρια της. Ο ριζοσπαστικός ισλαμισμός ενισχύει την ένταση και την αίσθηση του «άλλου», καθιστώντας αδύνατη την ενσωμάτωση των μουσουλμανικών κοινοτήτων στην ευρωπαϊκή κοινωνία.
Σε αυτό το πλαίσιο, το Ισλάμ γίνεται όλο και περισσότερο εργαλείο για τη διάλυση των δυτικών κοινωνιών και των χριστιανικών εθνικών κρατών. Οι μουσουλμανικές μειονότητες, όπως όλες οι μειονότητες, γίνονται εργαλείο για την αποδόμηση των παραδοσιακών κοινωνικών δομών και τη διάλυση της εθνικής συνοχής. Ο τρόπος που το Ισλάμ χρησιμοποιείται σε αυτή τη διαδικασία είναι χαρακτηριστικός των αντιφάσεων της σύγχρονης εποχής: η φιλο-ισλαμική κουλτούρα, που εισάγεται στον γενικά άθεο δυτικό κόσμο, χρησιμοποιείται για την υπονόμευση των θεμελίων του δυτικού πολιτισμού, δημιουργώντας ένα παράδοξο που εντείνει τις κοινωνικές και πολιτισμικές αντιφάσεις.
Αυτός ο «πόλεμος» δεν έχει τον παραδοσιακό χαρακτήρα του στρατιωτικού αγώνα ή του εμφυλίου πολέμου με σαφή μέτωπα και στρατηγική. Αντίθετα, εκδηλώνεται καθημερινά σε επίπεδο γειτονιάς, μεταξύ διαφορετικών ομάδων και κοινωνικών στρωμάτων. Οι συγκρούσεις είναι άγριες και συχνά αναλαμβάνουν τη μορφή εγκληματικών πράξεων και βίας, οι οποίες δεν σχετίζονται με πολιτική ή στρατηγική, αλλά με μία κοινωνική και πολιτισμική σύγκρουση χωρίς σαφή ηγεσία ή στόχους.
Η κοινωνική και πολιτισμική αναστάτωση έχει οδηγήσει σε έναν αυξανόμενο κοινωνικό δαρβινισμό, όπου επικρατούν οι ισχυρότεροι, οι οποίοι επιβάλλουν τον δικό τους νόμο και τις δικές τους αξίες. Η δημόσια ζωή κατακερματίζεται και οι συμμορίες ή ομάδες πίεσης αναλαμβάνουν τον ρόλο του κράτους, με την κοινωνία να μετατρέπεται σε μία ασταθή και επικίνδυνη «ζούγκλα». Η παραβατικότητα και η αναρχία αναπτύσσονται, ενώ τα άτομα ζουν συνεχώς υπό το καθεστώς της απειλής και του φόβου.
Το ζήτημα της κοινωνικής έκρηξης είναι αβέβαιο και απρόβλεπτο. Η απουσία μιας σαφούς πολιτικής δομής και η αδυναμία των εθνικών κρατών να διαχειριστούν την πολυπλοκότητα των κοινωνικών και πολιτισμικών συγκρούσεων έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη μίας έκρυθμης και αναρχικής κατάστασης, που δύσκολα εντάσσεται στην παραδοσιακή έννοια του εμφυλίου πολέμου. Αντίθετα, η κατάσταση αυτή έχει λάβει τη μορφή μιας γενικευμένης κοινωνικής βίας, η οποία επηρεάζει καθημερινά τις δυτικές κοινωνίες και υποσκάπτει την παραδοσιακή τάξη.
Αφού οι ιστορικοί λαοί δεν διαλύονται ως συλλογικές συνειδήσεις τόσο εύκολα, για να μεταβληθούν σε ένα εξατομικευμένο, νομαδικό πλήθος (όπως προέβλεπε ο Νέγκρι στο βιβλίο του “Αυτοκρατορία”), τότε, γι’ αυτές τις κοινωνικές και οικονομικές ελίτ, είναι ίσως προτιμότερο οι λαοί της Ευρώπης να συρρικνωθούν ποσοτικά τόσο, όσο χρειάζεται για να πάψουν να είναι πλειοψηφικοί στα εδάφη που ζούσαν ιστορικά, δηλαδή να γίνουν μειοψηφία στον τόπο τους. Σε αυτές τις συνθήκες δημογραφικής συρρίκνωσης και πολιτικοπολιτισμικής μετάβασης, φτάνουμε σε μια Ευρώπη Mad Max: Γεμάτη επεισόδια καθημερινών μειονοτικών συγκρούσεων, βανδαλισμών και βίας. Το είδαμε πρόσφατα στην Μεγάλη Βρετανία, στο Μαγδεμβούργο, στην Κολωνία και σε τόσα άλλα μέρη, κυρίως κατά τους χριστουγεννιάτικους εορτασμούς.
Ακόμα και στη δική μας Εξαρχειώτικη Καλλιδρομίου το αντιμετωπίσαμε, ενώ μέχρι σήμερα οι περισσότεροι ισχυρίζονταν πως δεν έχουμε αντικειμενικά κανένα λόγο να θεωρήσουμε ότι παρόμοια φαινόμενα θα εμφανιστούν σε λίγο και στην χώρα μας. Μάλιστα, πέρασε στα ψιλά γράμματα της επίσημης ειδησεογραφίας η έγγραφη ισλαμική απειλή που εστάλη πρόσφατα προς τις διευθύνσεις κάποιων σχολείων της Αττικής, η οποία προειδοποιούσε για τρομοκρατικό χτύπημα σε σχολικές μονάδες.
Και επειδή η κρατική αερολογία αρέσκεται σε φράσεις τύπου “ατομική ευθύνη”, για το περιστατικό επί παραδείγματι στην Καλλιδρομίου ποιος ακριβώς θα αναλάβει την ευθύνη και θα πληρώσει το τίμημα της ηθικής αυτουργίας; Γιατί τον φυσικό αυτουργό τον γνωρίζουμε. Οι ηθικοί αυτουργοί που τον άφησαν να κυκλοφορεί ελεύθερο να επαναλαμβάνει κατά καιρούς τις εγκληματικές του πράξεις πως ακριβώς θα πληρώσουν; Δεν θα πρέπει να γνωρίζουν οι πολίτες της χώρας και κυρίως η δικαιοσύνη το όνομα, το επίθετο και τη διοικητική ιδιότητα των εμπλεκόμενων στην εγκληματική παράλειψη προστασίας της κοινωνίας από τέτοιους φυσικούς αυτουργούς, που παραμένουν ελεύθεροι και κυκλοφορούν ανάμεσά μας, παρότι έχουν απασχολήσει τις αρχές για παρόμοια εγκλήματα στο παρελθόν;
Σε αυτό το νέο τοπίο, οι ιστορικές εθνικές κοινότητες και τα εδάφη τους χάνουν τη σημασία τους, καθώς τα κράτη, αποδυναμωμένα από τις διαδικασίες παγκοσμιοποίησης, αναγκάζονται να διαχειριστούν νέες κοινωνικές δυναμικές και πολιτισμικές εντάσεις. Στη θέση των παραδοσιακών κρατών, έρχονται νέοι κοινωνικοί σχηματισμοί και «μικροκράτη» που διαμορφώνουν τη ζωή εντός των πόλεων, αναλαμβάνοντας τη διαχείριση της ασφάλειας και της κοινωνικής τάξης με άτυπο, και συχνά βίαιο, τρόπο.
Η σύγκρουση αυτή δεν έχει πια τα χαρακτηριστικά ενός «πολέμου» με στρατηγικές και ιδεολογικούς στόχους, αλλά είναι μία συνεχής και ακήρυχτη βία που διαπερνά κάθε πτυχή της καθημερινότητας. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, το κράτος, απομακρυσμένο από την παραδοσιακή του έννοια ως έθνος-κράτος, αδυνατεί να προστατεύσει την κοινωνία του από τις νέες αυτές μορφές εσωτερικής σύγκρουσης και παραβατικότητας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου