Tο Ισραήλ στην πιο κρίσιμη καμπή του - Tι πραγματικά συμβαίνει

 Γιάννης Χαραμίδης

Έχουν περάσει 30 εβδομάδες από την στιγμή που ο Μπενιαμίν Νετανιάχου και η εθνικιστική κυβέρνησή του ανακοίνωσαν πως έχουν σκοπό να μειώσουν σημαντικά τον ελεγκτικό ρόλο του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ισραήλ. 

Για πρώτη φορά μέσα στα 75 χρόνια ύπαρξης του κράτους του Ισραήλ, η χώρα βρίσκεται μπροστά σε μία τόσο παρατεταμένη εσωτερική κρίση.

Οι διαδηλώσεις έξω από την Βουλή της χώρας (Κνεσέτ) των πολιτών που διαφωνούν με την απόφαση Νετανιάχου είναι διαρκείς ενώ σε αντιδιαδηλώσεις προχωρούν και όσοι στηρίζουν την δομική αλλαγή στα πολιτικά δεδομένα της χώρας.

Στις αρχές της περασμένης εβδομάδας οι εξαγγελίες Νετανιάχου, από τον περασμένο Ιανουάριο, έγιναν πράξη και η πλειοψηφία των 64 βουλευτών της Κυβέρνησης υπερψήφισε το πρώτο τμήμα του επίμαχου νομοσχεδίου.

Η αντιπολίτευση ενωμένη δεν μετείχε στην διαδικασία και με την ανακοίνωση της έναρξης της ψηφοφορίας αποχώρησε από την αίθουσα του Κοινοβουλίου.

Τι περιλαμβάνει όμως το νομοσχέδιο Νετανιάχου;

Πρόκειται για ένα σχέδιο νόμου, το οποίο έχει ως στόχο να περιορίσει τις αρμοδιότητες του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ισραήλ ειδικά στο κομμάτι του ελέγχου των νομοσχεδίων της εκάστοτε Κυβέρνησης στις οποίες μέχρι σήμερα έχει δικαίωμα να ασκήσει «βέτο» και να τις επιστρέψει αποτρέποντας τον ενδεχόμενο νόμοι που δεν «συνάδουν με την Δημοκρατία και τη νομιμότητα» να τεθούν σε ισχύ.

Η αντιπολίτευση κάνει λόγο για κατάλυση των θεσμών και των ορίων στην χώρα, η οποία σημειωτέον δεν διαθέτει Σύνταγμα και το Ανώτατο Δικαστήριο έχει έναν ρόλο κομβικό στον έλεγχο του νομοθετικού έργου.

Οι υπέρμαχοι, κυρίως εθνικιστές, της κυβέρνησης σημειώνουν πως η σύνθεση του Ανώτατου Δικαστηρίου τα τελευταία χρόνια έχει γίνει «άκρως αριστερή» και πως με το νέο νομοσχέδιο η εκτελεστική εξουσία θα αποκτήσει σημαντικό προβάδισμα και ταχύτητα στην εφαρμογή σημαντικών νομοσχεδίων που στόχο έχουν την βελτίωση της ζωής των πολιτών της χώρας.

Μαζικές διαδηλώσεις στο Ισραήλ / (AP Photo/Ohad Zwigenberg)

Γιατί υπάρχουν τόσο έντονες αντιδράσεις και «επίμονες» διαδηλώσεις;

Το μεγαλύτερο μέρος των ανθρώπων που μαζικά διαδηλώνουν επί επτά μήνες έξω από το κοινοβούλιο πιστεύει ανοιχτά πως ο Νετανιάχου και η κυβέρνησή του επιχειρούν να αλλάξουν με τρόπο αντιδημοκρατικό και κυρίως παράνομο έναν θεσμό που δεν θα ήταν δυνατό να εγκρίνει το σύνολο των «σκληρών» για κάποιους και «ακραίων» για άλλους νομοσχεδίων που έχει στην ατζέντα της η κυβέρνηση.

Οι διαδηλώσεις «αποπνέουν» και έντονο «άρωμα» δυσαρέσκειας για το πρόσωπο του ίδιου του πρωθυπουργού της χώρας, για τον οποίο πιστεύουν πως μέσα από τις συγκεκριμένες κινήσεις επιχειρεί ένα παράλληλο εκφοβισμό του δικαστικού συστήματος της χώρας με το οποίο έχει αρκετούς «ανοιχτούς» λογαριασμούς.

Γιατί ανησυχούν τόσο οι ΗΠΑ;

Οι «βάσεις» της δημοκρατίας στο Ισραήλ, μία σχετικά νεαρή δημοκρατία, δεν είναι και οι πλέον στιβαρές.

Ο ρόλος του προέδρου δεν είναι θεσμικός, η κυβέρνηση διαθέτει μία εύθραυστη πλειοψηφία 64-56 και γραπτό Σύνταγμα στην χώρα δεν υπάρχει.

Η αποσταθεροποίηση που φέρνει η απόφαση της κυβέρνησης Νετανιάχου είναι για την Ουάσιγκτον δομική καθώς είναι πολύ πιθανό να κλιμακωθούν και για πρώτη φορά ο «πυλώνας» σταθερότητας για την Δύση στην περιοχή θα βρεθεί μπροστά σε προβλήματα εσωτερικά, δύσκολα και κυρίως προβλήματα που θα αποπροσανατολίσουν από τον «ρόλο» για τον οποίο η χώρα προορίζεται σύμφωνα με την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ.

Το Ιράν είναι και παραμένει θέμα σημαντικό για το οβάλ γραφείο και ένα αποδυναμωμένο ή σε ταραχή Ισραήλ δεν θα βοηθήσει την κατάσταση.

Διαδηλωτής κάθεται δίπλα σε φωτιά στο Ισραήλ / (AP Photo/Ariel Schalit)

Έρχονται κι άλλες αλλαγές;

Δεν είναι ξεκάθαρο και η συγκεκριμένη ερώτηση έρχεται να προβληματίσει ακόμη περισσότερο τους δυτικούς αναλυτές.

Ο Νετανιάχου έχει ήδη ετοιμάσει με το επιτελείο του ακόμη ένα σχέδιο νόμου το οποίο αναμένεται να συζητηθεί στην Βουλή και αφορά στον τρόπο επιλογής των δικαστών στην χώρα.

Οι εθνικιστές – υπερορθόδοξοι της κυβέρνησης αρέσκονται επίσης τους τελευταίους μήνες να φορτίζουν περαιτέρω την ήδη τεταμένη κατάσταση διαρρέοντας «ειδήσεις» και «πληροφορίες» πως υπάρχουν αρκετά ακόμη νομοσχέδια τα οποία θα περάσουν από την κυβερνητική πλειοψηφία και θα φέρουν την χώρα «στο επίπεδο που θα έπρεπε να είναι εδώ και χρόνια».

Σήμερα περισσότερο από ποτέ το Ισραήλ βρίσκεται μπροστά στη μάχη του κοσμικού και του φανατικού και φαίνεται πως αυτή την φορά δύσκολα θα μπορέσει να την αποφύγει ή να την μεταθέσει.