Τρίτη 27 Αυγούστου 2024

Μάθε από πού βγήκε η φράση «Του μπήκαν ψύλλοι στ’ αφτιά»


 Οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις είναι πολύτιμα κομμάτια του πολιτισμικού μας πλούτου. Περνούν από γενιά σε γενιά, φέρουν μαζί τους σοφία αιώνων, κωδικοποιημένη σε σύντομες και εύστοχες φράσεις.

Κάθε λέξη, κάθε στίχος, έχει βαθύ νόημα, αποτυπώνοντας την εμπειρία, τις αξίες και τις πεποιθήσεις του κάθε λαού.

Πέρα από απλές φράσεις, οι παροιμίες μας καθοδηγούν στις επιλογές της ζωής μας, προσφέροντας πρακτικές συμβουλές και μαθαίνοντάς μας πώς να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες, πώς να λύνουμε προβλήματα και πώς να χτίζουμε υγιείς σχέσεις.

Επιπλέον, οι παροιμίες αποτελούν πηγή ψυχαγωγίας και χαράς. Η εύστοχη χρήση τους σε μια συζήτηση μπορεί να δώσει χιούμορ, ζωντάνια και έμφαση στα λεγόμενά μας.

Μάθε από πού βγήκε η φράση «Του μπήκαν ψύλλοι στ’ αφτιά»

Σίγουρα έχετε ακούσει πολλές φορές τη φράση «Του μπήκαν ψύλλοι στ’ αφτιά». Την λέμε για κάποιον που άρχισε να έχει υποψίες για κάτι. Ωστόσο λίγοι είναι εκείνοι που γνωρίζουν από πού προέρχεται η φράση.

Η έκφραση φέρεται ανάγεται στην εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Οι Βυζαντινοί ήταν άφταστοι στο να εφευρίσκουν πρωτότυπες τιμωρίες. Όταν έπιαναν κάποιον να κρυφακούει, του έριχναν ζεματιστό λάδι στ’ αφτιά και τον κούφαιναν. Για τους «ωτακουστές» -όπως τους έλεγαν τότε αυτούς- ο αυτοκράτορας lουλιανός αισθανόταν φοβερή απέχθεια.

Μπορούσε να συγχωρέσει έναν προδότη, αλλά έναν «ωτακουστή» ποτέ. Ο ίδιος έγραψε έναν ειδικό νόμο γι’ αυτούς, ζητώντας να τιμωρούνται με μαρτυρικό θάνατο. Ωστόσο όταν τον έστειλε στη Σύγκλητο, για να τον εγκρίνει, εκείνη τον απέρριψε, γιατί θεώρησε ότι το αμάρτημα του «ωτακουστή» δεν ήταν και τόσο μεγάλο. Είπαν δηλαδή ότι η περιέργεια είναι φυσική στον άνθρωπο και ότι αυτός που κρυφακούει, είναι, απλώς, περίεργος. Έτσι βρήκαν την ευκαιρία να καταργήσουν και το καυτό λάδι και ζήτησαν να τους επιβάλλεται μικρότερη ποινή.

Ο lουλιανός θύμωσε, μα δέχτηκε να αλλάξουν το σύστημα της τιμωρίας με κάτι άλλο που, ενώ στην αρχή φάνηκε αστείο, όταν μπήκε σε εφαρμογή, αποδείχθηκε πως ήταν αφάνταστα τρομερό.
Έβαζαν δηλαδή στ’ αφτιά του ωτακουστή ψύλλους. Τα ενοχλητικά ζωύφια, έμπαιναν βαθιά στο λαβύρινθο του αφτιού κι άρχιζαν να χοροπηδούν, προσπαθώντας να βρουν την έξοδο.

Ο δυστυχισμένος που δοκίμαζε αυτή την τιμωρία, έφτανε πολλές φορές να τρελαθεί. Από τότε, ωστόσο, έμεινε η φράση «του μπήκαν ψύλλοι στ’ αφτιά», που σήμερα έφτασε να σημαίνει, ότι μου μπαίνουν υποψίες στο μυαλό για κάτι.

Ωστόσο, υπάρχει και η εκδοχή ότι η φράση προέρχεται από από τη στάση που παίρνουν οι σκύλοι όταν αισθανθούν ότι κάτι μπήκε στα αυτιά τους. Άλλωστε, η ίδια έκφραση υπάρχει και στα Γαλλικά.

Συνοψίζοντας, οι παροιμίες και οι λαϊκές ρήσεις αποτελούν ανεκτίμητο θησαυρό γνώσης και σοφίας. Είναι ο καθρέφτης του λαϊκού μας πνεύματος, αποτυπώνοντας την κοσμοθεωρία, τις αξίες και την καθημερινότητα των προγόνων μας. Γι’ αυτό είναι σημαντικό να τις μεταλαμπαδεύουμε στις επόμενες γενιές.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

.

.

Δημοφιλείς αναρτήσεις