Πόσες λέξεις είπατε σήμερα; Πώς θα ήταν η ζωή μας αν ο λόγος μας περιοριζόταν σε 140 λέξεις την ημέρα; Σ' ένα φανταστικό μέλλον, όπου η κυβέρνηση επιβάλλει έναν αυστηρό νόμο περί περιορισμού της ελευθερίας του λόγου, μέσα στη δίνη των κοινωνικοπολιτικών θεμάτων που εγείρονται, μια ενδιαφέρουσα και συγκινητική ερωτική ιστορία, μεταξύ δύο πολύ διαφορετικών χαρακτήρων, μας υπενθυμίζει ότι κάθε λέξη που εκφράζουμε έχει βάρος και σημασία στη ζωή μας.
Το έργο «Lemons Lemons Lemons Lemons Lemons», υπό τη σκηνοθετική ματιά της Ζαφειρίας Δημητροπούλου Del Angel, είναι μια ρομαντική κωμωδία που αναδεικνύει σημαντικές σκέψεις για τη σύγχρονη εποχή. Η Μπερναντέτ (Αννα Μενενάκου) είναι μια δικηγόρος της εργατικής τάξης, ενώ ο Ολιβερ (Παναγιώτης Γαβρέλας) είναι ένας μουσικός μ' ελεύθερο πνεύμα, ευαίσθητος και προέρχεται από ένα εύπορο περιβάλλον. Οι χαρακτήρες τους επιβεβαιώνουν το γνωστό κλισέ, ότι τα αντίθετα όντως έλκονται.
Ο Sam Steiner έγραψε το «Lemons Lemons Lemons Lemons Lemons» όταν ήταν 21 ετών και εργαζόταν σ' ένα τοπικό κατάστημα του Μάντσεστερ με ψάρια και τσιπς. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά -με διθυραμβικές κριτικές- στο Fringe του Εδιμβούργου το 2015. Είναι ένα περιεκτικό και βαθυστόχαστο διήγημα. Οι δύο πρωταγωνιστές προσφέρουν αυθεντικές, ανθρώπινες ερμηνείες που αγγίζουν το βάθος της ψυχής. Επικεντρώνοντας στα όρια της επικοινωνίας στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, το κείμενο ξεπερνά την προέλευσή του και μοιάζει όλο και περισσότερο μ’ ένα σύγχρονο κλασικό έργο.
Η παράσταση παρουσιάζεται στον ειδικά διαμορφωμένο υπόγειο χώρο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης (Πειραιώς 206) από Τετάρτη μέχρι Κυριακή. Οι δύο πρωταγωνιστές του έργου, Αννα Μενενάκου και Παναγιώτης Γαβρέλας, μιλούν στο ethnos.gr για την κατάχρηση εξουσίας, τον περιορισμό της ελευθερίας και την απώλεια των λέξεων.
Τι σας γοήτευσε περισσότερο στο κείμενο του Sam Steiner και γιατί μας αφορά σήμερα;
Αννα Μενενάκου: Είναι ένα σύγχρονο θεατρικό έργο που αναδεικνύει τη σπουδαιότητα της επικοινωνίας και της γλώσσας στις σχέσεις και την κοινωνία. Η γοητεία του κειμένου έγκειται στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει θέματα όπως η ελευθερία του λόγου, η επικοινωνία στις σχέσεις, η κατάχρηση εξουσίας και οι περιορισμοί που επιβάλλονται από το κράτος. Το έργο αναδεικνύει πώς οι λέξεις και η γλώσσα επηρεάζουν τις σχέσεις και τις αλληλεπιδράσεις των ανθρώπων στην καθημερινή ζωή. Σήμερα, το έργο αυτό εξακολουθεί να είναι επίκαιρο, καθώς ζούμε σε μια εποχή που η επικοινωνία έχει κεντρική σημασία και οι λέξεις έχουν δύναμη να διαμορφώνουν απόψεις και πραγματικότητες. Το έργο μας υπενθυμίζει τη σημασία της επικοινωνίας μεταξύ ατόμων και της διατήρησης της ελευθερίας του λόγου σε μια κοινωνία που συχνά αντιμετωπίζει προκλήσεις σε αυτό τον τομέα.
Παναγιώτης Γαβρέλας: Θα συμφωνήσω με την Άννα. Το κείμενο περιγράφει μια δυστοπία του μέλλοντος όπου οι άνθρωποι έχουν όριο στις λέξεις που χρησιμοποιούν καθημερινά. Η αποσπασματική του δομή σου δίνει την αίσθηση ενός παζλ που προσπαθείς να συνθέσεις, το χιούμορ του και η εμβάθυνση στις ανθρώπινες σχέσεις με κέρδισαν από την πρώτη στιγμή.
Με ποιο τρόπο διαπραγματεύεται ο συγγραφέας τα θέματα της εξουσίας, της ελευθερίας και του έρωτα;
Π.Γ.: Θέτει έναν εξωτερικό παράγοντα, μια πολιτική απόφαση και εμείς παρακολουθούμε το αποτέλεσμα της βίας και της εξουσίας επί σκηνής.
Α.Μ.: Ο συγγραφέας αναδεικνύει την επίδραση της εξουσίας στην ελευθερία του λόγου μέσω των χαρακτήρων και των καταστάσεων που παρουσιάζονται στο έργο. Οι πρωταγωνιστές αναγκάζονται να προσαρμοστούν σε νόμους περί περιορισμού των λέξεων που μπορούν να χρησιμοποιήσουν σε καθημερινή βάση, πράγμα που αμφισβητεί την ελευθερία τους να εκφράζουν ελεύθερα τις σκέψεις τους. Η επικοινωνία είναι κεντρικό θέμα του έργου, καθώς οι χαρακτήρες αντιμετωπίζουν προκλήσεις στην επικοινωνία των συναισθημάτων και των σκέψεών τους λόγω των περιορισμών στον λόγο. Αυτό επηρεάζει τις σχέσεις τους και την επικοινωνία τους με τους άλλους αλλά και περισσότερο μεταξύ τους. Από την άλλη, ο έρωτας και οι σχέσεις αποτελούν σημαντικό μέρος του πλοκής, καθώς ο Ολιβερ και η Μπερναντέτ προσπαθούν να διαχειριστούν τις δυσκολίες που προκύπτουν λόγω των περιορισμών στην επικοινωνία και την έλλειψη ελευθερίας εκφραστικότητας.
Πώς οι κοινωνικοί περιορισμοί επηρεάζουν τις διαπροσωπικές μας σχέσεις και ποιες προοπτικές υπάρχουν για ν’ αντιμετωπίσουμε αυτήν την πρόκληση;
Α.Μ.: Οι κοινωνικοί περιορισμοί μπορούν να κάνουν τις σχέσεις μας δύσκολες και περίπλοκες. Όταν δεν μπορούμε να εκφραστούμε ελεύθερα ή να επιλέξουμε τις δικές μας αποφάσεις στη ζωή μας, αυτό μπορεί να προκαλέσει στρες και αποστάσεις ανάμεσα σε μας και στους άλλους. Να επηρεάσει την ψυχική και τη σωματική υγεία μας. Ελπίζω στην αναζήτηση τρόπων να μιλάμε ανοιχτά και ειλικρινά με τους ανθρώπους γύρω μας, να προσπαθήσουμε να αντισταθούμε στους περιορισμούς που μας επιβάλλονται, ώστε να ζούμε πιο αυθεντικά και ελεύθερα, να αναζητήσουμε ή ακόμα και να δημιουργήσουμε υποστηρικτικές κοινότητες με κοινούς πνευματικούς τόπους συνάντησης. Να δημιουργήσουμε πιο στενές, πιο ενδιαφέρουσες και πιο ευτυχισμένες σχέσεις.
Π.Γ.: Οι κοινωνικοί περιορισμοί ανάλογα με τις συνθήκες αλλάζουν και ένα παράδειγμα είναι η καραντίνα που μας επιβλήθηκε τα προηγούμενα χρόνια. Εμείς έχουμε την υποχρέωση ν’ αντισταθούμε. Ο κύριος τρόπος είναι με την επικοινωνία και με το ακούμε τον δίπλα μας. Στο έργο είναι εμφανές ότι ακόμα και όταν είχαν οι ήρωες τη δυνατότητα να μιλήσουν, δεν άκουγαν ο ένας τον άλλον.
Ποια πιστεύετε ότι είναι η μεγαλύτερη δυσκολία που καλούμαστε ν' αντιμετωπίσουμε σήμερα;
Π.Γ.: Ν’ αντισταθούμε στη ματαιότητα και στον κυνισμό. Νομίζω ότι υπάρχει εγκαθιδρυμένη η αίσθηση ότι τίποτα δεν αλλάζει. Και ο κόσμος για να την διαχειριστεί, καταφεύγει σε μια περιοχή σκληρότητας και κυνισμού.
Α.Μ.: Οι σύγχρονες κοινωνίες ζουν την εποχή της αβεβαιότητας, είναι υπό συνεχή εξέλιξη και αλλαγή, με τεχνολογικά επαναστατικές εξελίξεις, αλλαγές στις κοινωνικές δομές και τις αξίες, καθώς και παγκόσμιες προκλήσεις όπως η κλιματική αλλαγή και οι συνεχείς πόλεμοι μεταξύ των κρατών. Είμαστε όλοι συνδεδεμένοι μεταξύ μας και δυστυχώς το ξεχνάμε. Οι άνθρωποι νιώθουν ανήσυχοι και απογοητευμένοι από την αβεβαιότητα για το μέλλον τους. Οι αλλαγές στην οικονομία, η τεχνολογική ανάπτυξη και άλλοι παράγοντες δημιουργούν αβεβαιότητα όσον αφορά την απασχόληση και την οικονομική σταθερότητα. Οι αλλαγές στις κοινωνικές δομές και τις αξίες δημιουργούν δυσκολίες στις μεταξύ μας σχέσεις, καθώς όλοι μας προσπαθούμε να προσαρμοστούμε σε αυτές τις αλλαγές. Νομίζω ότι η εποχή που ζούμε απαιτεί δράση και δέσμευση από το κράτος και εμάς τους πολίτες για τη βελτίωση της κοινωνίας και την εξασφάλιση ενός καλύτερου μέλλοντος για όλους.
Πώς περιγράφετε την αίσθηση του χιούμορ στο κείμενο και τον τρόπο που αυτή συνδέεται με τα σοβαρά θέματα που αναδεικνύονται;
Α.Μ.: Η αίσθηση του χιούμορ περιγράφεται ως ένα είδος ελαφρότητας που φέρνει ανακούφιση ακόμα και σε σοβαρά θέματα. Το χιούμορ συνδέεται με τα σοβαρά θέματα του έργου μέσω της αντιμετώπισης της δυσκολίας και της αβεβαιότητας, μ’ έναν ευφυή και διασκεδαστικό τρόπο. Μέσα από το χιούμορ, οι χαρακτήρες μπορούν ν’ αντιμετωπίσουν τα προβλήματα της ζωής τους με μια δόση σαρκασμού και αυτοσαρκασμού, δημιουργώντας μια ελαφριά ατμόσφαιρα ακόμα και όταν οι καταστάσεις είναι δύσκολες. Έτσι, το χιούμορ λειτουργεί σαν ένα είδος αντίδοτου έναντι της σοβαρότητας και του βάρους των θεμάτων που αναδεικνύονται, δίνοντας στους χαρακτήρες και στο κοινό μια παρατηρητική και ανοιχτή προοπτική.
Π.Γ.: Το χιούμορ είναι ένα απαραίτητο συστατικό σε όλα τα κείμενα κατά την γνώμη μου. Είναι μια αντίσταση προς κάθε τι ζοφερό και με τον τρόπο του τονίζει τα σκληρά σημεία. Είναι παρηγοριά και χτύπημα την ίδια στιγμή.
Τη σκηνοθεσία του έργου έχει αναλάβει η Ζαφειρία Δημητροπούλου Del Angel. Πώς ήταν το κοινό σας ταξίδι στην προετοιμασία της παράστασης;
Α.Μ.: Η Ζαφειρία Δημητροπούλου Del Angel είναι μία σκηνοθέτιδα με όραμα. Είναι πλήρως αφοσιωμένη και παρούσα με όλο της το είναι σε αυτό που κάνει. Η επιστροφή της μετά από τη δεκαετή απουσία της στη Νέα Υόρκη, όπου μεταξύ άλλων τέλεσε και Καλλιτεχνική Διευθύντρια του off Broadway θεάτρου, People's Theatre Project, μου έδωσε μεγάλη χαρά αφού πραγματοποιήσαμε μαζί ένα κομμάτι από την κοινή αλλά και ατομική αποστολή μας ως γυναίκες και ως καλλιτέχνιδες. Το ταξίδι ήταν υπέροχο και ευτυχώς δεν έχει τελειώσει ακόμα. Η μεθοδολογία της Ζαφειρίας βασίζεται στην ιδιοφυία της ομάδας. Όλης της ομάδας! Αυτό είναι απελευθερωτικό και δημιουργικό ταυτόχρονα. Η Ζαφειρία μέσα από την μεθοδολογία-διδασκαλία που χρησιμοποίησε, δημιούργησε σ’ εμάς τους ηθοποιούς αλλά και τους υπόλοιπους συντελεστές-καλλιτέχνες που εργάστηκαν γι’ αυτήν την παράσταση ένα πρόσφορο και γόνιμο έδαφος αναζήτησης και δημιουργίας. Εργαστήκαμε πολλούς μήνες για αυτή την παράσταση και την ευχαριστώ θερμά γι’ αυτό το ταξίδι. Αποτελεί για εμένα σταθμός στη ζωή μου, όχι μόνο στην καριέρα μου!
Π.Γ.: Πέρα από αυτά που είναι η Άννα, η Ζαφειρία είναι μια εξαιρετική σκηνοθέτις που έχει μέθοδο, σκέψη, οργάνωση και ξέρει τι θέλει. Αυτό κάνει τη ζωή του ηθοποιού πολύ εύκολη, καθώς τον πάει ένα βήμα παρακάτω. Είμαι ενθουσιασμένος που την γνώρισα και συνεργαζόμαστε και ελπίζω να συνεργαστούμε ξανά στο μέλλον.
Πώς θα περιγράφατε τους ήρωες σας με λίγα λόγια και ποια θεωρείτε την πιο ενδιαφέρουσα πτυχή του ρόλου σας;
Α.Μ.: Η Μπερναντέτ είναι μια ευαίσθητη και έξυπνη γυναίκα, η οποία αντιλαμβάνεται αμέσως τις εντάσεις και τις δυσκολίες που περιβάλλουν τη ζωή της και τις σχέσεις της. Αναζητά την αλήθεια και την αυθεντικότητα και πολλές φορές αντιδρά με δυσπιστία σε ό,τι θεωρεί ψεύτικο ή αναίσθητο. Είναι πολύ συναισθηματική και ευαισθητοποιημένη προς τα συναισθήματα των άλλων, και έχει μια βαθιά επίγνωση της δυσκολίας της επικοινωνίας και της σύνδεσης με τους άλλους. Παρά την ευαισθησία της, η Μπερναντέτ είναι επίσης ανεξάρτητη, προσπαθώντας να διατηρήσει την αυτονομία και την αξιοπρέπειά της σε διάφορες καταστάσεις. Είναι μια γυναίκα σύγχρονη και δυναμική, προέρχεται από την εργατική τάξη και έχει εργαστεί πολύ για να τα καταφέρει, χωρίς να έχει καμία οικονομική υποστήριξη από το οικογενειακό της περιβάλλον. Η πιο ενδιαφέρουσα πτυχή του ρόλου της Μπερναντέτ είναι ίσως η εξέλιξη της ως χαρακτήρα κατά τη διάρκεια του έργου. Καθώς η πλοκή προχωράει, η Μπερναντέτ ανακαλύπτει νέες πλευρές του εαυτού της και αντιμετωπίζει προκλήσεις που την κάνουν να αναθεωρήσει τις πεποιθήσεις και τις επιθυμίες της. Αυτή η πολυδιάστατη ανάπτυξη την καθιστά έναν ενδιαφέροντα και πολύπλευρο χαρακτήρα.
Π.Γ.: Ο Ολιβερ είναι μουσικός και συνθέτης. Ενεργός πολιτικά και ακτιβιστής. Το πιο ενδιαφέρον του στοιχείο είναι ότι παθιάζεται με τα πράγματα. Παθιάζεται τόσο πολύ που όταν το θέμα τον αγγίζει εμπλέκεται με όλο του το είναι.
Θεωρείτε ότι το θέατρο είναι ένα μέσο που φέρνει τους ανθρώπους πραγματικά κοντά παρά την εποχή της ψηφιακής επικοινωνίας που ζούμε;
Α.Μ.: Ναι, θεωρώ ότι το θέατρο είναι ένα μέσο που μπορεί να φέρει τους ανθρώπους πραγματικά κοντά, ακόμα και σε μια εποχή όπως η σημερινή, όπου η ψηφιακή επικοινωνία κυριαρχεί. Το θέατρο προσφέρει μια ζωντανή εμπειρία που δεν μπορεί να αντικατασταθεί από την ηλεκτρονική ή ψηφιακή επικοινωνία. Κατά τη διάρκεια μιας παράστασης, οι θεατές έχουν την ευκαιρία να μοιραστούν έναν κοινό χώρο και χρόνο με τους ηθοποιούς και τους άλλους θεατές. Αυτό δημιουργεί μια συναισθηματική σύνδεση και μια αίσθηση κοινότητας που είναι μοναδική και ανεκτίμητη. Επίσης, η ζωντανή παράσταση προσφέρει την ευκαιρία για αλληλεπίδραση και διάλογο μεταξύ των θεατών και των ερμηνευτών, προωθώντας την ανταλλαγή ιδεών και συναισθημάτων. Το θέατρο δίνει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να ζήσουν μια πραγματική συναισθηματική εμπειρία, να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και να αντιδράσουν στις ερμηνείες των ηθοποιών. Αυτή η αμεσότητα και αυθεντικότητα του θεάτρου το κάνει ένα ισχυρό μέσο για την ενίσχυση των σχέσεων και την ανάπτυξη της κοινότητας. Συνεπώς, ακόμα και σε μια εποχή όπου η τεχνολογία κυριαρχεί, το θέατρο παραμένει ένα ανεκτίμητο μέσο για την αλληλεπίδραση και τη σύνδεση των ανθρώπων.
Π.Γ.: Το θέατρο είναι ένα μέσο που σε φέρνει στο τώρα, στη στιγμή. Κάθε στιγμή που γεννιέται πεθαίνει ακαριαία και δεν θα ξαναγεννηθεί ποτέ ξανά η ίδια. Αυτή η συνθήκη από μόνη της είναι μια πράξη αντίστασης στο σύγχρονο τρόπο ζωής, που μας έχει βάλει μπροστά σ’ ένα κινητό και μια ψηφιακή ζωή. Ελπίζω να είναι μια φάση της ανθρωπότητας και σε λίγα χρόνια να θεωρείται παρωχημένο να ξοδεύεις τόσο χρόνο σε ψηφιακά μέσα.
Και οι δύο έχετε πρωταγωνιστήσει σε πετυχημένες τηλεοπτικές σειρές. Πώς βλέπετε τη μυθοπλασία του σήμερα;
Π.Γ.: Η τηλεόραση έχει κάνει πολλά βήματα προς τα μπροστά τα τελευταία χρόνια. Πρέπει όμως να συνεχίσει να δίνει βήμα και ευκαιρίες σε νέους ανθρώπους μ’ νέα κόνσεπτ και να φύγει από τα τετριμμένα ώστε να ενδιαφερθεί και η νέα γενιά, η οποία δεν παρακολουθεί. Πλέον ο ανταγωνισμός είναι παγκόσμιος και πρέπει να συναγωνιστεί παραγωγές απ’ όλες τις πλατφόρμες.
Α.Μ.: Γίνονται αξιόλογες προσπάθειες σίγουρα και έχουμε δει όμορφα πράγματα. Δεν είμαι σίγουρη ότι γενικά η τηλεόραση του σήμερα καλύπτει τις ανάγκες των θεατών για ενημέρωση και ψυχαγωγία. Δεν είμαι σίγουρη για την ουσία των πραγμάτων. Υπάρχουν πολλά τηλεοπτικά προγράμματα που απευθύνονται σε διαφορετικά κοινά και καλύπτουν διάφορα είδη, από ενημερωτικά και ψυχαγωγικά έως πολιτιστικά και αθλητικά. Ωστόσο, υπάρχουν και ερωτηματικά όσον αφορά την ποιότητα του τηλεοπτικού περιεχομένου. Χρειάζεται επένδυση σε χρόνο και σε κεφάλαια. Ζητάμε ποιοτικές δουλειές και έξοχες ερμηνείες, ενώ δεν επενδύουμε στην παραγωγή γιατί μάλλον δεν μπορούμε και δεν δίνουμε τον απαραίτητο χρόνο στον ηθοποιό για την ερμηνεία του. Θα πω και εγώ για άλλη μια φορά δυστυχώς κάτι που δεν μου αρέσει ούτε να λέω ούτε να ακούω. Ναι, για τα μέσα και για τον χρόνο που διαθέτουμε, κάνουμε ότι καλύτερο μπορούμε. Συνολικά, πιστεύω ότι το μέλλον της τηλεοπτικής βιομηχανίας θα μπορούσε να είναι φωτεινό, αλλά θα απαιτήσει διαρκή προσαρμογή και καινοτομία από τους παραγωγούς και τους δημιουργούς περιεχομένου. Η διατήρηση υψηλών προτύπων ποιότητας και η δημιουργία πρωτότυπου και πρωτοποριακού περιεχομένου θα είναι κλειδιά για την επιτυχία στον τομέα αυτό.
Πώς σχολιάζετε την πληθώρα των τηλεοπτικών σειρών τα τελευταία χρόνια και ποια είναι η εκτίμησή σας για το μέλλον;
Α.Μ.: Οπως όλα, έχει τα θετικά και τα αρνητικά. Δεν νομίζω οτι μπορώ να κάνω κάποια εκτίμηση για το μέλλον. Εύχομαι να φτάσουμε στο σημείο οι δουλειές μας ν’ αντικατοπτρίζουν αυτό που πραγματικά μπορούμε και είμαστε ικανοί να κάνουμε, χωρίς συμβιβασμούς και εκπτώσεις.
Π.Γ.: Είναι πολύ ευχάριστο που γίνονται πολλές δουλειές, αλλά θα επιμείνω ότι είναι αναγκαίο να δίνεται η ευκαιρία τους καλλιτέχνες να πραγματοποιούν τ’ όραμα τους χωρίς περιορισμούς. Χωρίς τα «πρέπει» για εμπορικούς λόγους. Πιστεύω ότι χρόνο με τον χρόνο θα βλέπουμε όλο και καλύτερες δουλειές. Είμαι πραγματικά πολύ αισιόδοξος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ο ΠΑΡΛΑΠΙΠΑΣ δεν παίρνει θέση με πολιτική άποψη σε άρθρα που αναδημοσιεύονται από διαφορά ιστολόγια. Δημοσιεύονται όλα για την δίκη σας ενημέρωση.
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.