H επιμονή του πληθωρισμού στην Ελλάδα και γιατί η ανεργία θα μειώνεται με βραδύτερο ρυθμό – Οι προβλέψεις της Κομισιόν

 Η αύξηση του ΑΕΠ στην Ελλάδα αναμένεται να διαμορφωθεί στο 2,1% το 2024 στο 2,3% το 2025 και στο 2,2% το 2026, υποστηριζόμενη από την εφαρμογή του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRP), σύμφωνα με τις φθινοπωρινές οικονομικές προβλέψεις της Επιτροπής που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα.

Η πρόβλεψη της Επιτροπής για την αύξηση του ΑΕΠ το 2024 στην ευρωζώνη είναι 0,8% και 0.9% στην ΕΕ, ενώ για το 2025 το ΑΕΠ προβλέπεται να επιταχυνθεί κατά 1,3% στην ευρωζώνη και 1,5% στην ΕΕ και το 2026 κατά 1,6% και 1,8% αντιστοίχως.

Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα προβλέπεται στο 3% το 2024 και αναμένεται να μετριαστεί σταδιακά στο 2,4% το 2025 και 1,9% το 2026. Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη το 2024 θα διαμορφωθεί στο 2,4% και θα μετριαστεί στο 2,1% το 2025 και στο 1,9% το 2026.

Η ανεργία, τώρα κάτω από το 10%, αναμένεται να συνεχίσει να μειώνεται αλλά πιο αργά από ό,τι στο παρελθόν.

Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να συνεχίσει να μειώνεται λόγω της μηδαμινής αύξησης των δαπανών. Μαζί με τη σταθερή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ, αυτό συμβάλλει στη σταθερή μείωση του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ κοντά στο 140% του ΑΕΠ έως το 2026.

Η ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Αναλυτικότερα, η έκθεση της Επιτροπής για την Ελλάδα τονίζει ότι «η ανάπτυξη παραμένει εύρωστη». Η ελληνική οικονομία σημείωσε σταθερή ανάπτυξη 2,1% σε ετήσια βάση το πρώτο εξάμηνο του 2024, κυρίως λόγω της εγχώριας ζήτησης, ενώ οι καθαρές εξαγωγές επιβραδύνουν την ανάπτυξη. Μετά την αύξηση του κατώτατου μισθού, η ιδιωτική κατανάλωση επωφελήθηκε από τη σχετικά ταχύτερη αύξηση των μισθών για τα νοικοκυριά χαμηλότερου εισοδήματος. Οι επενδύσεις επιταχύνθηκαν παράλληλα με την έντονη ανάκαμψη της πιστωτικής επέκτασης των επιχειρήσεων, ενώ η υποτονική αύξηση των εξαγωγών προκάλεσε μείωση των καθαρών εξαγωγών. Χάρη στην ισχυρή εγχώρια ζήτηση, η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ αναμένεται να είναι κατά μέσο όρο 2,1% το 2024.

Στο εξής, η ιδιωτική κατανάλωση συνεχίζει να επεκτείνεται με έντονο ρυθμό που υποστηρίζεται από τη σταθερή αύξηση του πραγματικού εισοδήματος. Οι επενδύσεις προβλέπεται να επιταχυνθούν περαιτέρω, φτάνοντας στο μέγιστο κοντά στο 9% το 2025, καθώς η εφαρμογή του σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μετατοπίζεται όλο και περισσότερο από τις μεταρρυθμίσεις προς τις επενδύσεις και οι συνθήκες χρηματοδότησης βελτιώνονται.

Η ανάκαμψη της εξωτερικής ζήτησης αναμένεται να ωφελήσει την αύξηση των εξαγωγών, υποστηριζόμενη περαιτέρω από τα κέρδη ανταγωνιστικότητας που συσσωρεύτηκαν στο παρελθόν και από τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις με στόχο τη βελτίωση των εξαγωγικών επιδόσεων. Η αύξηση των εισαγωγών προβλέπεται να παραμείνει ισχυρή. Συνολικά, η αύξηση του ΑΕΠ αναμένεται να παραμείνει πάνω από το μακροπρόθεσμο αναπτυξιακό δυναμικό σε 2,3% και 2,2% το 2025 και το 2026, αντίστοιχα.

ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Το ποσοστό απασχόλησης αυξήθηκε στο 54,9% (άτομα ηλικίας 15-74 ετών) σε εποχικά προσαρμοσμένους όρους το δεύτερο τρίμηνο του 2024, αλλά παραμένει ένα από τα χαμηλότερα στην ΕΕ. Το ποσοστό ανεργίας έπεσε στο 9,5% τον Αύγουστο, αν και παραμένει ένα από τα υψηλότερα στην ΕΕ. Τα ποσοστά των κενών θέσεων αυξήθηκαν περαιτέρω το πρώτο εξάμηνο του 2024, ιδίως στους τομείς των κατασκευών, του τουρισμού και των τομέων υψηλής ειδίκευσης. Η αύξηση της απασχόλησης αναμένεται να συνεχιστεί, αν και με βραδύτερο ρυθμό, καθώς οι αναντιστοιχίες δεξιοτήτων και τα διαρθρωτικά προβλήματα, μεταξύ άλλων, η έλλειψη λύσεων σε ό,τι αφορά τη φροντίδα παιδιών και ηλικιωμένων ή το αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο για τη μερική απασχόληση, περιορίζουν την αύξηση της εργασίας.

Το ποσοστό ανεργίας προβλέπεται να μειωθεί σε περίπου 9% έως το 2026, το χαμηλότερο επίπεδο της τελευταίας δεκαετίας. Οι πραγματικοί μισθοί ανά εργαζόμενο αναμένεται να αυξηθούν κατά 1,1% κατά μέσο όρο ετησίως στον προβλεπόμενο ορίζοντα, υποστηριζόμενοι επίσης από τη μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης.

Ο ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΘΑ ΣΥΝΕΧΙΣΕΙ ΤΗΝ ΠΤΩΣΗ ΜΕ ΑΡΓΟ ΡΥΘΜΟ

Ο βασικός πληθωρισμός ήταν κατά μέσο όρο 3,1% σε ετήσια βάση το τρίτο τρίμηνο του 2024, περίπου 1 π.μ. πάνω από το μέσο όρο της ευρωζώνης. Ο αποπληθωρισμός έχει περιοριστεί από την επιτάχυνση των τιμών των υπηρεσιών, από τον αντίκτυπο των πλημυρών του 2023 στις τιμές των τροφίμων και από την πρόσφατη άνοδο των τιμών του ρεύματος. Ο πληθωρισμός αναμένεται να συνεχίσει την πτώση του το τελευταίο τρίμηνο του 2024, αλλά οι μισθολογικές πιέσεις που τροφοδοτούνται από τις αυξανόμενες ελλείψεις εργατικού δυναμικού και τις αυξήσεις του κατώτατου μισθού πρόκειται να ασκήσουν ανοδική πίεση στις τιμές. Ο συνολικός πληθωρισμός προβλέπεται στο 3%, 2,4% και 1,9% το 2024, το 2025 και το 2026, αντίστοιχα. Ο πληθωρισμός εξαιρουμένων της ενέργειας και των τροφίμων προβλέπεται να παραμείνει υψηλότερος στον προβλεπόμενο ορίζοντα, στο 3,4%, 2,7% και 2% το 2024, το 2025 και το 2026, αντίστοιχα.

Ο ΔΕΙΚΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΡΕΟΥΣ ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ ΝΑ ΣΥΡΡΙΚΝΩΘΕΙ

Το ονομαστικό έλλειμμα αναμένεται να μειωθεί από 1,3% του ΑΕΠ το 2023 σε 0,6% του ΑΕΠ το 2024, αντανακλώντας την αύξηση του πρωτογενούς πλεονάσματος από 2,1% του ΑΕΠ το 2023 σε 2,9% φέτος. Αυτή η πτώση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη συγκρατημένη αύξηση των τρεχουσών δαπανών και της αύξησης των εσόδων από φόρους εισοδήματος.

Το 2025, το ονομαστικό έλλειμμα αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 0,1% του ΑΕΠ, κυρίως λόγω της μείωσης των βραχυπρόθεσμων επιτοκίων το 2025. Αυτή η πρόβλεψη οφείλεται και σε μια σειρά νέων δημοσιονομικών μέτρων που ανακοινώθηκαν το 2024 με καθαρό αντίκτυπο 0,2% του ΑΕΠ. Στο σκέλος των δαπανών οι μισθοί στο δημόσιο τομέα αναμένεται να αυξηθούν τον Απρίλιο του 2025, για την ευθυγράμμιση του βασικού μισθού στο δημόσιο τομέα με τον κατώτατο μισθό του ιδιωτικού τομέα. Στο σκέλος των εσόδων, το ποσοστό των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης προβλέπεται να μειωθεί κατά 1π.μ. και ανακοινώθηκε και η αύξηση του φόρου διανυκτέρευσης στα ξενοδοχεία. Η δημοσιονομική στάση προβλέπεται να είναι επεκτατική το 2025, μετά από μια συσταλτική δημοσιονομική στάση το 2024.

Το 2026, το ισοζύγιο της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να μετατραπεί σε πλεόνασμα 0,2% του ΑΕΠ, εν μέσω ευνοϊκών μακροοικονομικών εξελίξεων. Αυτή η βελτίωση αναμένεται να οδηγηθεί από την αύξηση των φορολογικών εσόδων και τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης που αντισταθμίζουν τις αυξημένες δαπάνες για συντάξεις, επιδόματα και μισθούς του δημοσίου. Ο δημοσιονομικός προσανατολισμός προβλέπεται να παραμείνει επεκτατικός το 2026.

Ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ μειώνεται τα τελευταία χρόνια και προβλέπεται να φτάσει το 153,1% το 2024, πριν μειωθεί περαιτέρω στο 146,8% του ΑΕΠ το 2025 και στο 142,7% το 2026. Η μείωση αυτή οφείλεται στα πρωτογενή πλεονάσματα, την ονομαστική ανάπτυξη και τη μείωση των ταμειακών αποθεμάτων ασφαλείας το 2024.

Οι δημοσιονομικές προοπτικές εξακολουθούν να υπόκεινται σε κινδύνους ανά χώρα. Οι καθοδικοί κίνδυνοι προέρχονται από νομικές υποθέσεις που εκκρεμούν, με κυριότερη τις δικαστικές υποθέσεις κατά της Εταιρείας Δημόσιας Περιουσίας (ΕΤΑΔ). Ανοδικά θα μπορούσαν να λειτουργήσουν οι προσπάθειες της κυβέρνησης να αυξήσουν τη φορολογική συμμόρφωση μέσω της ψηφιοποίησης, αποδίδοντας υψηλότερα έσοδα το 2025.