Ενδοοικογενειακή βία: Σοκάρουν τα στοιχεία - Eνας στους δύο δράστες είναι ο σύντροφος [γράφημα]

 Η ενδοοικογενειακή βία «είναι εδώ» και αφορά όλες τις γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας, χρώματος, μόρφωσης, επαγγελματικής απασχόλησης.

Το αποκαλύπτουν και οι αριθμοί που έρχονται στη δημοσιότητα και που χρόνο με το χρόνο αυξάνονται δραματικά: 10.131 γυναίκες στη χώρα μας προσπάθησαν να «αποδράσουν» από τον δυνάστη τους καταγγέλλοντας (το 2022) στις Αρχές ενδοοικογενειακή βία, ενώ τα περισσότερα θύματα που υποστηρίχθηκαν από τα Συμβουλευτικά Κέντρα του Δικτύου της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι νέες γυναίκες ηλικίας 36 έως 45 ετών.

Οι αριθμοί αυτοί φαντάζουν τρομακτικοί. Και αν σκεφτεί κανείς ότι την προηγούμενη εβδομάδα μια γυναίκα μόλις 43 ετών δολοφονήθηκε από τον σύζυγό της στη Σαλαμίνα, το μήνυμα «σπάστε τη σιωπή» και τα «ασφυκτικά δεσμά μιας απειλητικής καθημερινότητας» κρίνεται όλο και πιο αναγκαίο να διαδοθεί σε κάθε γωνιά της χώρας.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα και πρόσφατα στοιχεία από το Δίκτυο Δομών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων φέτος (από τη 1η Ιανουαρίου έως και τις 31 Οκτωβρίου), 4.160 γυναίκες απευθύνθηκαν στα Συμβουλευτικά Κέντρα, ενώ στους ξενώνες φιλοξενήθηκαν 194.

Το ίδιο χρονικό διάστημα η γραμμή «SOS 15900» υποδέχτηκε 7.074 κλήσεις, εκ των οποίων οι 4.802 αφορούσαν περιστατικά βίας. Αναλυτικά ο λόγος που απευθύνθηκαν στη γραμμή ήταν για ενδοοικογενειακή βία, σεξουαλική παρενόχληση, βιασμό, πορνεία καθώς και trafficking. Οσο για την εφαρμογή του «panic button» μέχρι στιγμής την έχουν εγκαταστήσει στα κινητά τους 825 γυναίκες, ενώ συνολικά έχει ενεργοποιηθεί 143 φορές.

«Εκρηξη»

Αυτό που προβληματίζει αναμφισβήτητα της αρμόδιες αρχές στη χώρα της είναι η κατακόρυφη αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας.

Πέρυσι, σε σύγκριση με το 2020, ο αριθμός των γυναικών που κατήγγειλαν ενδοοικογενειακή βία στην Αστυνομία υπερδιπλασιάστηκε, φτάνοντας σε ποσοστό το 137,6%.

Από τα στοιχεία της Αστυνομίας για τη σχέση θύματος – δράστη προκύπτει ότι για ακόμα μια χρονιά τα υψηλότερα ποσοστά βίας καταγράφονται στις συντροφικές σχέσεις (ποσοστό 59,4%). Το μεγαλύτερο ποσοστό των δραστών αποτελούν οι σύζυγοι των θυμάτων (31,7%, 4.461). Πέρυσι καταγγέλθηκαν 303 υποθέσεις βιασμών γυναικών, 34% περισσότερες σε σχέση με το 2021 και 140% περισσότερες σε σχέση με το 2020.

Το διάστημα Νοεμβρίου 2022 – Σεπτεμβρίου 2023 υποστηρίχθηκαν από τα Συμβουλευτικά Κέντρα ανά την Ελλάδα συνολικά 4.551 γυναίκες επιζήσασες βίας και πολλαπλών διακρίσεων, εκ των οποίων 4.193 έλαβαν υπηρεσίες συμβουλευτικής, καθώς και 358 τρίτα πρόσωπα που έλαβαν, κυρίως, ενημέρωση πάνω στο ζήτημα της έμφυλης βίας. Οι περισσότερες καταγραφές αφορούσαν περιστατικά έμφυλης βίας, με ποσοστό 87% (3.981) συγκριτικά με τα περιστατικά πολλαπλών διακρίσεων, που αποτέλεσαν το 13% των καταγραφών.

Το επικρατέστερο είδος έμφυλης βίας που ανέφεραν ήταν η ενδοοικογενειακή βία (84%). Οι γυναίκες σε ποσοστό 44% δήλωσαν ότι είναι έγγαμες, 21% ανύπαντρες και 12% διαζευγμένες. Το 11% βρισκόταν σε διάσταση, το 3% σε κατάσταση συμβίωσης και χηρείας αντίστοιχα . Επιπλέον, από το σύνολο των ωφελούμενων γυναικών το 75% δήλωσε ότι έχει τέκνο/τέκνα, ενώ το 25% ότι δεν έχει.

Στα Συμβουλευτικά Κέντρα του Δικτύου Δομών όπου έλαβαν εξειδικευμένες υπηρεσίες, το μεγαλύτερο ποσοστό (30%) ήταν γυναίκες ηλικίας μεταξύ 36-45 ετών. Ακολουθούν οι ηλικιακές ομάδες 46-55 ετών και 26-35 ετών με σχεδόν ίδιο ποσοστό 21% και 20% αντίστοιχα. Σε ποσοστό 9% οι ωφελούμενες ήταν νεαρά κορίτσια έως 25 ετών, 6% γυναίκες μεταξύ 56-60 ετών, ενώ το 8% γυναίκες άνω των 60 ετών.

Το 24% έχει ολοκληρώσει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, το 15% την πανεπιστημιακή και ίσο ποσοστό τη μεταλυκειακή εκπαίδευση. Ενα 9% είχε ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση,7% την τεχνολογική, και ένα 7% το δημοτικό, ενώ το. 5% ανέφερε πως είχε μεταπτυχιακές σπουδές.

ΓΥΝΑΙΚΟΚΤΟΝΙΕΣ

Για ακόμη μια χρονιά, οι γυναικοκτονίες στο πλαίσιο της ενδοοικογενειακής βίας αποτέλεσαν το μεγαλύτερο ποσοστό των καταγεγραμμένων ανθρωποκτονιών με θύματα γυναίκες (53,3%). Αναφορικά με τη σχέση θύματος-δράστη, προκύπτει ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων πρόκειται για συντροφική βία, καθώς 13 γυναίκες δολοφονήθηκαν από τον νυν ή πρώην σύντροφο ή σύζυγο (54,2%), 8 γυναίκες δολοφονήθηκαν από τον γιο τους (33,3%), 2 από τον πατέρα τους (8,3%) και 1 από τον εγγονό της (4,2%).

ΜΑΡΙΑ – ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΕΦΑΛΑ (ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΧΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ)

Να χτίσουμε μία κοινωνία με σεβασμό προς όλους

Η ΒΙΑ κατά των γυναικών και των κοριτσιών παραμένει μια από τις πιο διαδεδομένες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο. Φαινόμενα βίας υπήρχαν πάντα, ωστόσο τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερα θύματα σπάνε τη σιωπή τους, καταγγέλλουν στις αρμόδιες αρχές και ζητούν βοήθεια από το Δίκτυο Δομών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και την Ελληνική Αστυνομία.

ΣΗΜΕΡΑ υπάρχουν στη χώρα μας 44 Συμβουλευτικά Κέντρα, 20 Ξενώνες Φιλοξενίας και η τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900 που προσφέρουν στις γυναίκες θύματα βίας δωρεάν ψυχολογική, εργασιακή, νομική στήριξη και φιλοξενία, καθώς και τα 18 γραφεία αντιμετώπισης ενδοοικογενειακής βίας της ΕΛ.ΑΣ. που λειτουργούν από το 2021.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ κυβέρνηση εφαρμόζει καινοτόμα «εργαλεία» στη μάχη απέναντι στη βία κατά των γυναικών. Τον Μάρτιο του 2023 έθεσε σε πιλοτική εφαρμογή και το κουμπί πανικού (panic button) το οποίο με ένα απλό πάτημα στέλνει αυτοματοποιημένο μήνυμα στην Αστυνομία προκειμένου να προσέλθει στο περιστατικό. Μέσα στο 2024 το panic button θα επεκταθεί και σε άλλες πόλεις της χώρας.

ΟΜΩΣ, για να καταφέρουμε να σπάσουμε τον κύκλο της βίας, οφείλουμε να καλλιεργήσουμε μία κουλτούρα μηδενικής ανοχής της κοινωνίας απέναντι σε κακοποιητικές συμπεριφορές. Η βία σε οποιαδήποτε μορφή της δεν είναι αποδεκτή. Είναι στο χέρι μας να χτίσουμε μία κοινωνία με σεβασμό από όλους προς όλους.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Χ. ΓΩΓΟΣ (ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΑΘΗΝΩΝ):  Στο σωστό δρόμο οι τροποποιήσεις στον Ποινικό Κώδικα

ΤΟ ΝΕΟ νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για την τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα εισάγει σοβαρές τροποποιήσεις στον ειδικό νόμο που αφορά στα θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Ενας νόμος ο οποίος χρησιμοποιήθηκε ιδιαίτερα τα χρόνια κατά τη διάρκεια και μετά τον κορονοϊό. Το πρόσφατο τραγικό συμβάν με το θάνατο της γυναίκας στην περιοχή της Σαλαμίνας έρχεται να υπενθυμίσει την ανάγκη εφαρμογής του νόμου και την ιδιαίτερη προσοχή που πρέπει να δείχνουν οι Αρχές στο εκάστοτε περιστατικό.

ΣΥΜΦΩΝΑ με το νομοσχέδιο επέρχονται οι κάτωθι αλλαγές:

1. Διευρύνεται το πλαίσιο εφαρμογής του νόμου αντιμετώπισης ενδοοικογενειακής βίας επιτρέποντας πλέον την εφαρμογή του και σε περιπτώσειςπλέον του οικογενειακού περιβάλλοντος, όπως «σε βάρος προσώπου που δέχεται τις υπηρεσίες φορέα παροχής κοινωνικής μέριμνας στον οποίο ο δράστης εργάζεται».
2. Εισάγονται δύο επιπλέον αδικήματα σε αυτά που ήδη προέβλεπε ο νόμος, αυτό του βιασμού και της κατάχρησης σε ανηλικότητα.
3. 3. Ο νόμος πλέον συμπεριλαμβάνει πλην της σωματικής βίας καιτην ψυχολογική.
4. Αυξάνει το ποσό της ηθικής βλάβης προς το θύμα από τα 1.000 ευρώ στα 2.000 ευρώ ως ελάχιστο όριο.
5. Αυξάνει το πλαίσιο ποινής, φτάνοντας τα πέντε έτη σε όλα σχεδόν τα πλημμελήματα.
6. Δίνεται πλέον η δυνατότητα πλην του εισαγγελέα και στους ανακριτικούς υπαλλήλους να διερευνήσουν τη δυνατότητα ποινικής διαμεσολάβησης.
7. Το Ελληνικό Δημόσιο υποκαθίσταται στην αποζημίωση του θύματος, όταν ο θύτης έχει πρόδηλη οικονομική αδυναμία.

ΩΣΤΟΣΟ, γεννάται εύλογα το ερώτημα, ακόμα και αν όλα αυτά αλλάξουν και πράγματι εφαρμοσθούν, αρκούν για να προστατεύσουν στην πράξη τη ζωή οποιουδήποτε θύματος ενδοοικογενειακής βίας;