Ο Μπάιντεν άνοιξε το Kουτί της Πανδώρας και παγίδευσε τον Tραμπ

Όταν προχθές αμερικανικοί πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς έπεσαν μέσα στη Ρωσία, οι ΗΠΑ διέβησαν τον Ρουβίκωνα. Χθες και το Λονδίνο έδωσε εντολή στην Ουκρανία να εκτοξεύσει τους βρετανικούς πυραύλους Storm Shadow στο ρωσικό έδαφος. Η Βρετανία δεν θα το τολμούσε ποτέ, χωρίς την κάλυψη και την πρωτοβουλία της Ουάσινγκτον. Τώρα θεωρείται θέμα χρόνου να δώσει και η Γαλλία ανάλογο πράσινο φως.

Η Βρετανία μόλις μετατοπίστηκε, από σύμμαχος της Ουκρανίας σε κράτος πλήρως συμμετέχον στον πόλεμο. Το ίδιο θα συμβεί με οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα ακολουθήσει τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο. Οκτώ εβδομάδες προτού μετακομίσει στον Λευκό Οίκο ο Τραμπ, το σχοινί έχει τεντωθεί πρώτη φορά σε τέτοιον βαθμό.

Ο Μπάιντεν, που δεν κρίθηκε καν ικανός να κατέβει στις εκλογές ως υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών, δεν επιλέγει την παραδοσιακή λογική, να τηρήσει σιγήν ιχθύος έως τις 20 Ιανουαρίου και να παραδώσει τη σκυτάλη. Το παιχνίδι που κάνει γίνεται πλέον ανεξέλεγκτο, με παγκόσμια διάσταση.

Για πολύ καιρό η χρήση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς ήταν μια κόκκινη γραμμή, που η Δύση δεν τολμούσε να ξεπεράσει. Τα τωρινά χτυπήματα δεν πρόκειται να αλλάξουν το αποτέλεσμα του πολέμου, αλλά ρίχνουν λάδι στη φωτιά.

Ακόμη και στην Αμερική η απόφαση του Μπάιντεν να επιτρέψει στην Ουκρανία να εξαπολύσει πυραυλικές επιθέσεις ATACMS βαθιά στο ρωσικό έδαφος θεωρήθηκε «τρελή». Η Μόσχα έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι τέτοιου είδους χτυπήματα θα θεωρηθούν άμεση συμμετοχή των χωρών του ΝΑΤΟ σε επίθεση κατά της Ρωσίας, με όλες τις επακόλουθες συνέπειες.

Σύμφωνα με το επίσημο ρωσικό δόγμα για την πυρηνική αποτροπή: «Μια επίθεση στη Ρωσική Ομοσπονδία από μη πυρηνική χώρα με την υποστήριξη μιας δύναμης που κατέχει αυτό το είδος όπλου θα θεωρείται κοινή επίθεση». Δηλαδή, στην τωρινή περίπτωση η Μόσχα διατηρεί το θεωρητικό δικαίωμα να απαντήσει, ακόμη και με εκτόξευση πυρηνικών κεφαλών.

Παράλληλα, η κυβέρνηση Μπάιντεν ανακοίνωσε στο Κογκρέσο ότι σκοπεύει να διαγράψει χρέος ύψους 4,65 δισεκατομμυρίων δολαρίων που οφείλει η Ουκρανία, σύμφωνα με επιστολή που περιήλθε στην κατοχή του Bloomberg News, η οποία αποτελεί την τελευταία από μια σειρά κινήσεων που αποσκοπούν στην ενίσχυση της στήριξης του Κιέβου.

Ο Λευκός Οίκος θα ακυρώσει το ήμισυ ενός δανείου ύψους 9 δισεκατομμυρίων δολαρίων που παραδόθηκε στην Ουκρανία ως μέρος ενός συμπληρωματικού πακέτου 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων που εγκρίθηκε τον Απρίλιο.

Η διαγραφή του χρέους, «βοηθώντας έτσι την Ουκρανία να επικρατήσει, είναι προς το εθνικό συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών και των εταίρων τους στην ΕΕ, την G7+ και το ΝΑΤΟ», ανέφερε το State Department σε επιστολή προς το Κογκρέσο με ημερομηνία 20 Νοεμβρίου.

Οι ρεπουμπλικάνοι κατηγορούν τον Μπάιντεν ότι επιδιώκει «να πυροδοτήσει τον Γ’ παγκόσμιο πόλεμο» προτού φύγει από το πόστο. Επισήμως, ο Τραμπ δεν έχει τοποθετηθεί, αλλά οι δηλώσεις από τους «αντ’ αυτού» είναι δραματικές. «Η στρατιωτική βιομηχανία φαίνεται να θέλει να διασφαλίσει ότι θα ξεκινήσει ο Γ’ παγκόσμιος, προτού ο πατέρας μου έχει την ευκαιρία να δημιουργήσει ειρήνη» έγραψε ο Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ στο X.

Από τη Μόσχα έως τις Βρυξέλλες μία είναι η κοινή πεποίθηση και ας μην εκστομίζεται φωναχτά: Ότι ο Μπάιντεν δεν θα μπορούσε να πάρει μόνος του την απόφαση. Μπορεί να την ενέκρινε, αλλά ένας άνθρωπος που ξεχνάει ακόμα και το πότε πέθανε ο γιος του δεν είναι σε θέση να κινεί τα νήματα απερίσπαστος.

Από την πλευρά των Ευρωπαίων δεν ακούστηκε καμιά διαφωνία για την απόφαση Μπάιντεν να χρησιμοποιηθούν πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς. Το Λονδίνο έσπευσε να κάνει το ίδιο, η Γαλλία λέγεται ότι θα ακολουθήσει, ενώ στη Γερμανία ο Μερτς, που θεωρείται ο επόμενος καγκελάριος, υποστηρίζει την απόφαση Μπάιντεν. «Ο καθένας θα ενεργήσει κατά την κρίση του» δήλωσε ο Μπορέλ, σαν να λέει ότι για τα ευρωπαϊκά κράτη ισχύει ξαφνικά το πυρ κατά βούληση.

Όμως, γιατί ο Μπάιντεν επέτρεψε τώρα τη χρήση των πυραύλων, όταν επί μήνες την αρνιόταν, επειδή θα αποτελούσε επικίνδυνη κλιμάκωση; Η εκδοχή ότι θέλει να καταφέρει καίρια πλήγματα στον ρωσικό στρατό πριν από τις 20 Ιανουαρίου, που θα αναλάβει ο Τραμπ, δεν στέκει. Τον Σεπτέμβριο το Πεντάγωνο είπε ότι το 90% των ρωσικών αεροσκαφών που εκτοξεύουν βόμβες σε ουκρανικές θέσεις είχαν ήδη μετακινηθεί ανατολικά, εκτός εμβέλειας των πυραύλων ATACMS. Ούτε η αιτιολογία περί Βορειοκορεατών στρατιωτών στο ρωσικό έδαφος ακούγεται πειστική.

Ουσιαστικά, η απόφαση Μπάιντεν επιχειρεί να λύσει βασικά προβλήματα της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ που προέκυψαν τελευταία:

1. Να «εμπνεύσει» τους συμμάχους τους, κυρίως την Ευρώπη. Η εκλογή Τραμπ έφερε παγωμάρα στη Δύση, που είδε σοκαρισμένη ότι όλη η «ατζέντα Μπάιντεν», από την εντατική παραγωγή όπλων για την Ουκρανία έως ζητήματα «πράσινης» επιχειρηματικότητας ή ταυτοτικής ομοιομορφίας, κινδυνεύει να τραβήξει χειρόφρενο.
2. Να χαρίσει μια «καταναλωτική» ένεση, με ξεστοκάρισμα στη βιομηχανία όπλων. Για παράδειγμα, υπάρχουν πάνω από 1.000 πύραυλοι ATACMS στο οπλοστάσιο της Αμερικής, που σταδιακά αντικαθίστανται με νεότερους και μεγαλύτερου βεληνεκούς.
3. Να τεστάρει την απάντηση της Ρωσίας. Αν δεν είναι συντριπτική, η Δύση θα μπορεί να λέει ότι οι απειλές του Πούτιν είναι τζούφιες.
4. Να προκαταλάβει την προεδρία Τραμπ στο θέμα της Ουκρανίας, φέρνοντας τη νέα κυβέρνηση μπροστά σε ένα τελείως διαφορετικό σκηνικό.

Στην πράξη, η στάση Μπάιντεν θέλει να ναρκοθετήσει τυχόν προσπάθεια του Τραμπ να καταλήξει σε συμφωνία με τη Μόσχα. Ο Τραμπ τώρα «κληρονομεί» έναν τελείως διαφορετικό πόλεμο, όπου η άμεση ανάμειξη των ΗΠΑ αυξάνεται επικίνδυνα.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν πρακτικά παγίδευσε σε ένα δίλημμα την επόμενη κυβέρνηση: Μόλις ορκιστεί ο Τραμπ θα ανακαλέσει αμέσως την εξουσιοδότηση για τους πυραύλους; Ή θα τη διατηρήσει, ως διαπραγματευτικό χαρτί με τη Ρωσία; Κάτι που, παρεμπιπτόντως, βολεύει και τον Τραμπ, παρά τη ρητορική του. Αν την ανακαλέσει, τα ΜΜΕ των δημοκρατικών θα αναβιώσουν πάλι τα σενάρια περί συμφωνιών με τον Πούτιν.

Υπέργηρος, αδύναμος και απαξιωμένος ναι, αλλά οι τελευταίες μέρες της προεδρίας Μπάιντεν άνοιξαν το κουτί της Πανδώρας, που δύσκολα θα κλείσει.

Ξεκινώντας από τη δεύτερη ελπίδα, οι ΗΠΑ δεν είναι απλώς μια χώρα, αλλά το λίκνο του σύγχρονου ληστρικού επιχειρηματικού μοντέλου. Χωρίς οίκτο, χωρίς συναισθηματισμό, ζητούμενο είναι να κάνεις χρήματα με όποιο κόστος, και οι σχετικές δαπάνες να αντισταθμίζονται από το τελικό κέρδος.

Σε αυτήν την περίπτωση, είναι η ίδια η Ουκρανία και ο πληθυσμός της που εμπίπτουν στην κατηγορία των σχετικών δαπανών – απλώς δεν θα το καταλάβουν αυτό. Όσον αφορά την προμήθεια οποιασδήποτε ποσότητας ενεργειακών πόρων σε προνομιακές τιμές, βάσει του ίδιου επιχειρηματικού μοντέλου, οι υδρογονάνθρακες που παράγονται στο εξωτερικό είναι πιο πιθανό να πάνε στις αγορές της Ασίας ή της Ευρώπης, επειδή αυτές υπόσχονται κέρδη, καθώς δεν υπάρχει τίποτα άλλο να πάρεις από την Ουκρανία. Η Ουκρανία δεν είναι σε θέση να αποπληρώσει το τρέχον εξωτερικό της χρέος ούτε για τις επόμενες δύο γενιές.

Φαντασιώσεις για τις ΗΠΑ

Όσο για τις φαντασιώσεις για μια παγκόσμια μείωση των τιμών του πετρελαίου, τα πράγματα είναι πολύ πιο περίπλοκα. Οι ΗΠΑ, οι οποίες σήμερα παράγουν ποσότητα ρεκόρ 13,7 εκατομμυρίων βαρελιών πετρελαίου την ημέρα και ξεπερνούν σε αυτόν τον δείκτη τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία, δεν μπορούν να επηρεάσουν τη δυναμική των παγκόσμιων αγορών με τις δικές τους τοπικές αποφάσεις.

Διότι επειδή οι ΗΠΑ δεν είναι μέλος του ΟΠΕΚ και του ΟΠΕΚ+ και κρατούν μια ανεξάρτητη στάση. Επιπλέον, ο ΟΠΕΚ παράγει το 35% της παγκόσμιας παραγωγής και το ήμισυ των παγκόσμιων εξαγωγών πετρελαίου. Και οι δύο Οργανισμοί τα τελευταία τέσσερα χρόνια αρνήθηκαν επίμονα και ανοιχτά οποιοδήποτε αμερικανικό αίτημα ή αίτημα για αύξηση της παραγωγής.

Τα αποτυχημένα ταξίδια του Biden

Αρκεί να θυμηθούμε τα δύο αποτυχημένα ταξίδια του Joe Biden στο Ριάντ, όπου προσπάθησε να πείσει τους Σαουδάραβες να αυξήσουν την παραγωγή, κάτι που θα μείωνε τις τιμές σε παγκόσμιο επίπεδο και στην Αμερική, δίνοντας έτσι στον Biden μια ισχυρή προεκλογική ατζέντα.

Ήταν το ευγενικό σαμποτάζ των Αράβων παραγωγών πετρελαίου, οι οποίοι έχουν τεράστια επιρροή στον ΟΠΕΚ, που οδήγησε την κυβέρνηση Biden να… στεγνώσει τα στρατηγικά αποθέματα των ΗΠΑ από τα 650 στα 360 εκατομμύρια βαρέλια τα τελευταία δύο χρόνια.

Αυτό είναι ένα απόλυτο αντί-ρεκόρ τουλάχιστον για τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες.
Επιπλέον, εάν διατηρηθεί η τρέχουσα δυναμική αναπλήρωσης των αποθεμάτων, η Ουάσιγκτον θα χρειαστεί τουλάχιστον 15 χρόνια για να επιστρέψει στο επίπεδο του 2020.

Η πρόκληση του Trump

Η πρόκληση για τον Trump, ο οποίος αναμένεται να άρει μαζικά τους περιορισμούς στις γεωτρήσεις και στο fracking, συνίσταται στην κληρονομιά που θα του παραδώσει ο απερχόμενος πρόεδρος τον Ιανουάριο.

Μιλάμε, καταρχήν, για την κολοσσιαία αγορά εναλλακτικών πηγών ενέργειας, για την ανάπτυξη και υλοποίηση της οποίας προβλέπεται στον προϋπολογισμό το αστρονομικό ποσό των 559 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Είναι ένας τομέας τέτοιας εμβέλειας και οικονομικής επιρροής που δεν μπορεί να ακυρωθεί με μια υπογραφή, όσο και αν το ζητά η βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Ίσως, είναι με το βλέμμα σε αυτή τη μεγάλη μερίδα χρημάτων που το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ αλλάζει θέση και ανακοινώνει μια νέα στρατηγική για την κατασκευή πυρηνικών σταθμών, οι οποίοι αναγνωρίζονται ως οικολογικά ασφαλείς και που έχουν εγγυημένο χρόνο λειτουργίας τουλάχιστον 60 χρόνια.

Επί του παρόντος, η πραγματοποίηση αυτών των σχεδίων είναι αβέβαιη, αλλά το αμερικανικό επιχειρηματικό μοντέλο προτρέπει την Ουάσιγκτον να εξετάσει διάφορες προσεγγίσεις και λύσεις.

Καταναλώνουν αέριο, εξάγουν πετρέλαιο

Η δεύτερη επιπλοκή συνίσταται στο γεγονός ότι οι αυξανόμενοι όγκοι παραγωγής πετρελαίου εξάγονται κυρίως, αφού η Ουάσιγκτον, όπως και η Μόσχα παρεμπιπτόντως, βασίζεται στην κατανάλωση αερίου εντός της χώρας.

Θα πρέπει να προστεθεί ότι στα τέλη του περασμένου έτους, οι Ηνωμένες Πολιτείες σημείωσαν ιστορικό ρεκόρ για την εγχώρια κατανάλωση φυσικού αερίου – καθώς ανερχόταν σε 89 δισεκατομμύρια κυβικά πόδια την ημέρα (περίπου 2,52 δις κυβικά μέτρα), ή σε 32,5 τρισ. ετησίως. Η ίδια η κατανάλωση στις Ηνωμένες Πολιτείες αυξάνεται κατά μέσο όρο κατά 5% ετησίως από το 2018.

Δηλαδή, βραχυπρόθεσμα, η ιδιαίτερη σημασία του φυσικού αερίου στη δομή του ενεργειακού ισοζυγίου – και συνεπώς της οικονομίας – θα αυξηθεί όπως έχει προγραμματιστεί, εκτοπίζοντας σταδιακά το πετρέλαιο.

Μάστερ οι Αμερικανοί σε ίντριγκες και παιχνίδια

Συνεπώς, το πετρέλαιο ως όργανο γεωπολιτικής επιρροής και πλουτισμού θα μεταναστεύει όλο και περισσότερο προς τα έξω. Και ήδη στην παγκόσμια αγορά, οι ΗΠΑ καταρχάς δεν μπορούν μόνες τους να υπαγορεύουν τους δικούς τους κανόνες και να πολεμούν τα διακρατικά καρτέλ.

Και δεύτερον, όλη η παραγωγή και η επεξεργασία υδρογονανθράκων στις ΗΠΑ είναι καθαρά σε χέρια ιδιωτών, οι οποίοι αγαπούν τόσο πολύ τα κέρδη που θα προτιμούσαν να έρθουν σε συμφωνία με τον ΟΠΕΚ και τον ΟΠΕΚ+ και να καθορίσουν μια μέση τιμή που να ικανοποιεί τους πάντες. Όσον αφορά τα εταιρικά παιχνίδια και τις ίντριγκες, οι Αμερικανοί είναι διεθνώς αναγνωρισμένοι… μάστερ.

O παγκόσμιος σερίφης

Επομένως, δεν είναι καλά τα νέα για τον Zelensky. Ο Trump δεν θα προσπαθήσει να ρίξει τις τιμές του πετρελαίου, τουλάχιστον επειδή οι αμερικανικές πετρελαϊκές εταιρείες, οι οποίες είναι οι βασικοί χορηγοί της εκστρατείας του, πρέπει να ανακτήσουν τα χρήματα που έχουν επενδύσει και να εδραιωθούν ακόμα περισσότερο στις παγκόσμιες αγορές, πιέζοντας σταδιακά τους Άραβες, τους Ρώσους και την Αφρική.

Υπάρχει ένας παγκόσμιος οικονομικός και ενεργειακός πόλεμος σε εξέλιξη, στον οποίο ο υπερατλαντικός σερίφης δεν ενδιαφέρεται για τα προβλήματα και τις επιθυμίες του Κιέβου.