Ακόμη και πριν εξελιχθεί o Homo Sapiens, οι πρόγονοί μας ήρθαν αντιμέτωποι με τον αφανισμό. Αυτή την υπόθεση υποστηρίζουν στοιχεία που προέρχονται από διάφορες πηγές, αλλά παρέχουν αντικρουόμενες εκτιμήσεις για την χρονική στιγμή.
Μια μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences, υποστηρίζει ότι ο παραλίγο αφανισμός της ανθρωπότητας συνέβη πριν από 1,15 εκατομμύρια χρόνια, ενώ μια άλλη τον τοποθετεί 200.000 χρόνια αργότερα. Η επανεξέταση των δεδομένων υποστηρίζει το δεύτερο σενάριο, και μπορεί να αποκαλύψει ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα στο οικογενειακό δέντρο του ανθρώπου.
Πιθανές απαντήσεις στα γονιδιώματα
Τα γονιδιώματα των ειδών μπορεί να φέρουν ενδείξεις των εποχών κατά τις οποίες οι οργανισμοί πέρασαν από κρίσιμες και ακραίες καμπές, που είχαν ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση μικρού ποσοστού του προγενέστερου πληθυσμού. Η κληρονομιά της ενδογαμίας που μένει πίσω, μπορεί ν’ αυξήσει τον κίνδυνο αφανισμού για πολλές μεταγενέστερες γενιές, αλλά ορισμένα είδη μπορεί τελικά, ν’ ανακάμψουν.
Στην περίπτωση της ανθρωπότητας, το σημείο καμπής ήταν σ’ έναν πρόγονο, πιθανώς τον Homo Erectus, πολύ προτού εμφανιστεί το είδος μας, αλλά η κληρονομιά του είδους μπορεί ακόμη να είναι ανιχνεύσιμη. Ωστόσο, οι γενετιστές και οι ανθρωπολόγοι διαφωνούν για τη χρονική στιγμή που συνέβη αυτό, με τα αντικρουόμενα επιχειρήματα να προτείνουν διαφορετικές χρονολογίες. Η επίλυση του ζητήματος, είναι σημαντική, καθώς χωρίς την ακριβή γνώση του χρόνου, είναι αδύνατη η εξακρίβωση της αιτίας.
Μία νέα μελέτη ισχυρίζεται ότι έχει επιλύσει την αντίφαση, και παρέχει αποδείξεις για μια αχαρτογράφητη ανθρώπινη μετανάστευση κατά τη διαδικασία.
Ο άνθρωπος ήταν απειλούμενο είδος πριν από 117.000 χρόνια
Η υπόθεση της κρίσιμης καμπής του είδους που συνέβη πριν από 930.000 χρόνια, εξετάστηκε πέρυσι, σε μία γενετική μελέτη η οποία υπολόγισε ότι εκείνη την εποχή, στον πλανήτη υπήρχαν λιγότεροι από 1.300 ανθρωπίνοι. Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, δεν επρόκειτο για μικρή καταστροφή. Αντίθετα, οι πληθυσμοί τους έπεσαν σε πολύ χαμηλά επίπεδα για 117.000 χρόνια -σύμφωνα με τα σύγχρονα πρότυπα, οι άνθρωποι ανήκαν στον κατάλογο των απειλούμενων ειδών. Η σύγχρονη ανθρώπινη γενετική ποικιλομορφία, είναι σχεδόν κατά δύο τρίτα χαμηλότερη απ’ ό,τι θα ήταν, αν δεν παρουσιαζόταν η συγκεκριμένη καμπή.
Ακόμη και όταν δημοσιεύθηκε η εν λόγω μελέτη, ένα συνοδευτικό σχόλιο ήγειρε αμφιβολίες σχετικά με ορισμένες πτυχές των πορισμάτων. Τα αρχαιολογικά στοιχεία υποδηλώνουν ότι οι ανθρωπίνοι ήταν μεν ευρέως διαδεδομένοι εκείνη την εποχή, υποστήριξαν οι σχολιαστές, αλλά για αδιευκρίνιστο λόγο, οι περισσότεροι δεν συνεισέφεραν στη σύγχρονη γενετική.
Ακόμα και οι συγγραφείς της εργασίας παραδέχτηκαν ότι η γενετική δεν έχει όλες τις απαντήσεις σε μια υπόθεση σαν αυτή, και εξήγησαν ότι απαιτείται αρχαιολογική υποστήριξη. Μόλις λίγες εβδομάδες αργότερα, το ίδιο περιοδικό δημοσίευσε ανεξάρτητα στοιχεία σχετικά με μια σοβαρή μείωση του αριθμού των τόπων που κατοικήθηκαν από τον άνθρωπο, αλλά την τοποθέτησε από 1.154.000 σε 1.123.000 χρόνια πριν – ένα αισθητά μικρότερο και παλαιότερο χάσμα.
Σύμφωνα με τη δεύτερη μελέτη, ο αφανισμός των κατοικημένων περιοχών ήταν το αποτέλεσμα μιας απότομης αύξησης της κλιματικής μεταβλητότητας που εξανάγκασε τους προγόνους μας εκτός της Ευρώπης.
Δύο καθηγητές συνεργάζονται για τη λύση του μυστηρίου
Οι συγγραφείς της νέας μελέτης, ο καθηγητής του Πανεπιστημίου του Μιλάνο, Giovanni Muttoni, και ο καθηγητής του πανεπιστημίου Columbia, Dennis Kent, έχουν ως στόχο την επίλυση της διαφωνίας. Έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι, η πρώτη μεγάλη εποχή των παγετώνων του Πλειστόκαινου συνέβη πριν περίπου 900.000 χρόνια, με βάση τις μετατοπίσεις στα ισότοπα οξυγόνου.
Τα συμπεράσματά τους συμφωνούν με τη γενετική ερμηνεία αλλά δεν καλύπτουν το κενό της αρχαιολογικής ερμηνείας. Ο Muttoni και ο Kent, αξιολόγησαν εκ νέου τις τοποθεσίες στην Ευρώπη και την Μέση Ανατολή που υποτίθεται ότι θ’ αποκαλύψουν μία προγενέστερη πληθυσμιακή κατάρρευση και, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι, η χρονολόγηση δεν είναι τελικά τόσο αξιόπιστη μέθοδος όσο πίστευαν.
Επίσης, υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν την παρουσία ανθρωπίνων στην ανατολική Ασία πριν από 2,1 εκατομμύρια χρόνια, αλλά αυτά είναι τόσο λίγα, που οι Muttoni και Kent υποστηρίζουν ότι δεν είναι δυνατό να εντοπιστούν μετακινήσεις πληθυσμών.
Από την άλλη, οι δύο συγγραφείς υποστηρίζουν ότι, οι τόποι εγκατάστασης των ανθρωπίνων άρχισαν να εμφανίζονται παντού στην Ευρασία, πριν από περίπου 900.000 χρόνια. Ερμηνεύουν τα στοιχεία αυτά ως ένδειξη ότι, οι ιδιαίτερα ξηρές συνθήκες που επικρατούσαν στην Αφρική έγιναν τόσο αφόρητες για τους προγόνους μας εκείνη την εποχή, ώστε οι περισσότεροι σταδιακά εξαφανίστηκαν. Την ίδια στιγμή, η χαμηλή στάθμη της θάλασσας, διευκόλυνε τους επιζώντες να μεταναστεύσουν εκτός Αφρικής, αποτελώντας τους προγόνους των Νεάτερνταλ και Ντενίσοβαν.
Πηγή εικόνας: Giovanni Muttoni
Μετανάστευση από την Αφρική περισσότερων ειδών
Σύμφωνα με τους Muttoni και Kent, πολλά άλλα ζώα της Αφρικής, όπως οι ελέφαντες, ακολούθησαν παρόμοιες πορείες μετανάστευσης την ίδια περίοδο.
Οι συγγραφείς παραμένουν αβέβαιοι σχετικά με το αν και τα άλλα μέλη της ανθρώπινης οικογένειας είχαν εγκατασταθεί στην Ευρασία προηγουμένως. Αν το έκαναν, σύμφωνα με τους Muttoni και Kent, μπορεί να εκτοπίστηκαν από νεότερες αφίξεις ή να εξαφανίστηκαν για διάφορους λόγους. Σε κάθε περίπτωση, δεν άφησαν καμία κληρονομιά στο ανθρώπινο γονιδίωμα, ούτε καν τις μικρές συνεισφορές των Νεάτερνταλ και Ντενίσοβαν όταν ο πρώτος Homo Sapiens, ταξίδεψε εκτός Αφρικής πριν από 100.000 χρόνια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου