Μια νέα πτέρυγα ετοιμάζεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Δράμας για να φιλοξενήσει πάνω από 5.500 νομίσματα που βρέθηκαν στο σπίτι 64χρονου... και άλλες ωραίες ιστορίες.
Ένας τενεκές λάδι και μερικά σακουλάκια με ξηρούς καρπούς που έχουν ως αποστολέα έναν 61χρονο από τη δυτική Θεσσαλονίκη με εξοχικό στην Ποτίδαια Χαλκιδικής και παραλήπτη έναν Γερμανό πολίτη φαντάζει μια συνηθισμένη διαδικασία για τη μεταφορική εταιρεία. Όταν όμως μπαίνουν στην υπόθεση αστυνομικοί της ασφάλειας Θεσσαλονίκης και μπλοκάρουν την αποστολή... κάτι περίεργο συμβαίνει.
Πριν έναν χρόνο ακριβώς, ίσως και νωρίτερα, από τις αρχές του 2023 αστυνομικοί της Υποδιεύθυνσης Προστασίας Περιουσιακών Δικαιωμάτων, Πολιτιστικής κληρονομιάς και Περιβάλλοντος της Διεύθυνσης Ασφάλειας Θεσσαλονίκης ήταν σε αναβρασμό. Για καιρό παρακολουθούσαν έναν 61χρονο από την περιοχή της Σταυρούπολης, για τον οποίο είχαν πληροφορίες, επιβεβαίωναν υποψίες, αλλά δεν μπορούσαν να... δέσουν ως αρχαιοκάπηλο.
Μέχρι που έκανε το μοιραίο λάθος. Έστειλε με μεταφορική εταιρεία ένα δέμα, που περιείχε έναν τενεκέ λάδι 5 λίτρων και μερικά σακουλάκια με ξηρούς καρπούς στη Γερμανία, σε έναν ανύπαρκτο παραλήπτη. Η ώρα της δράσης έφτασε. Ο 61χρονος εντοπίστηκε στο εξοχικό του στην Ποτίδαια, στις 7 Απριλίου 2023, αλλά δήλωνε αθώος και οι αστυνομικοί, ψάχνοντας τα αρχαία, άδειασαν τον τενεκέ με το λάδι. Κάτι έφραζε το στόμιο και άνοιξαν όλο το πάνω μέρος. Μέσα στο λάδι βρέθηκαν σωληνάρια του... Depon που περιείχαν συνολικά 180 αρχαία νομίσματα.
Στο σπίτι του, όπως και στο εξοχικό, βρέθηκαν και κατασχέθηκαν άλλα 16 νομίσματα, ένα χάλκινο μενταγιόν, δύο κεραμικά ταφικά αγγεία και μία μολύβδινη βολίδα σφενδόνης, έτσι η υπόθεση πήρε τον δρόμο της δικαιοσύνης.
Η παραπάνω είναι μία μόνο από τις πολλές περιπτώσεις που χειρίστηκαν οι 9 αστυνομικοί του τμήματος αρχαιοκαπηλίας και παρουσιάστηκε από τον προϊστάμενο της Υποδιεύθυνσης Προστασίας Περιουσιακών Δικαιωμάτων, Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Περιβάλλοντος -της μίας από τις δύο που υπάρχουν στην Ελλάδα, η άλλη υπάγεται στην ασφάλεια Αττικής- αστυνομικό υποδιευθυντή, Δημήτρη Παπαοικονόμου, σε ειδική εκδήλωση στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών του ΑΠΘ.
Η εκδήλωση με τίτλο «Επιτυχίες της Ελληνικής Αστυνομίας - Εξάρθρωση κυκλώματος εμπορίας πλαστών έργων» πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των εκθέσεων «Η κρυφή γοητεία της πλαστογραφίας και Fake (f)or Real (Ψεύτικο για αληθινό;)», που φιλοξενούνται στο Τελλόγλειο.
Όταν αστυνομικοί βγήκαν για κυνήγι... μπεκάτσας
Οι υποθέσεις αρχαιοκαπηλίας απαιτούν υπομονή, επιμονή και απόλυτη μυστικότητα. Τις περισσότερες φορές οι αστυνομικοί της Θεσσαλονίκης που επιχειρούν από τον Έβρο μέχρι τα Γιάννενα και τον Βόλο ενημερώνουν μόνο τον εισαγγελέα της περιοχής όπου βρίσκονται. Ούτε καν τις τοπικές αστυνομικές διευθύνσεις κι αυτό για να μη διαρρεύσει κάτι στην τοπική κοινωνία. Αλλά και οι ίδιοι οι αρχαιοκάπηλοι παίρνουν τα μέτρα τους με προπομπούς, περιπολίες και καμουφλάζ.
Δεν υπολογίζουν όμως πως οι αστυνομικοί είναι ξοπίσω τους με καλύτερο καμουφλάζ. Κυριακή 6 Οκτωβρίου 2019, δύο Αλβανοί αναζητούν τον χρυσό του Μεγαλέξανδρου, μέσα σε παλιές σήραγγες, κάπου στην περιοχή της Παλιάς Καβάλας, στην Καβάλα. Πλήρως εξοπλισμένοι με σκαπτικά εργαλεία και ανιχνευτές μετάλλων, υπό τις αυστηρές οδηγίες ενός Έλληνα που τον αποκαλούσαν «αφεντικό», οι χρυσοθήρες ήταν έτοιμοι να μπουν στις στοές των αρχαίων μεταλλείων, όταν βρέθηκαν μπροστά τους δύο κυνηγοί. Οι τελευταίοι, με τις στολές παραλλαγής και τις κυνηγετικές καραμπίνες, αναζητούσαν μπεκάτσες και φαινόταν απελπισμένοι γιατί δεν έβρισκαν θηράματα. «Τι ασχολείστε με το κυνήγι; Εδώ είναι το... ψωμί», τους είπαν οι χρυσοθήρες δείχνοντάς τους την είσοδο της στοάς. Οι κυνηγοί τούς έπιασαν την κουβέντα και οι Αλβανοί τούς αποκάλυψαν τι έψαχναν και για ποιον. Στο τέλος στα χέρια τους αντί για χρυσά νομίσματα του Μακεδόνα στρατηλάτη είχαν ασημένια βραχιολάκια. Οι κυνηγοί δεν ήταν παρά δύο αστυνομικοί του τμήματος Αρχαιοκαπηλίας της ασφάλειας Θεσσαλονίκης.
Ένα νέο μουσείο μέσα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Δράμας
Η 15η Ιουλίου του 2020 ήταν μια ζεστή μέρα, φαινομενικά ήσυχη, καθώς πολύς κόσμος έλειπε σε διακοπές. Αυτό είχε κατά νου ένας 64χρονος από τη Δράμα, ο οποίος αποφάσισε να... ξεσκονίσει τον αρχαιολογικό θησαυρό που είχε στην κατοχή του. Κι όταν λέμε θησαυρό εννοούμε θησαυρό. Σε έρευνα που έγινε στο σπίτι και στον επαγγελματικό του χώρο βρέθηκαν και κατασχέθηκαν 5.533 (!!!) αρχαία νομίσματα, τα οποία κάλυπταν όλες τις ιστορικές περιόδους: Αρχαϊκή, Κλασική, Ρωμαϊκή, Ελληνιστική, Βυζαντινή, Οθωμανική.
Ταυτόχρονα κατασχέθηκαν 69 αντικείμενα (δαχτυλίδια, βραχιόλια, αιχμές από βέλη, ανθρώπινα ειδώλια, μενταγιόν κ.ά.) που ανάγονται επίσης σε όλες τις προαναφερόμενες εποχές και ένα αγγείο-κάνθαρος της Ελληνιστικής περιόδου (3ος αιώνας π.Χ.).
Όλα τα κατασχεθέντα αντικείμενα βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Δράμας, η διοίκηση του οποίου ετοιμάζει μια νέα πτέρυγα για να τα εκθέσει.
Η συγκίνηση της αρχαιολόγου για το μοναδικό στην Ελλάδα 8δραχμο
Πίσω στον χρόνο, αρχές Δεκεμβρίου του 2015, συνελήφθησαν στα Άβδηρα Ξάνθης ένας 62χρονος και ο 35χρονος γιος του. Στο σπίτι και στο μαντρί τους βρέθηκαν και κατασχέθηκαν αρχαία νομίσματα, μεταξύ των οποίων και ένα οκτάδραχμο του 510-500 π.Χ., το μοναδικό που έχει βρεθεί στην Ελλάδα.
Η αρχαιολόγος που κλήθηκε για τη γνωμάτευση δάκρυσε όταν το έπιασε στα χέρια της, ενώ βρέθηκαν ακόμη τέσσερα αργυρά νομίσματα Αβδήρων Κλασικής Εποχής.
Τα μέντιουμ δεν λένε πάντα την αλήθεια
Αρχαιοκάπηλοι και χρυσοθήρες επιστρατεύουν χάρτες, παλιά βιβλία, μαρτυρίες ντόπιων, χαρτορίχτρες, μέντιουμ και σε σπάνιες περιπτώσεις ηλικιωμένες που διαβάζουν το κατακάθι του καφέ στο φλιτζάνι, το αβγό στο κουτάλι ή τις γραμμές στο χέρι.
Σε μία περίπτωση, ενδεικτική των παραπάνω, το μέντιουμ ήταν ξεκάθαρο: Μια διαμαντένια εκκλησιά ήταν καλά κρυμμένη σε γρανιτένιο βράχο στο όρος Σύμβολο της Καβάλας. Έξι φίλοι που πλήρωσαν αδρά το μέντιουμ, το οποίο υπνωτίστηκε (ή ξεκουράστηκε) για δύο ώρες, ξεκίνησαν την ανασκαφή. Για τρία ολόκληρα χρόνια άνοιγαν σήραγγες στο βουνό με δυναμίτες, ενώ αγόρασαν βαγονέτο κι έστησαν ράγες για να βγάζουν τα μπάζα. Τρία χρόνια, κάθε βράδυ, ο βράχος στο βουνό έγινε.... σουρωτήρι κι η διαμαντένια εκκλησιά δεν αποκαλυπτόταν. Οι πληροφορίες λένε πως κάποιος γνωστός τους τους... λυπήθηκε και τους κατέδωσε στην αστυνομία. Οι αστυνομικοί της ασφάλειας Θεσσαλονίκης χρειάστηκαν ένα ολόκληρο βράδυ για να διανύσουν τη σήραγγα, να φτάσουν στο τέρμα της και να τους συλλάβουν.
Κι αυτοί οι 6 στάθηκαν τυχεροί. Κάποιοι άλλοι, τρεις νεαροί, το 2006 σε μια παρόμοια περίπτωση, εγκλωβίστηκαν στη στοά Μπαρέτα στο Παγγαίο και έχασαν τη ζωή τους από αναθυμιάσεις και κατολισθήσεις, αναζητώντας τον χρυσό του Μεγαλέξανδρου. Σε εκείνη την περίπτωση χρειάστηκαν πολλές ώρες -επιπλέον και η δήλωση εξαφάνισή τους έγινε με καθυστέρηση- για να απεγκλωβιστούν οι σοροί τους, ενώ την ίδια χρονιά έχασε τη ζωή του και ένας 45χρονος χρυσοθήρας στη Νιγρίτα Σερρών.
Είναι όλα γνήσια;
Μια από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι αρχές είναι η γνησιότητα των ευρημάτων και η χρονολόγησή τους. Ένα μαρμάρινο λιοντάρι, ύψους 90 εκατοστών, κορινθιακού εργαστηρίου, που χρονολογήθηκε στα μέσα του 6ου π.Χ. αιώνα, επιχείρησαν να πουλήσουν τον Ιανουάριου του 2012 τρία άτομα, που συνελήφθησαν στην Ιτέα Φωκίδας, αντί του ποσού των 500.000 ευρώ.
Η Βασιλική Παπαγεωργίου, προϊσταμένη της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών του υπουργείου Πολιτισμού, περιέγραψε στην ίδια εκδήλωση την... περιπέτεια του αγάλματος και τη δικαστική εξέλιξη της υπόθεσης, καθώς το 2014 και μετά από ενδελεχή έλεγχο αποδείχτηκε πως το άγαλμα ήταν νεότερο, αντίγραφο -μια μαρμάρινη εκδοχή αρχαίου λέοντα- και τον Φερβρουάριο του 2017 οι τρεις συλληφθέντες αθωώθηκαν.
Σε μια παρόμοια περίπτωση και μετά από σύλληψη δύο ατόμων στο Πολύκαστρο Κιλκίς τον Ιανουάριο του 2017, βρέθηκε και κατασχέθηκε στο σπίτι του ενός στις Σέρρες ένα χάλκινο άγαλμα, ύψους 19 εκατοστών, ρωμαϊκής εποχής. Η χημική εξέταση που έγινε στα εργαστήρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης έδειξε πως το άγαλμα είχε κατασκευαστεί από σελήνιο, ένα χημικό στοιχείο, που φυσικά δεν υπήρχε στην αρχαιότητα. Έτσι το άγαλμα βρέθηκε κίβδηλο και οι δράστες αφέθηκαν ελεύθεροι, καθώς δεν υπάρχει κατηγορία για κιβδηλεία.
Πηγή: Μ. Ριτζαλέου, Voria
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου