Ο Τζεφ Σμιθ επιλέχθηκε από τους ιδιοκτήτες της Pfizer για να αναλάβει την εξυγίανση της εταιρείας, ξεκινώντας από τον Μπουρλά

Οι πραγματικοί ιδιοκτήτες της Pfizer και ταυτόχρονα τα 3 μεγαλύτερα funds-επενδυτικά ταμεία του κόσμου, η Vanguard, η ΒlackRock και η State Street, όπως θα δείτε στη συνέχεια, ανέθεσαν στον Jeff Smith της Starboard Value LP να ξεκινήσει την εξυγίανση από τον CEO  της εταιρίας, ο οποίος μεταξύ άλλων βρίσκεται και στο στόχαστρο των New York Times εξαιτίας της σκοτεινής μπίζνας με την επικεφαλής της E.E.

O Smith συναντήθηκε πρόσφατα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Pfizer, Albert Bourla και τον επικεφαλής ανεξάρτητο διευθυντή της εταιρείας και ζήτησε από τον πολυβραβευμένο αφού κάνει yoga και διαλογισμό να βρει τις κατάλληλες λέξεις ώστε να διατυπώσει κομψά (επικοινωνιακά) το τέλος της συνεργασίας με το μαγαζί.

Ο Bourla τρέμει στην ιδέα ότι θα βρεθεί μόνος του αντιμέτωπος με τη Δικαιοσύνη για τους θανάτους και τις λοιπές παρενέργειες που προκαλεί το εμβόλιο της Pfizer και ότι θα ξοδέψει όλο το κομπόδεμά του στους δικηγόρους.

Εάν βέβαια συνεχίσει να αντιστέκεται και να μην πηγαίνει σπίτι του κινδυνεύει να καταλήξει στο βυθό με την θαλάμηγό του μετά από τοπικό “φυσικό” φαινόμενο τυφώνα στο λιμανάκι της Νάουσας της Πάρου.

H εταιρία και κυρίως οι ιδιοκτήτες της επιχειρούν να φορτώσουν στο Μπουρλά όλη τη ζημιά και να εμφανισθούν εξαγνισμένοι και κάνοντας νέο ξεκίνημα στη πιάτσα της Big Pharma. Αυτή η επιχείρηση δεν μοιάζει να μπορεί να γίνει αναίμακτα.

Ο  Jeff Smith της Starboard Value (απόφοιτος του The Wharton School of Business στο Πανεπιστήμιο της Pennsylvania) που ξεκίνησε την καριέρα του στο τμήμα Συγχωνεύσεων και Εξαγορών στη Société Générale διαπίστωσε πρόβλημα λογοδοσίας στην Pfizer και συγκεκριμένα στις στρατηγικές επιλογές της διοίκησης και πιέζει να φύγει ο Bourla από τη θέση του CEO.

Το δημοσίευμα στο business insider αναφέρει ότι ο Smith συνιδρυτής του ακτιβιστικού hedge fund Starboard με σημαντικές τοποθετήσεις στην Pfizer (άνω του 1 δισ. δολαρίων στο μετοχικό κεφάλαιο), παρουσίασε κατά τη διάρκεια συνεδρίου στο Μανχάταν με θέμα τις βιώσιμες επενδύσεις μια εκδοχή της πρόσφατης παρουσίασης που έκανε στο ΔΣ της Pfizer για τα προβλήματα στη λειτουργία της εταιρείας.

«Δεν είναι συχνό φαινόμενο οι επενδυτές και οι μέτοχοι να μπορούν να δουν τι παρουσιάζουμε στις εταιρείες. Αλλά σε αυτήν την περίπτωση θεωρήσαμε σημαντικό να βεβαιωθούμε ότι μοιραστήκαμε την ενημέρωση».

Στην παρουσίαση των 74 σελίδων δίνεται έμφαση στις βελτιώσεις που πρέπει να γίνουν στον τομέα έρευνας και ανάπτυξης της Pfizer, στον εξορθολογισμό δαπανών για τις εξαγορές εταιρειών, καθώς και τoν σχεδιασμό του guidance. «Ήταν ένας κακός απολογισμός όσον αφορά την απόδοση των επενδύσεων», ανέφερε.

Βασικό επιχείρημα κατά του Bourla αποτελεί η μονομερής, όπως τη χαρακτηρίζει ο Smith ανάπτυξη της Pfizer, με σχεδόν αποκλειστική εστίαση για μεγάλο χρονικό διάστημα στο εμβόλιο για τον κορονοϊό. Αυτή η αστοχία συνδέεται άμεσα με τη συνεχιζόμενη «αιμορραγία» στα έσοδα της φαρμακευτικής εταιρείας.

«Όλοι μας μετριόμαστε από το ιστορικό μας», συνέχισε. Και πρόσθεσε: «Εγώ μετριέμαι από το ιστορικό μου. Είμαι βέβαιος ότι οι περισσότεροι από εσάς στον κόσμο μετριούνται από το ιστορικό τους. Το ιστορικό δεν είναι σπουδαίο κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου στη φαρμακοβιομηχανία». Όπως χαρακτηριστικά τόνισε, η Pfizer πρέπει να βελτιώσει την «πειθαρχία γύρω από τις δαπάνες της και να πάρει τη μέγιστη απόδοση από αυτές τις επενδύσεις», από τη στιγμή που στο δυναμικό της διατηρεί ορισμένους από τους καλύτερους επιστήμονες στον τομέα τους.

«Θα μπορούσα να ορίσω τι είναι αυτό, δεν πρόκειται να ορίσω τι είναι αυτό, αλλά πρέπει να κάνουν κάτι διαφορετικό για να βεβαιωθούν ότι αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο κατανέμουν τα κεφάλαια εσωτερικά, προκειμένου να έχουν τη σωστή απόδοση αυτής της επένδυσης», σημείωσε.

Η Pfizer παρέδωσε το πρώτο εμβόλιο στον κόσμο για τον COVID-19, αλλά η τιμή της μετοχής της έχει χάσει σχεδόν το ήμισυ της αξίας της από το 2021, όταν η ζήτηση για το εμβόλιο ήταν υψηλή.

Η φαρμακοβιομηχανία έχει βάλει στο στόχαστρο τον καρκίνο, αποκτώντας μια πολλά υποσχόμενη σταθερή σειρά αντικαρκινικών φαρμάκων μετά την εξαγορά της Seagen Inc. πέρυσι, ύψους 43 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Αλλά η εταιρεία βρίσκεται αντιμέτωπη με τις αποτυχημένες προσπάθειες για την ανάπτυξη ενός χαπιού για την παχυσαρκία και νωρίτερα φέτος με την αποτυχία της μεγάλης δοκιμής μίας πειραματικής γονιδιακής θεραπείας για τη μυϊκή δυστροφία Duchenne.

Πιο πρόσφατα, η Pfizer ανακοίνωσε την παγκόσμια απόσυρση ενός φαρμάκου για τη δρεπανοκυτταρική αναιμία. Το φάρμακο αυτό προήλθε μέσω της εξαγοράς της Global Blood Therapeutics από την Pfizer το 2022 έναντι 5,4 δισ. δολαρίων.

Πρόκειται για μία από την σειρά εξαγορών που η Starboard θεωρεί ότι έφεραν φτωχά αποτελέσματα, δήλωση πηγή. Άλλες πρόσφατες εξαγορές περιλαμβάνουν την Biohaven για 11,6 δισ. δολάρια και την Arena Pharmaceuticals για 6,7 δισ. δολάρια.

Τον Μάιο, η Pfizer ξεκίνησε ένα σχέδιο περικοπής κόστους με στόχο την εξοικονόμηση 1,5 δισ. δολαρίων μέχρι το τέλος του 2027. Παρόλα αυτά, όπως αναφέρουν πληροφορίες, η Starboard συγκρίνει τα σημερινά προβλήματα της Pfizer με την πιο θετική πορεία που είχε υπό την προηγούμενη ηγετική ομάδα της.

Πάμε να δούμε τώρα ποιος είναι ο Jeff Smith που ζητάει το κεφάλι του Bourla

Ο Jeff Smith είναι Διευθύνων Σύμβουλος και Διευθύνων Σύμβουλος Επενδύσεων της Starboard Value LP. Ο  Smith έχει εκτενή εμπειρία στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας, έχοντας υπηρετήσει σε διοικητικά συμβούλια μέσω του ρόλου του στη Starboard Value. Πριν από την ίδρυση της Starboard Value LP το 2011, ο Smith υπηρέτησε ως Chief Investment Officer για τα funds που αποτελούσαν την επενδυτική πλατφόρμα Value and Opportunity στη Ramius LLC, θυγατρική του Ομίλου Cowen, όπου ήταν Διευθύνων Σύμβουλος και εταίρος.

Πριν ενταχθεί στη Ramius τον Ιανουάριο του 1998, διετέλεσε Αντιπρόεδρος Στρατηγικής Ανάπτυξης και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της The Fresh Juice Company, Inc. Ξεκίνησε την καριέρα του στο τμήμα Συγχωνεύσεων και Εξαγορών στη Société Générale. Ο ίδιος υπηρετεί στο Board of Advisors for First Generation Investors, inc., έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό με αποστολή να βοηθήσει τους επενδυτές πρώτης γενιάς να μάθουν για τη δημιουργία πλούτου, καθώς και στο Shaquille O’Neal Foundation, ένα ίδρυμα που δημιουργεί μονοπάτια για τους υποεξυπηρετούμενους νέους για να τους βοηθήσουν να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους. Αποφοίτησε από το The Wharton School of Business στο Πανεπιστήμιο της Pennsylvania, όπου έλαβε πτυχίο B.S. στα Οικονομικά

Jeff Smith

Πρόσφατα η Starboard Value πήρε μερίδιο στο Kenvue (KVUE.N) , την εταιρεία καταναλωτικών προϊόντων που κατασκευάζει τα Band-Aid, Listerine και Tylenol το οποίο κυκλοφόρησε πέρυσι, δήλωσαν άτομα που γνωρίζουν το θέμα.

Τα μεγάλα αφεντικά της Pfizer με πρώτη τον Όμιλο Vanguard

Η Pfizer (PFE) είναι μια πολυεθνική φαρμακευτική και βιοτεχνολογική εταιρεία με έδρα τη Νέα Υόρκη. Ερευνά, αναπτύσσει και κατασκευάζει βιοφαρμακευτικά προϊόντα σε μια σειρά διαφορετικών περιοχών. Αυτοί οι τομείς περιλαμβάνουν την ογκολογία, τις καρδιαγγειακές παθήσεις, τις φλεγμονώδεις ασθένειες, την ανοσολογία, τις σπάνιες ασθένειες και τα εμβόλια.

Η Pfizer συνεργάστηκε με τη γερμανική εταιρεία βιοτεχνολογίας BioNTech SE (BNTX) για την ανάπτυξη ενός από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα εμβόλια που βασίζονται σε mRNA στον κόσμο κατά του COVID-19. Το εμβόλιο εγκρίθηκε από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) τον Αύγουστο του 2021, καθιστώντας το πρώτο εμβόλιο COVID-19 που έλαβε πλήρη έγκριση από τον FDA και συνεχίζει να είναι διαθέσιμο σύμφωνα με την EUA, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων ηλικίας μεταξύ 12 και 15 ετών.

Οι κορυφαίοι μέτοχοι της Pfizer είναι τα παγκόσμια funds Vanguard Group, BlackRock (BLK) και State Street (STT). Όσο για τις μετοχές που κατέχουν φυσικά πρόσωπα πρόκειται για τους Frank A. D’Amelio, Mikael Dolsten και Albert Bourla.

Τα καθαρά έσοδα και τα έσοδα της Pfizer για τους τελευταίους 12 μήνες (TTM) που έληξαν στις 31 Δεκεμβρίου 2023, ήταν 2,12 δισεκατομμύρια δολάρια και 58,5 δισεκατομμύρια δολάρια, αντίστοιχα. Η χρηματιστηριακή αξία της εταιρείας ήταν 145,66 δισεκατομμύρια δολάρια στις 4 Μαρτίου 2024.

Οι μετοχές που αναφέρονται παρακάτω κατέχονται απευθείας από μετόχους μεμονωμένους/εκπρόσωπους. Τα σύνολα δεν περιλαμβάνουν μετοχές που κατέχονται έμμεσα (μέσω άλλων ατόμων ή οντοτήτων) ούτε μετοχές που είναι προσβάσιμες μέσω δικαιωμάτων προαίρεσης αγοράς μετοχών.

Frank A. D’Amelio

Ο Frank D’Amelio κατείχε 398.019 μετοχές της Pfizer από την κατάθεση πληρεξουσίου της εταιρείας στις 16 Μαρτίου 2023.

Ο D’Amerlio, ο οποίος αποσύρθηκε από την Pfizer τον Μάιο του 2022, ήταν οικονομικός διευθυντής (CFO) και εκτελεστικός αντιπρόεδρος του Global Supply για την Pfizer. Επόπτευε τις εταιρικές χρηματοοικονομικές λειτουργίες της εταιρείας, οι οποίες περιλαμβάνουν τον έλεγχο, το ταμείο, τη φορολογία, την ασφάλιση, τη χρηματοδότηση επιχειρήσεων και την ανάλυση και πολλά άλλα. Ήταν υπεύθυνος για την ηγεσία πολλών από τις εξαγορές της Pfizer, συμπεριλαμβανομένης της Wyeth Pharmaceuticals. Πριν ενταχθεί στην Pfizer το 2007, ο D’Amelio εργάστηκε για την Alcatel-Lucent ως διοικητικός διευθυντής και ανώτερος εκτελεστικός αντιπρόεδρος του Integration.

Albert Bourla

Ο Albert Bourla κατείχε 194.312 μετοχές της Pfizer στις 16 Μαρτίου 2023. Ο Bourla είναι πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος (CEO) της Pfizer. Είναι στην εταιρεία για περισσότερα από 30 χρόνια.

Ως Διευθύνων Σύμβουλος, o Bourla ώθησε την Pfizer να γίνει μια εταιρεία που είναι πιο επιστημονική και καινοτόμος. Ως απάντηση στην πανδημία του COVID-19, οδήγησε μια επένδυση άνω των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων (αρνούμενος δημόσια χρηματοδότηση) για να παραδώσει ένα “ασφαλές” και “αποτελεσματικό” εμβόλιο σε οκτώ μήνες αντί για τα συνηθισμένα οκτώ έως 10 χρόνια.

Υπό την ηγεσία του, η Pfizer παρέδωσε στη συνέχεια την πρώτη εξουσιοδοτημένη από το FDA από του στόματος αντιική θεραπεία για τον COVID-19. Με βάση αυτή την επιτυχία, έχει υιοθετήσει την ίδια προσέγγιση επείγουσας ανάγκης σε θεραπευτικά έργα που στοχεύουν στον καρκίνο, τις καρδιαγγειακές παθήσεις, τις φλεγμονώδεις καταστάσεις και πολλά άλλα.

Mikael Dolsten

Ο Mikael Dolsten κατείχε 86.403 μετοχές στις 16 Μαρτίου 2023. Ο Dolsten είναι ο επικεφαλής επιστημονικός υπεύθυνος της Pfizer. Η εστίασή του είναι στην ανάπτυξη επιστημονικών ανακαλύψεων σε φάρμακα μικρών μορίων, βιοθεραπευτικά, γονιδιακές θεραπείες και εμβόλια.

Πριν ενταχθεί στην Pfizer το 2009, υπηρέτησε ως πρόεδρος της Wyeth Research και πριν από αυτό, ως εκτελεστικός αντιπρόεδρος και επικεφαλής του Worldwide Research στην Boehringer Ingelheim. Ο Dolsten είναι ο εφευρέτης πολλών διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και έχει δημοσιεύσει περίπου 150 άρθρα σε διεθνή περιοδικά.

Οι 3 κορυφαίοι θεσμικοί μέτοχοι

Οι θεσμικοί επενδυτές κατέχουν σχεδόν το 69% των συνολικών μετοχών της Pfizer σε κυκλοφορία.

Όμιλος Vanguard

Ο Όμιλος Vanguard κατείχε 506,51 εκατομμύρια μετοχές της Pfizer στις 31 Δεκεμβρίου 2023. Η εταιρεία είναι κατά κύριο λόγο εταιρεία διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων και διαπραγματεύσιμων κεφαλαίων (ETF) με περίπου 8 τρισεκατομμύρια δολάρια σε παγκόσμια περιουσιακά στοιχεία υπό διαχείριση (AUM).

Το Vanguard S&P 500 ETF (VOO) είναι ένα από τα μεγαλύτερα ETF της εταιρείας με περίπου 420,71 δισεκατομμύρια δολάρια σε AUM. Η Pfizer αποτελεί το 0,41% των συμμετοχών της VOO.

BlackRock

Η BlackRock κατείχε 432,5 εκατομμύρια μετοχές της Pfizer στις 31 Δεκεμβρίου 2023.

Η BlackRock είναι κυρίως εταιρεία διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων και ETF. Έχει πάνω από 9 τρισεκατομμύρια δολάρια σε AUM.

Το iShares Core S&P 500 ETF (IVV) είναι ένα από τα μεγαλύτερα ETF της BlackRock με περίπου 450,03 δισεκατομμύρια δολάρια σε AUM. Η Pfizer αποτελεί το 0,37% των συμμετοχών της IVV.

State Street

Η State Street κατείχε 287,48 εκατομμύρια μετοχές της Pfizer στις 31 Δεκεμβρίου 2023. Η State Street κατείχε 287,48 εκατομμύρια μετοχές της Pfizer στις 31 Δεκεμβρίου 2023. Κατέχει μετοχές της Pfizer μέσω του βραχίονα διαχείρισης επενδύσεων, της State Street Global Advisors. Η State Street είναι κυρίως διαχειριστής αμοιβαίων κεφαλαίων, ETF και άλλων περιουσιακών στοιχείων με περίπου 4,13 τρισεκατομμύρια δολάρια σε AUM.

Το SPDR S&P 500 ETF Trust (SPY) είναι ένα από τα μεγαλύτερα ETF της State Street με περίπου 501,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε AUM. Η Pfizer αποτελεί σχεδόν το 0,37% των συμμετοχών της SPY.

Ποια είναι η επιχειρηματική εστίαση της Pfizer;

Η Pfizer είναι μια φαρμακευτική και βιοτεχνολογική εταιρεία που επικεντρώνεται στην προώθηση ιατρικών καινοτομιών και στην παροχή φαρμάκων σε όλο τον κόσμο, ειδικά σε κοινότητες χωρίς το επίπεδο πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη που απολαμβάνουν οι άλλοι.

Ποια εμβόλια δημιούργησε η Pfizer;

Η Pfizer ανέπτυξε ένα εμβόλιο COVID-19 σε οκτώ μήνες. Αυτό το εμβόλιο χρησιμοποιείται από εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο. Τον Αύγουστο του 2023, η FDA ενέκρινε το μητρικό εμβόλιο της εταιρείας για την πρόληψη και την προστασία των βρεφών από τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό από τη γέννηση έως την ηλικία των έξι μηνών.

Η Pfizer πληρώνει μερίσματα στους μετόχους;

Ναί. Η Pfizer είναι μια εταιρεία που πληρώνει μερίσματα στους μετόχους. Έχει πληρώσει μέρισμα για τα τελευταία 341 συνεχόμενα τρίμηνα στις 14 Δεκεμβρίου 2023. Αυτό περιλαμβάνει το μέρισμα 0,42 $ σε μετρητά για το πρώτο τρίμηνο του 2024.

Παράνομες μπίζνες 35 δις ευρώ

Η Πρόεδρος της E.E. έχει μπει για τα καλά στο στόχαστρο των POLITICO και των Νew York Times για τις μυστικές διαπραγματεύσεις με τον κ. Bourla της Pfizer με το σχετικό συμβόλαιο να ξεπερνά τα 35 δις ευρώ!

Ας ξεκινήσουμε με το σχετικό ρεπορτάζ του Politico που υπογράφει ο Carlo Martuscelli

Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο κατηγορεί την Επιτροπή ότι αρνείται να δημοσιοποιήσει λεπτομέρειες σχετικά με τον τρόπο διαπραγμάτευσης της μεγαλύτερης σύμβασης εμβολίων του μπλοκ.

Κάθε μέρα που περνάει, οι διαπραγματεύσεις που διεξάγονται μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Pfizer σχετικά με τη μεγαλύτερη σύμβαση εμβολίου στην ΕΕ για τον COVID-19 μοιάζουν λιγότερο με τις συνήθεις εργασίες και περισσότερο με αστυνομική ιστορία μυστηρίου!

Η πλοκή πύκνωσε περισσότερο μετά τη δημοσίευση έκθεσης του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου σήμερα, κατηγορώντας την Επιτροπή ότι αρνείται να αποκαλύψει οποιεσδήποτε λεπτομέρειες σχετικά με τον προσωπικό ρόλο της προέδρου της Επιτροπής Ursula von der Leyen στις συνομιλίες.

Η εποπτική αρχή του προϋπολογισμού διαπίστωσε ότι η επικεφαλής της ΕΕ απέρριψε το υφιστάμενο εγχειρίδιο κανόνων για να καταγράψει μια προκαταρκτική συμφωνία με την πολυεθνική των ΗΠΑ, ανοίγοντας τον δρόμο για την υπογραφή σύμβασης για έως και 1,8 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίου κατά του κορωνοϊού τον Μάιο του 2021. Για όλα τα άλλα εμβόλια συμφωνίες που συνήφθησαν από την ΕΕ μεταξύ 2020 και 2021, μια κοινή ομάδα αποτελούμενη από αξιωματούχους από την Επιτροπή και επτά χώρες μέλη διεξήγαγε διερευνητικές συνομιλίες. Το αποτέλεσμα μεταφέρθηκε στη συνέχεια σε ένα διοικητικό συμβούλιο εμβολίων αποτελούμενο από εκπροσώπους και των 27 κρατών μελών της ΕΕ που το υπέγραψαν.

Ωστόσο, αυτή η καθιερωμένη διαδικασία δεν ακολουθήθηκε στην περίπτωση της μεγαλύτερης σύμβασης της ΕΕ, λέει το Ελεγκτικό Συνέδριο. Αντίθετα, η ίδια η von der Leyen διεξήγαγε προκαταρκτικές διαπραγματεύσεις για τη σύμβαση τον Μάρτιο και παρουσίασε τα αποτελέσματα στο διοικητικό συμβούλιο τον Απρίλιο. Εν τω μεταξύ, μια προγραμματισμένη συνάντηση επιστημονικών συμβούλων, που οργανώθηκε για να συζητηθεί η στρατηγική εμβολίων της ΕΕ για το 2022, δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, γράφει το δικαστήριο.

Σε αντίθεση με τις άλλες διαπραγματεύσεις για τις συμβάσεις, η Επιτροπή αρνήθηκε να παράσχει αρχεία των συζητήσεων με την Pfizer, είτε υπό μορφή πρακτικών, ονομάτων εμπειρογνωμόνων των οποίων ζητήθηκε η γνώμη, συμφωνηθέντων όρων ή άλλων αποδεικτικών στοιχείων. «Ζητήσαμε από την Επιτροπή να μας παράσχει πληροφορίες σχετικά με τις προκαταρκτικές διαπραγματεύσεις για αυτή τη συμφωνία», γράφουν οι συντάκτες της έκθεσης. «Ωστόσο, δεν υπήρχε καμία».

Ένας ανώτερος ελεγκτής που βοήθησε να ηγηθεί της έρευνας είπε στο POLITICO ότι η άρνηση της Επιτροπής να αποκαλύψει πληροφορίες ήταν εξαιρετικά ασυνήθιστη. «Αυτό δεν προκύπτει σχεδόν ποτέ. Δεν είναι μια κατάσταση που αντιμετωπίζουμε συνήθως εμείς στο δικαστήριο», είπε ο ελεγκτής, ο οποίος ζήτησε να διατηρήσει την ανωνυμία του.

Η έκθεση ελέγχου εγείρει περαιτέρω ανησυχίες για τις ενέργειες της von der Leyen, μόλις δύο ημέρες πριν από την εκφώνηση της ετήσιας ομιλίας της για την κατάσταση της Ένωσης.

Ήδη τον Απρίλιο του 2021, οι New York Times ανέφεραν ότι η ηγέτης της ΕΕ είχε ανταλλάξει γραπτά μηνύματα με τον Albert Bourla, τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, ενόψει της συμφωνίας. Η φαινομενικά άνετη σχέση μεταξύ κορυφαίων πολιτικών και επιχειρηματικών ηγετών έκανε τα φρύδια να σηκωθούν εκείνη την εποχή.

Και, όπως σημειώνει η έκθεση, η έρευνα του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή για το θέμα συνάντησε έναν τοίχο σιωπής. Εκείνη την εποχή, η Επιτροπή ισχυρίστηκε ότι δεν είχε πλέον τα γραπτά μηνύματα. Σε απάντηση, η διαμεσολαβήτρια Emily O’Reilly διαπίστωσε ότι είχε σημειωθεί κακοδιοίκηση.

Η μεγαλύτερη συμφωνία

Η διαμάχη περιστρέφεται γύρω από την τρίτη σύμβαση της Επιτροπής για το εμβόλιο mRNA της BioNTech/Pfizer. Τα δύο προηγούμενα συμβόλαια είχαν εξασφαλίσει συνολικά έως και 600 εκατομμύρια δόσεις. Αλλά αυτή η επόμενη, για έως και 1,8 δισεκατομμύρια δόσεις, θα αποδειχτεί η μεγαλύτερη μακράν όλων των συμφωνιών που υπέγραψαν οι Βρυξέλλες. Προέβλεψε την εκ των προτέρων αγορά 900 εκατομμυρίων δόσεων, με δυνατότητα παραγγελίας 900 εκατομμυρίων επιπλέον, για παράδοση το 2022 και το 2023.

Το συμβόλαιο ήταν σημαντικό τόσο σε όγκο όσο και σε τιμή. Σύμφωνα με στοιχεία που διέρρευσαν, οι βολές κόστισαν αρχικά 15,50 ευρώ το καθένα, με την τιμή στη συνέχεια να αυξηθεί στα 19,50 ευρώ σύμφωνα με τους Financial Times, πράγμα που σημαίνει ότι το συμβόλαιο θα ήταν περίπου 35 δισεκατομμύρια ευρώ εάν ασκηθεί πλήρως. «Είναι η μεγαλύτερη σύμβαση εμβολίων για τον COVID-19 που υπέγραψε η Επιτροπή και θα κυριαρχήσει στο χαρτοφυλάκιο εμβολίων της ΕΕ μέχρι το τέλος του 2023», σημειώνει το δικαστήριο.

Η Pfizer δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο για αυτήν την ιστορία.

Η συμφωνία ήρθε στο αποκορύφωμα της πανδημίας, λίγο αφότου τα προβλήματα παραγωγής και διανομής στην εταιρεία παραγωγής εμβολίων AstraZeneca είχαν αφήσει την ΕΕ να μαραζώνει πίσω από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο στον αγώνα για την προμήθεια εμβόλων. Ήταν στη μέση αυτής της κρίσης που παρενέβη η von der Leyen.

Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο πρόεδρος της Κομισιόν αντιμετώπιζε προβλήματα με τα «εξαφανισμένα» μηνύματα κειμένου. Κατά τη διάρκεια της θητείας της ως υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, μια κοινοβουλευτική έρευνα για καλοπληρωμένες συμφωνίες με εξωτερικούς συμβούλους άκουσε ότι μια υφιστάμενη είχε κατά λάθος διαγράψει μηνύματα κειμένου από το επίσημο τηλέφωνό της και η von der Leyen είχε διαγράψει η ίδια μηνύματα από τη δική της συσκευή.

Τελικά, η von der Leyen αθωώθηκε το 2020 από την τελική έκθεση της έρευνας, η οποία διαπίστωσε ότι ανώτεροι στρατιωτικοί και κυβερνητικοί αξιωματούχοι είχαν διαπράξει παραβιάσεις. Στη δική της μαρτυρία στην έρευνα, παραδέχτηκε ελλείψεις στον χειρισμό των συμβουλευτικών συμφωνιών από το υπουργείο, αλλά είπε ότι τις είχε αντιμετωπίσει.

Η Επιτροπή δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό και η γραπτή απάντησή της στην έκθεση ελέγχου δεν κάνει καμία αναφορά στις αλληλεπιδράσεις της von der Leyen με την Pfizer. Όμως, εμφανιζόμενη πρόσφατα ενώπιον της επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τον COVID-19, η Sandra Gallina, η ανώτερη υγειονομική αξιωματούχος της Επιτροπής που βοήθησε να ηγηθούν των διαπραγματεύσεων, αμφισβήτησε την ιδέα ότι υπήρχε κάτι ασυνήθιστο σχετικά με το τρίτο συμβόλαιο της Pfizer.

«Έγινε διαπραγμάτευση όπως όλα τα άλλα συμβόλαια. Δεν βλέπω καμία διαφορά», είπε η Gallina, ενώ πρόσθεσε ότι «υπήρξε, ίσως, μια διαφορετική προδιαπραγμάτευση».

Ο ελεγκτής του δικαστηρίου που μίλησε στο POLITICO είπε ότι οι προκαταρκτικές διαπραγματεύσεις ήταν κρίσιμες για τους τελικούς όρους της συμφωνίας: «Οι βασικές πτυχές των συμβάσεων συμφωνήθηκαν ανεπίσημα. Μόνο μετά τη σύναψη αυτής της άτυπης συμφωνίας θα μπορούσε να συνεχιστεί η επίσημη διαδικασία. Ήταν πραγματικά απαραίτητο για τις διαπραγματεύσεις».

Το δικαστήριο δεν μπορεί να υποχρεώσει την Επιτροπή να δημοσιοποιήσει τις πληροφορίες που λείπουν. Όμως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μέσω της επιτροπής προϋπολογισμού του, μπορεί να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του για το θέμα.

Τον επόμενο μήνα, το Bourla της Pfizer έχει προγραμματιστεί να εμφανιστεί ενώπιον του πάνελ COVID του Κοινοβουλίου. Η πρόεδρος της επιτροπής, η Βελγίδα σοσιαλίστρια ευρωβουλευτής Kathleen van Brempt, είπε ότι σκοπεύει επίσης να ζητήσει από το δικαστήριο να παρουσιάσει τα ευρήματά του.

Μιλώντας στο POLITICO, η van Brempt είπε ότι κατανοούσε ότι μετά την οπισθοδρόμηση της AstraZeneca στις αρχές του 2021, η Επιτροπή βρισκόταν υπό τεράστια πίεση.

«Επομένως βασιζόμασταν στην Pfizer, η οποία είχε καταφέρει να προωθήσει ορισμένες από τις παραδόσεις της στην ΕΕ. Κατανοώ ότι υπό αυτές τις συνθήκες, ήταν σημαντικό για την κ. von der Leyen tνα συνεργαστεί απευθείας με τον κ. Bourla», είπε η ευρωβουλευτής.

Ωστόσο, σημείωσε ότι η Πρόεδρος της Επιτροπής είχε παραμερίσει τις κοινές διαπραγματευτικές ομάδες για μια συμφωνία που θα παρείχε δόσεις μόνο το επόμενο έτος, αφού οι περισσότεροι Ευρωπαίοι είχαν ήδη εμβολιαστεί. Το μέγεθος της παραγγελίας θα αποδειχθεί αργότερα ζήτημα, με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης να διαμαρτύρονται νωρίτερα φέτος ότι δεσμεύτηκαν να αγοράσουν πάρα πολλές δόσεις.

Η έλλειψη διαφάνειας, εξάλλου, προσθέτει περαιτέρω λάδι στην αντίληψη ότι η ΕΕ είναι απόμακρη και βρίσκεται στην τσέπη των πολυεθνικών.

«Απλώς δείτε την εικόνα: Έχετε έναν πρόεδρο της Επιτροπής που συνάπτει προσωπικά μια συμφωνία με έναν Διευθύνοντα Σύμβουλο της Big Pharma και ο οποίος στη συνέχεια αρνείται να αποκαλύψει τα κείμενα που οδήγησαν σε αυτή τη διαπραγμάτευση», είπε η van Brempt.

Ένα ερώτημα στο μυαλό των ευρωβουλευτών που ζητούν αυξημένη διαφάνεια γύρω από τις διαπραγματεύσεις για τα εμβόλια είναι εάν οι κατασκευαστές εμβολίων άσκησαν οποιαδήποτε πίεση στους πολιτικούς να εμποδίσουν τις εκκλήσεις για διεύρυνση της πρόσβασης στην πνευματική ιδιοκτησία που απαιτείται για την παραγωγή εμβολίων σε φτωχότερες χώρες.

Ερωτηθείς από την αριστερή Πορτογάλο ευρωβουλευτή Marisa Matias κατά τη διάρκεια της επιτροπής COVID εάν η Sanofi αρνήθηκε ποτέ οποιαδήποτε ρήτρα σχετικά με την ανταλλαγή δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας σχετικά με τα εμβόλια COVID-19 ή άλλα μέτρα που θα έκαναν το εμβόλιο «παγκόσμιο δημόσιο αγαθό», ο Thomas Triomphe, στέλεχος αντιπρόεδρος της γαλλικής φαρμακευτικής εταιρείας, είπε ότι δεν θυμάται ότι συνέβη κάτι τέτοιο. Ωστόσο, ο Triomphe είπε ότι αυτή η συζήτηση θα πρέπει να γίνει όσον αφορά τα μελλοντικά συμβόλαια. Είναι ένα σημαντικό θέμα για το Κοινοβούλιο, το οποίο ψήφισε υπέρ της παραίτησης από τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, ενώ η Επιτροπή παρέμεινε αντίθετη στο μέτρο.