Ακριβώς οι ίδιες πρακτικές που έκαναν τον «Αρχηγό» έναν από τους πιο διάσημους YouTuber της Ελλάδας, τον έφεραν και στη θέση του κατηγορουμένου για εμπορία ανθρώπων
Είναι δύσκολο να ακουμπήσεις το Hayate Network χωρίς να νιώσεις στο τέλος λίγο πιο βρώμικος – είτε το εξετάζεις κριτικά, είτε το χρησιμοποιείς ως ένοχη απόλαυση, είτε απλώς επιδιώκεις να το περιγράψεις. Το σκοτεινό σύμπαν που δημιούργησε ο – συλληφθείς πια με την κατηγορία της εμπορίας ανθρώπων και της κακοποίησης ατόμων με αναπηρία – «Αρχηγός» κατάφερε επί χρόνια να χωρέσει πραγματικά τα πάντα: άτομα εμφανώς ευάλωτα, όμορφες νεαρές γυναίκες στο κυνήγι του clout, ξέφρενο ξυλίκι, σεξισμό-ρατσισμό-ομοφοβία-μισαναπηρία φουλ κομπλέ, celebrities με cult status, διασημότητες του περιθωρίου, ανυποψίαστους περαστικούς.
Η μεγαλύτερη επιτυχία του, όμως, ήταν το ότι οι άνθρωποι που σε σύστηναν για πρώτη φορά σε αυτό το ανίερο μείγμα, δεν ήταν απαραιτήτως εκείνοι που φαντάζεσαι. Τουλάχιστον αν ανήκεις στους τυχερούς που δεν είχαν ξανακούσει για τον αλλόκοτο στρατό του «Perfect Balance» πριν τις πρόσφατες συλλήψεις. Αναπάντεχα συχνά, οι πιο πιστοί του θεατές ήταν επίσης εξαιρετικά «woke», διαβασμένα παιδιά που παρακολουθούσαν τα live streams του με αυτό το κράμα αμήχανου ενθουσιασμού και βαρεμάρας που οι περισσότεροι επιφυλάσσουμε για τα τηλεοπτικά ριάλιτι, τρώγοντας το βραδινό τους και προσπαθώντας να πετάξουν από πάνω τους τη μέρα.
Ποιος στο καλό είναι ο Hayate;
Δεν πρέπει να παραλείψουμε τις συστάσεις. Ο Hayate ή Αρχηγός ή Perfect Balance, όπως είναι τα διάφορα ψευδώνυμα του 35χρονου YouTuber, έχει μεγάλη προϋπηρεσία στο ελληνικό Internet. Έχοντας κάνει τα πρώτα του βήματα ως επαγγελματίας gamer που έπαιζε LoL σε live stream, έγινε αρχικά διάσημος για τις εκρήξεις θυμού του, την τάση του να σπάει αντικείμενα και να εύχεται καρκίνο στους αντιπάλους του όταν έχανε, και τον εξαιρετικά εκρηκτικό χωρισμό του από την επίσης gamer πρώην κοπέλα του.
Σύντομα, αγκάλιασε την ταυτότητα του online reality star, κράτησε τη συνήθεια των live και παραμέρισε το gaming, εισάγοντας όλο και περισσότερους ανθρώπους στον κόσμο του – και τον δικό μας. Ανθρώπους που σε πολλές περιπτώσεις έμοιαζαν να χρειάζονται λιγότερο την έκθεση και περισσότερο βοήθεια. Ανθρώπους που ωθούνταν να συμμετέχουν σε challenges, που περιλάμβαναν από χαστούκια μέχρι κουρέματα ή και χουφτώματα. Ανθρώπους που η παρουσία τους έκανε τις ηλεκτρονικές δωρεές να πέφτουν βροχή στον λογαριασμό του Αρχηγού – και που επιβραβεύονταν από εκείνον, όπως όλα δείχνουν, με κάποιο υποτυπώδες χαρτζιλίκι.
Εκμεταλλευτής ή ευεργέτης;
Έπειτα από τη σύλληψη του 42χρονου συναδέλφου του μερικούς μήνες πριν, ο Hayate απάντησε μέσω τηλεοπτικής εκπομπής σε όλους εκείνους που υποστήριζαν ότι σύντομα θα έπρεπε να έρθει και η δική του σειρά. Κεντρική γραμμή υπεράσπισης του εαυτού του, ήταν ο ισχυρισμός ότι προσέφερε χρήματα, υποστήριξη και συντροφιά σε άτομα περιθωριοποιημένα από την κοινωνία, που οι υπόλοιπες επιλογές τους δεν ήταν απλώς χειρότερες. Ήταν ανύπαρκτες.
Και πράγματι, δεν είναι λίγοι εκείνοι που θα συμφωνούσαν μαζί του. Χαρακτηριστικότερο success story αυτής της ιδιότυπης μπίζνας, ο «God Solomon», ένας νεαρός άνδρας με κάποια μορφή αναπτυξιακής δυσκολίας που όποτε μιλά δημοσίως περιγράφει τον Αρχηγό περίπου σαν την ανδρική εκδοχή της Μητέρας Τερέζας. Εκτός από τα χρήματα που έβγαλε ή δεν έβγαλε από την εμπλοκή του σε αυτή την υπόθεση, ο συγκεκριμένος ήρωας του Hayate Army απέκτησε και παθιασμένους fan – μια μοίρα στην οποία πιθανότατα δεν θα μπορούσε να ελπίσει, αν ο Αρχηγός δεν τον είχε τοποθετήσει μπροστά στα φώτα του YouTube. Ή μάλλον του καθιστικού των γονιών του, από όπου μεταδιδόταν η εκπομπή.
Φυσικά, αυτή η ανάγνωση είναι τόσο ρηχή, ώστε να καταντά σχεδόν ανάξια λόγου. Όχι μόνο γιατί ο God Solomon μαζί με τη δημοσιότητα αποκόμισε και έναν ξυλοδαρμό στη μέση του δρόμου, ούτε αποκλειστικά επειδή εκτός από εκείνον αντίστοιχη «θεοποίηση» γνώρισαν και σαφώς σκοτεινότερες φιγούρες. Κυρίως, εξαιτίας της απλής πραγματικότητας ότι κανείς από όλους αυτούς, τους περισσότερο ή λιγότερο ευάλωτους ανθρώπους, που είναι αμφίβολο αν και σε τι βαθμό μπορούν να διαχειριστούν την αναγνωρισιμότητά τους, δεν έβγαλε το χρήμα που κέρδισε ο εμπνευστής αυτού του σύγχρονου freak show.
Οι ευθύνες του κράτους – και οι δικές μας
Το συγκεκριμένο κείμενο δεν φιλοδοξεί να αποφανθεί για την ενοχή ή την αθωότητα του Αρχηγού. Εκτός των άλλων, κανείς μας δεν μπορεί να ισχυριστεί σε αυτή τη φάση της υπόθεσης ότι ξέρει τι συνέβαινε στα παρασκήνια του Hayate Network, ακόμα και αν η γοητεία που ασκούσε σε όσους την ασκούσε προέκυπτε ακριβώς από τον υποτιθέμενο αυθορμητισμό των πρωταγωνιστών του.
Σίγουρα, όμως, αν δεχτούμε ότι αρκετοί από τους συμμετέχοντες στα streams θα ήταν πλήρως αποκλεισμένοι από την κοινωνική ζωή και πιθανώς ακόμη πιο αδύναμοι οικονομικά αν δεν είχαν γνωρίσει τη χάρη του Hayate, τα πρόσφατα περιστατικά ανοίγουν επιτακτικά τη συζήτηση για τους πόρους που διαθέτει η Πολιτεία για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων, την βελτίωση της ποιότητας ζωής τους και την προστασία τους – αλλά και τα όρια που βάζουν σε όλα αυτά οι δικές μας προκαταλήψεις.
Edgy καταφύγια για διαφορετικά παιδιά
Τέλος, αξίζει να αναρωτηθούμε και κάτι ακόμα. Ποιοι ήταν οι άνθρωποι που με τις δωρεές ή τα κλικ τους επέτρεψαν στο Hayate Network να γίνει ένα από τα πιο viral προϊόντα των ψηφιακών καιρών μας; Στο κάτω-κάτω, ο Αρχηγός δεν θα ήταν τίποτα χωρίς το κοινό του.
Μέρος της απάντησης είναι, δυστυχώς, το προφανές: ανήλικα ή πολύ νεαρά άτομα, στο στάδιο της ωριμότητας που οι βρισιές και τα σκαμπίλια μοιάζουν ακόμα με χιούμορ υψηλότατου επιπέδου, και που χαρτζιλίκωναν τον 35χρονο Αρχηγό κυριολεκτικά με το χαρτζιλίκι τους. Δεν είναι, όμως, εκείνα ο λόγος που καρέ από τα streams του πλημμύριζαν σελίδες με εναλλακτικά memes, που τουλάχιστον τρία μεγάλα ελληνικά site φιλοξένησαν σχετικά φιλικές απόψεις για το περιεχόμενο που παρήγαγε ή που συμβαίνει να γνωρίζω την ύπαρξη του καναλιού του εδώ και τουλάχιστον δυο χρόνια.
Το Internet ήδη από την εποχή των chatrooms και σίγουρα πριν την μετατροπή των social media σε βιομηχανία influencing, υπήρξε καταφύγιο για ένα πλήθος ανθρώπων που ένιωθαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να διαφέρουν και που κατάφεραν στο πλαίσιό του να δημιουργήσουν τις δικές τους ομάδες και υποκουλτούρες. Ίσως να ήταν αναπόφευκτο, από τη στιγμή που και οι «normies» απέκτησαν τη δική τους ψηφιακή παρουσία, η αίσθηση του ανήκειν σε αυτές τις κοινότητες να περνά όλο και περισσότερο από τη γνώση της αθέατης, παράξενης, σκοτεινής πλευράς του διαδικτύου. Επομένως, και του YouTube.
Οι άνθρωποι που παρακολουθούσαν ευλαβικά τα streams του Hayate και που ταυτόχρονα συντάσσονταν με εκστρατείες ακύρωσης διασημοτήτων για μικρότερα παραπτώματα, δεν ήταν λίγοι. Και ακόμα και αν αιτιολογούσαν στον εαυτό τους αυτή την αντίφαση υποστηρίζοντας ότι το περιεχόμενο του Αρχηγού δεν διέφερε και πολύ από τις χειρότερες στιγμές της ελληνικής Trash TV ή ότι ο αθυρόστομος gamer ήταν στο βάθος προστατευτικός με τα άτομα που εκμεταλλευόταν για τα κλικ, ίσως ο πραγματικός λόγος να ήταν απλώς ότι όλα αυτά συνέβαιναν στο Internet.
Στον μη-τόπο όπου τα πάντα γίνονται κάπως ειρωνικά, όπου οι πράξεις δεν κρίνονται με τους όρους του πραγματικού κόσμου, αλλά πρωτίστως ως content. Και είτε καταναλώσαμε δεκάδες ώρες από τις περιπέτειες του Hayate, είτε ο κόμπος στο στομάχι μας νίκησε από την πρώτη στιγμή, αυτό είναι κάτι που αξίζει να συζητήσουμε με τους εαυτούς μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου