Στο Εμπόριο (επισήμως Empúries στα καταλανικά), μία αρχαία ελληνική και μετέπειτα ρωμαϊκή αποικία στις ακτές της σημερινής Καταλονίας, φοιτητές αρχαιολογίας ανακάλυψαν έναν μικρό αμφορέα της αττικής περιόδου. Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών, ανακαλύφθηκαν και άλλα αγγεία που αποτέλεσαν αναθηματικές προσφορές.
Ωστόσο, ο Pere Castanyer, αρχαιολόγος που συμμετείχε στις ανασκαφές στο Εμπόριο, τονίζει ότι «το εύρημα αυτό εξηγεί μία από τις πρακτικές που υιοθέτησαν οι πρώτοι Έλληνες του Εμπορίου κατά το χτίσιμο των σπιτιών τους». Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι το εύρημα χρονολογείται από τον 6ο αιώνα π.Χ. και ότι θάφτηκε όταν κατασκευάστηκε ένα από τα πρώτα σπίτια της Νεάπολης.
Οι φοιτητές αρχαιολογίας ανακάλυψαν έναν μικρό αττικό κεραμικό αμφορέα του 6ου αιώνα π.Χ. που αναπαριστά σκηνές ενός αρχαίου ελληνικού γυμνασίου, δηλαδή γυμναστηρίου. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι πρόκειται για μια προσφορά προς τους θεούς και ο αμφορέας θάφτηκε όταν χτιζόταν ένα από τα πρώτα σπίτια στο Εμπόριο, σύμφωνα με τον Pere Castanyer, αρχαιολόγο που συμμετέχει στην ανασκαφή.
«Ο αμφορίσκος, εξηγεί ένα προγονικό έθιμο που υιοθετήθηκε από τους πρώτους Έλληνες πριν από 2.500 και πλέον χρόνια και το οποίο επιβιώνει μέχρι σήμερα». Το αγγείο, αναπαριστά ένα γυμνάσιο – το μέρος όπου εκπαιδεύονταν οι νέοι άνδρες της αρχαίας Αθήνας, για να ενδυναμώσουν το σώμα και το πνεύμα τους. Δείχνει τη μαύρη σιλουέτα ενός δρομέα σε δυναμική στάση, πλαισιωμένο από δύο μορφές που τον παρακολουθούν. Έχει στενό θώρακα και, ανάμεσα στα αντικείμενα που κρέμονται από πάνω του, διακρίνεται ένας δίσκος.
Στην αρχαιότητα, τα αγγεία ή οι αμφορείς περιείχαν αρωματικά έλαια. Το πρόσφατα ανακαλυφθέν εύρημα στο Εμπόριο της Καταλονίας, βρέθηκε χωρίς το επιστόμιο του, ενώ ένα τμήμα του δοχείου έχει καταστραφεί. Ωστόσο είναι δυνατή η ανακατασκευή του, καθώς οι αρχαιολόγοι έχουν βρει το θραύσμα που έλειπε.
Επόμενο στάδιο: εργαστηριακή ανάλυση
Πλέον το εύρημα θα μεταφερθεί στο εργαστήριο, όπου θα μελετηθεί το χώμα που έχει εναποτεθεί στο εσωτερικό του, για να βρεθεί τι περιείχε. Οι ειδικοί θα αποξέσουν τα κεραμικά τοιχώματα του εσωτερικού του, διότι, όπως εξηγεί ο Castanyer, «αν περιείχε λάδι ή κάποιο άλλο υγρό, ο πηλός θα έχει εμποτιστεί και έτσι θα μπορέσουμε να ταυτοποιήσουμε το περιεχόμενο».
«Το αγγείο ανήκει στην περίοδο της μελανόμορφης αγγειογραφίας (ή μελανόμορφος ρυθμός), από τα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ.», λέει ο αρχαιολόγος που εργάζεται στις ανασκαφές στο Εμπόριο. Αργότερα, οι μαύρες σιλουέτες έδωσαν τη θέση τους σε κόκκινες μορφές, με τα μοτίβα ζωγραφισμένα σε μαύρο φόντο από βερνίκι (ερυθρόμορφος ρυθμός).
Μια ανακάλυψη από το τμήμα αρχαιολογίας
Η ανακάλυψη έγινε από τους φοιτητές τμήματος αρχαιολογίας, μια ομάδα από περίπου τριάντα φοιτητές από την Καταλονία, την Ισπανία και το εξωτερικό, οι οποίοι πραγματοποίησαν έρευνα σε διάφορες περιοχές του βόρειου τμήματος της ελληνικής πόλης.
Το ακριβές σημείο της ανακάλυψης, είναι στη βάση του τοίχου ενός από τα σπίτια. Το σπίτι ίσως χρονολογείται από τα τέλη του 6ου αιώνα ή τις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ., σύμφωνα με τον Pere Castanyer, ο οποίος πιστεύει ήταν «ένα από τα πρώτα που χτίστηκαν στην περιοχή της Νεάπολης».
Πρόδρομος του εθίμου της «τοποθέτησης του πρώτου λίθου».
Ο Castanyer εξηγεί ότι οι αμφορείς που θάβονται ως προσφορά εξηγούν «μία από τις πρακτικές που ακολουθούσαν οι πρώτοι Έλληνες του Εμπορίου κατά την οικοδόμηση των σπιτιών τους», ένα προγονικό έθιμο που έχει επιβιώσει μέχρι σήμερα.
Μια σύγχρονη παραλλαγή του εθίμου επιβιώνει και στην Ισπανία όπου, κατά το χτίσιμο μιας οικίας, οι άνθρωποι θάβουν στα θεμέλια μια εφημερίδα της ίδιας ημέρας ή νομίσματα της τρέχουσας εποχής. Στην πραγματικότητα, πέρα από ελληνική πόλη, το Εμπόριο αποτελεί επίσης απόδειξη της συνέχισης των τελετουργιών αυτών κατά τη ρωμαϊκή περίοδο. Διότι στην προκειμένη περίπτωση, στη ρωμαϊκή πόλη βρέθηκαν και θεμέλια που χτίστηκαν με αμφορείς, υπολείμματα πανίδας ή αυγά κότας -ένα από τα οποία διατηρείται ακόμη στο μουσείο.
Ακόμη, ανακαλύφθηκαν ένα σιδερένιο εργαλείο, νομίσματα και βραχιόλια. Εκτός από αυτά τα ευρήματα, οι ανασκαφές που πραγματοποίησαν οι φοιτητές του φετινού θερινού μαθήματος αρχαιολογίας στο Εμπόριο, τους έδωσαν τη δυνατότητα να εμβαθύνουν στην καθημερινή ζωή της Νεάπολης.
Από τα σπίτι που έχουν πραγματοποιηθεί ανασκαφές, έχουν βρεθεί υπολείμματα μιας λεκάνης που θα μπορούσε να είναι κουζίνα ή δωμάτιο, που εκείνη την εποχή προοριζόταν αποκλειστικά για τις γυναίκες.
Περισσότερα ευρήματα που μαρτυρούν τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό που άνθισε στο Εμπόριο
Επιπλέον, στον τομέα που βρίσκεται ανατολικότερα της παλιάς βόρειας συνοικίας, έχουν βρεθεί υπολείμματα σιδερένιων εργαλείων και αντικειμένων, ακόμη και καμινέτα που χρησιμοποιούνταν στην παραγωγή του σιδήρου, σύμφωνα με τον Castanyer:
«Έχουν βρεθεί εξαρτήματα που πιθανώς σχετίζονται με μεταλλουργική δραστηριότητα, τα οποία θα πρέπει να συνδέονταν ή να αποτελούσαν μέρος της πρόσοψης κάποιου κτιρίου- μια πρακτική που έχουμε τεκμηριώσει σε άλλους τομείς της ελληνικής πόλης, όπως η Αγορά ή η Στοά – το ελληνικό κτίριο με τη στοά στα βόρεια της Αγοράς».
Έχουν επίσης ανακαλυφθεί αρκετά νομίσματα, αποτέλεσμα των πρώτων επιχρυσώσεων που πραγματοποιήθηκαν στο Εμπόριο από τα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ., καθώς και ένα βραχιόλι από οστό με ραβδωτή διακόσμηση. Η ανασκαφή εντάσσεται στο πλαίσιο ενός προγράμματος για την ανάδειξη του αρχαιολογικού πλούτου του Εμπορίου, του Museu d’Arqueologia de Catalunya (MAC), το οποίο συνδέει την εξέλιξη του τόπου με τις παραθαλάσσιες περιοχές του.
Το υπέδαφος του Εμπορίου εξακολουθεί να προσφέρει μαρτυρίες της αρχαιότητας που προσελκύουν ακόμη το ενδιαφέρον μας, δύο χιλιάδες χρόνια μετά την παρουσία των Ελλήνων στην περιοχή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου