Andrew Mavroudis
ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΥΠΟΜΕΝΩ ΟΠΟΙΟΝΔΗΠΟΤΕ ΠΟΝΟ ΑΡΚΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΝΟΗΜΑ
“Δεν υπάρχει καμιά επίγνωση χωρίς πόνο. Σε ολόκληρο τον κόσμο οι άνθρωποι φτάνουν στα όρια της γελοιότητας για να αποφύγουν την σύγκριση με την ψυχή τους. Δεν φτάνεις στην φώτιση φανταζόμενοι εικόνες φωτός, αλλά συνειδητοποιώντας το εσωτερικό σκοτάδι. Όποιος κοιτάζει έξω...ονειρεύεται, όποιος κοιτάζει μέσα του...αφυπνίζεται”!
Carl Gustav Jung
Γενικά θα έλεγα πως όλοι οι άνθρωποι γεννιόμαστε καλοί.
Εγωκεντρικοί μεν αλλά καλοί.
Φυσικά άλλο ο εγωκεντρισμός και άλλο ο εγωισμός.
Δηλαδή ένα νεογέννητο δεν μπορεί να διαχωρίσει τον εαυτό του από τη μάνα του. Θεωρεί πως η μάνα του είναι προέκταση του εαυτού του. Θα του πάρει δυο μήνες για να κατανοήσει με απλό αλλά κάπως επώδυνο τρόπο πως η μητέρα είναι μια ξεχωριστή οντότητα. Αυτό συνήθως γίνεται με την πικρή εμπειρία ότι κλαίγοντας για κάτι (πεινάει, είναι λερωμένη η πάνα του, κρυώνει) δεν ικανοποιείται αμέσως η ανάγκη του.
Όσο καθυστερεί η άμεση ικανοποίηση των αναγκών του, τόσο συνειδητοποιεί ότι η μητέρα του δεν είναι προέκταση του εαυτού του που ικανοποιεί την κάθε του ανάγκη αμέσως. Ο χρόνος ή έστω η πρωτόγονη αντίληψη του χρόνου είναι ένας πικρός δάσκαλος.
Και όπως μεγαλώνει το μωρό τόσο περισσότερο νοιώθει αυτό που λέμε πάροδος του χρόνου. Γι’ αυτό και όταν πχ πεινάει το μωρό, κλαίει όλο και πιο δυνατά όταν αναγκάζεται να περιμένει περισσότερο. Και γι’ αυτό η μανούλα τρέχει όσο πιο γρήγορα μπορεί για να ταίσει το μωρό για να μην «σκάσει».
Όσο για τον πατέρα, μπορεί να περάσουν και εννιά μήνες για να τον αναγνωρίσει σαν άλλο ένα ξεχωριστό άτομο που βρίσκεται κοντά του.
Αυτός λοιπόν είναι ο εγωκεντρισμός. Όλα τα βλέπουμε από τη δική μας σκοπιά.
Το καταλαβαίνουμε ακόμη καλύτερα με την πάροδο του χρόνου. Σπανίως το παιδί πριν τα εφτά του χρόνια να μπορεί να δει από την σκοπιά άλλου ατόμου. Οι εφυιέστατες μελέτες του Piaget το αποδεικνύουν αυτό ξεκάθαρα.
Ας φανταστούμε ένα παιδάκι να κάθεται στην άκρη ενός τραπεζιού. Αραδιάζουμε με την σειρά μερικά αντικείμενα επάνω στο τραπέζι. Ας πούμε, ένα αρκουδάκι μπροστά του, πιο πέρα ένα βιβλίο, ακόμη πιο πέρα ένα πλαστικό κουβαδάκι, και ακόμη πιο μακρυά του έναν μαρκαδόρο, και τέλος, στην απέναντι άκρη του τραπεζιού ένα αυτοκινητάκι.
Το ρωτάμε «ποιό είναι το αντικείμενο που βρίσκεται κοντά σου;» Θα απαντήσει «το αρμουδάκι».
Μετά το ρωτάμε, «πιο αντικείμενο είναι αμέσως μετά το αρκουδάκι;». Φυσικά θα απαντήσει «το βιβλίο». Και ούτω καθεξής.
Αν καθίσουμε απέναντι από το παιδί, εμείς θα έχουμε μπροστά μας το αυτοκινητάκι. Δηλαδή όλα τα αντικείμενα είναι αραδιασμένα στην αντίθετη σειρά.
Αν το παιδί δεν έχει φτάσει στο επόμενο επίπεδο της γνωστικής του εξέλιξης, δηλαδή δεν έχει ξεπεράσει ακόμη τον εγωκεντρισμό του, όταν το ρωτήσουμε «ποιό αντικείμενο είναι πιο κοντά σε εμένα» θα απαντήσει «το αρκουδάκι»!!!!
Δηλαδή ακόμη βλέπει τα πάντα από τη δική του σκοπιά!
Άρα λοιπόν, όσο μεγαλώνει το παιδί, αυξάνονται οι γνωστικές του ικανότητες και μαθαίνει όλο και περισσότερα για τον κόσμο γύρω του.
Μην ξεχνάμε πως ο καθένας από εμάς έχει και συναισθήματα τα οποία είναι άμεσα συνδεδεμένα με το νευρικό μας σύστημα, με την νευροφυσιολογία μας. Αυτό ξεκινάει με τα βασικά μας ένστικτα (πείνα, πόνος, κλπ) και με τον χρόνο συμπεριλαμβάνει ένα σωρό άλλες έννοιες με τις οποίες όλοι ταυτιζόμαστε. Εδώ όμως έχουμε να κάνουμε με το εγώ. Είναι αυτό που μας κάνει να ξεχωρίζουμε από τους άλλους.
Η προσωπική μας ταυτότητα. Και αυτήν όμως πρέπει να την προστατεύσουμε. Μπορεί διανοητικώς να απομακρυζόμαστε από τον εγωκεντρισμό διότι είμαστε ένα μέρος ενός ευρύτερου κοινωνικού συνόλου αλλά, γνωρίζουμε ότι είμαστε μοναδικοί. Στην πορεία δημιουργούμε μηχανισμούς προστασίας του εγώ μας. Ταυτόχρονα εσωτερικεύουμε εμπειρίες και χαρακτηριστικά που θεωρούμε πως μας εκφράζουν ή μας κάνουν πιο προσιτούς προς τους άλλους γύρω μας. Κι αυτή βασικά είναι η διάπλαση του χαρακτήρα μας, της προσωπικότητας μας.
Εννοείται πως μία επιτυχημένη διάπλαση αντιστοιχεί σε μίαν υγιή προσωπικότητα.
Μία ανεπιτυχής διάπλαση όμως οδηγεί σε προβλήματα ψυχολογικά, μένουν δηλαδή κουσούρια που δύσκολα κρύβονται.
Κανείς δεν μπορεί να φτάσει το τέλειο. Όλοι έχουμε κουσούρια. Μερικοί όμως παραέχουν, και τους αναγνωρίζουμε ως «δύσκολους» ή παλιοχαρακτήρες. Άλλοι πάλι αγγίζουν την εγκληματικότητα. Γίνονται εχθροί της κοινωνίας κι επικίνδυνοι απροσάρμοστοι.
Ένας αυτοσκοπός της ύπαρξης μας όμως είναι η επίγνωση, η ωριμότητα του χαρακτήρα. Κι αυτό αποδεικνύεται από την συμπεριφορά μας. Γι’ αυτό οι πρόγονοι μας έδιναν έμφαση στο «γνώθι σε εαυτόν».
Πώς όμως να φτάσεις στην επίγνωση;
Σίγουρα μας προσφέρουν τόσα οι μέντορες ή δάσκαλοι που ακολουθούμε, η πλούσια γραμματεία μας και η μελέτη της. Συχνά όμως αυτά τα «έξω» έρχονται σε σύγκρουση με το «μέσα» μας.
Άλλο να μελετάς και άλλο να τα εσωτερικεύεις. Είναι πιο εύκολο να θαυμάζεις κάποια γραπτά κείμενα ή κάποιο πρόσωπο που θεωρείς φωτεινό και άλλο να ψάχνεις μέσα σου και να αναγνωρίζεις τα σκοτεινά που κρύβεις.
Αυτό που έλεγε ο Γιούνγκ, δηλαδή να συγκρίνεις το εξωτερικό φως με την ίδια σου την ψυχή, την προσωπικότητα σου, είναι και δύσκολο και οδυνηρό.
Αφύπνιση δεν σημαίνει τι ωραία που μας τα λέει ο τάδε σοφός. Σημαίνει να επισημαίνεις και να σκοτώνεις τα δικά σου κουσούρια που μια ζωή έκρυβες ή έθρεψες. Όσο τα αγνοείς, αυτά συνέχεια θα βγαίνουν στην επιφάνεια. Άλλα θα λες και άλλα θα πραττεις. Σαν αποτέλεσμα θα φάσκεις και θα αντιφάσκεις.
Έτσι η πραγματική αφύπνιση φαίνεται στην συμπεριφορά, στον τρόπο ζωής.
Και είναι μία πορεία που δεν τελειώνει ποτέ.
Κάθε μέρα να μαθαίνεις κάτι καινούργιο.
Κάθε μέρα όμως να μαθαίνεις και κάτι για τον εαυτό σου. Κι ας μην σου αρέσει.
Στο χέρι σου είναι να το διορθώσεις.
Αυτή είναι η πραγματική αφύπνιση.
ΑΜ - 23/10/2022
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου