Ακρίβεια: Το «ασανσέρ» των Tιμών στα τρόφιμα - Τα μέτρα και τα επόμενα βήματα

 Οι τιμές των τροφίμων παραμένουν στο επίκεντρο του προβληματισμού στο «μέτωπο» της ακρίβειας στα βασικά αγαθά καθώς, παρά την αποκλιμάκωση που εμφανίζουν τους τελευταίους μήνες αρκετές κατηγορίες, σε άλλες αντίστοιχα οι ανατιμήσεις συνεχίζονται κι ενώ εξακολουθούν να υφίστανται παράγοντες, όπως η κλιματική κρίση, με απρόβλεπτες, όπως έχει αποδειχθεί, συνέπειες για την αγροτική παραγωγή.

Οι διαφορετικές «ταχύτητες» στην πορεία των τιμών μεταξύ των κατηγοριών τροφίμων αποτυπώνονται στην πρόσφατη έρευνα του ΙΕΛΚΑ για το κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου, τον Οκτώβριο. Έτσι, από τις 19 κατηγορίες τροφίμων που ερευνώνται, στις 7 καταγράφηκαν μειώσεις, από -3,78% έως 0,14% σε ετήσια βάση ενώ στις 12 αυξήσεις, από 0,11% έως 11,31%.

Σε ποιες κατηγορίες επιμένουν οι ανατιμήσεις

Οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις τον προηγούμενο μήνα παρατηρήθηκαν σε φρέσκα ψάρια και θαλασσινά (11,31%) ακολούθησαν ορεκτικά -αλίπαστα (5,79%), μπισκότα- σοκολάτες (+4,78%), είδη πρωϊνού – ροφήματα (+3,72%) και αλκοολούχα ποτά (+3,49%). Κατά κύριο λόγο, δηλαδή, πρόκειται για κατηγορίες οι οποίες επηρεάζονται από την κλιματική κρίση και τις επιπτώσεις της στην παραγωγή - κατά συνέπεια και στις διεθνείς τιμές πρώτων υλών. Όπως για παράδειγμα στον καφέ και το κακάο που έχουν ως συνέπεια την άνοδο των τιμών σε ροφήματα, σοκολάτες και γλυκά ή στο σταφύλι που επηρεάζει την τιμή στο κρασί.

Στον αντίποδα, οι μεγαλύτερες μειώσεις μεταξύ των κατηγοριών τροφίμων καταγράφονται σε παιδικές τροφές (-3,78%), ζύμες νωπές και καταψυγμένες (-2,77%), αυγά – βούτυρα ζωμούς (- 2,35%) και καταψυγμένα τρόφιμα (-2,23%). Στην περίπτωση των μειώσεων πάντως, παρά το ενθαρρυντικό στοιχείο ότι έπειτα από μια περίοδο έντονων πληθωριστικών πιέσεων καταγράφεται μία αποκλιμάκωση, παραμένει το γεγονός ότι λόγω των διαρκών ανατιμήσεων που προηγήθηκαν μέσα στην τριετία, οι τιμές συνεχίζουν σε πολλές περιπτώσεις να είναι σε υψηλά επίπεδα.

Αυτό αποτυπώνεται και στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που αφορούν στις τιμές των αγροτικών προϊόντων, όπως διαμορφώνονται στο χωράφι. Συγκεκριμένα, ο δείκτης τιμών εκροών στη Γεωργία-Κτηνοτροφία μειώθηκε μεν τον Σεπτέμβριο του 2024 κατά 1,4% σε ετήσια βάση και κατά 4% συγκριτικά με τον Αύγουστο, σε σχέση με το 2020 ωστόσο, καταγράφεται αύξηση της τάξεως του 46,7%.

Διατηρούνται και το 2025 τα μέτρα

Σε κάθε περίπτωση πάντως, όπως επαναλαμβάνουν στελέχη της αγοράς αλλά της κυβέρνησης, οι τιμές είναι σε σχεδόν αδύνατον να επιστρέψουν στα επίπεδα που βρίσκονταν προ κρίσης, λόγω ενός συνδυασμού παραγόντων κόστους και αλλαγών που έχουν πλέον συντελεστεί κατά τη διάρκεια της τριετίας. Εκεί που επικεντρώνεται αυτή τη στιγμή η «μάχη» στο μέτωπο της ακρίβειας, είναι οι τιμές να αποκλιμακωθούν σε επίπεδα που θα ελαφρύνουν την πίεση που δέχονται στην τσέπη τους οι καταναλωτές και παράλληλα να μπει «φρένο» σε ενδεχόμενα φαινόμενα αδικαιολόγητων ανατιμήσεων.

Προς αυτή την κατεύθυνση ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Τάκης Θεοδωρικάκος διεμήνυσε ότι τα μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας, όπως το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους θα συνεχιστούν και εντός του 2025 ενώ στο «μικροσκόπιο» μπαίνουν το προσεχές διάστημα και οι προσφορές ώστε να αντιμετωπιστούν φαινόμενα παραπλανητικών πρακτικών. Παράλληλα το αρμόδιο υπουργείο εστιάζει σε αυστηρούς και εκτεταμένους ελέγχους στην αγορά υπογραμμίζοντας μάλιστα πως το ύψος των προστίμων να έχει εξαπλασιαστεί.

Πάνω από 400 κωδικοί τροφίμων στην πρωτοβουλία της μόνιμης μείωσης

Την ίδια στιγμή, στο πλαίσιο των επαφών του κ. Θεοδωρικάκου με εκπροσώπους την αγοράς και μετά το κάλεσμά του να συμβάλλουν από την πλευρά τους στην προσπάθεια για αποκλιμάκωση των τιμών, σε εξέλιξη βρίσκεται η πρωτοβουλία της μόνιμης μείωσης τιμής στα σούπερ μάρκετ. Έως τώρα, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Ανάπτυξης, έχουν ενταχθεί συνολικά 523 κωδικοί με μειώσεις από 5% έως 24%. Σημειώνεται πάντως ότι στα ράφια των αλυσίδων του οργανωμένου λιανεμπορίου βρίσκονται συνολικά περισσότεροι από 10.000 κωδικούς.

Με βάση την ανανεωμένη λίστα των προϊόντων που δημοσιοποιήθηκε τις προηγούμενες μέρες, περισσότεροι από 400 κωδικοί που περιλαμβάνονται αφορούν σε προϊόντα διατροφής, όπως για παράδειγμα, γαλακτοκομικά, τυροκομικά, αλεύρι, μακαρόνια, καφές, έλαια κτλ. Ως προς τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία, ο υπουργός Ανάπτυξης έχει συστήσει εντατικοποίηση των προσπαθειών από πλευράς των αλυσίδων του οργανωμένου λιανεμπορίου καθώς και την παράταση, χρονικά, της διάρκειάς.

Την ίδια στιγμή στο πλαίσιο των επαφών του κ. Θεοδωρικάκου με εκπροσώπους την αγοράς και μετά το κάλεσμα του να συμβάλλουν από την πλευρά τους στην προσπάθεια για αποκλιμάκωση των τιμών, σε εξέλιξη βρίσκεται η πρωτοβουλία της μόνιμης μείωσης τιμής, στα σούπερ μάρκετ. Έως τώρα, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Ανάπτυξης έχουν ενταχθεί συνολικά 523 κωδικοί με μειώσεις από 5% έως 24%. Σημειώνεται πάντως ότι στα ράφια των αλυσίδων του οργανωμένου λιανεμπορίου βρίσκονται συνολικά περισσότεροι από 10.000 κωδικούς.