Αφαλάτωση, η λύση για τη λειψυδρία

 Αθηνά Σούτζου

Η αξιοποίηση του θαλάσσιου νερού θα μπορούσε να λύσει το επιδεινούμενο πρόβλημα της λειψυδρίας.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η αφαλάτωση των θαλάσσιων υδάτων είναι ο φθηνότερος και πιο αποδοτικός τρόπος για να αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα την έλλειψη πόσιμου νερού. Η αύξηση της θερμοκρασίας -εξαιτίας και της κλιματικής κρίσης- ο αυξανόμενος πληθυσμός και το βιοτικό επίπεδο οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε εκτεταμένα προβλήματα λειψυδρίας.

Εως το 2030 το 47% του παγκόσμιου πληθυσμού θα ζει σε περιοχές με έντονη λειψυδρία, ενώ το 2040 ένας στους τέσσερις ανθρώπους δεν θα έχει πρόσβαση σε νερό. Την ίδια ώρα περίπου το 70% της επιφάνειας της Γης καλύπτεται από νερό, ενώ μόλις το 1% είναι πόσιμο. Το καθαρό νερό και η αποχέτευση αποτελούν έναν από τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης που ο ΟΗΕ φιλοδοξεί να επιτύχει μέχρι το 2030.

Η τεχνική της αφαλάτωσης, όπως αναφέρει ρεπορτάζ της «Deutsche Welle», χρησιμοποιείται παγκοσμίως, με πάνω από 20.000 μονάδες αφαλάτωσης να λειτουργούν, επί του παρόντος, σε περισσότερες από 170 χώρες. Περίπου το 47% του παγκόσμιου αφαλατωμένου νερού παράγεται στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, δήλωσε στην «Deutsche Welle» ο Μανζόρ Καντίρ, αναπληρωτής διευθυντής του Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου των Ηνωμένων Εθνών για το Νερό, το Περιβάλλον και την Υγεία, ενώ οι δέκα μεγαλύτερες μονάδες βρίσκονται στη Σαουδική Αραβία, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ισραήλ.

Οι χώρες με σοβαρή ανομβρία επενδύουν τις τελευταίες δεκαετίες σε μονάδες μετατροπής θαλασσινού νερού σε πόσιμο, καθώς οι βροχοπτώσεις και οι απορροές ποταμών είναι ελάχιστες. Ο Καντίρ σημειώνει πως με τα χρόνια έχει μειωθεί το κόστος αφαλάτωσης – από 5 δολάρια το κυβικό το 2000 και 50 σεντ σήμερα.

Η πιο θερμή και ξηρή χώρα της Ε.Ε., η Κύπρος, βασίζεται στην αφαλάτωση για το 80% του πόσιμου νερού που καταναλώνει, μια τεχνική που εξερευνά από τη δεκαετία του 1990. Η Ισπανία είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη, και η πέμπτη στον κόσμο, με τη μεγαλύτερη ικανότητα παραγωγής αφαλατωμένου νερού. Διαθέτει 68 μονάδες αφαλάτωσης, «παράγει» περίπου 5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού την ημέρα, ποσότητα που θα μπορούσε δυνητικά να παρέχει νερό σε πληθυσμό 34 εκατομμυρίων κατοίκων, σύμφωνα με στοιχεία από την Ισπανική Ενωση Αφαλάτωσης και Επαναχρησιμοποίησης (AEDyR). «Η Ισπανία πίνει νερό από τη θάλασσα», αναφέρει άρθρο της «El Pais». Το Ισραήλ εδώ και περισσότερες από δύο δεκαετίες βελτιώνει την τεχνογνωσία για την αξιοποίηση του θαλασσινού νερού. Σήμερα παίρνει νερό από τη Μεσόγειο, το αφαλατώνει σε πέντε μονάδες που βρίσκονται κατά μήκος της ακτής, με δυνατότητα να παρέχουν σχεδόν το σύνολο του πόσιμου νερού στους περίπου 9 εκατομμύρια κατοίκους του.

Η ΑΛΛΗ ΟΨΗ ΤΟΥ ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ

Μεγάλο περιβαλλοντικό αποτύπωμα

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η αφαλάτωση με τη σημερινή της μορφή έχει κάποιες σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η διαδικασία είναι ενεργοβόρα, ενώ το αφαλατωμένο νερό παράγει υψηλά ποσοστά τοξικών λυμάτων, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν το θαλάσσιο οικοσύστημα. Σύμφωνα με ανάλυση ενός συνόλου στατιστικών στοιχείων για τις μονάδες αφαλάτωσης στον κόσμο που πραγματοποίησαν ερευνητές του Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Υδάτων, Περιβάλλοντος και Υγείας του ΟΗΕ (UNU-INWEH), ο συνολικός όγκος της άλμης που παράγεται είναι περίπου 50% μεγαλύτερος απ’ ό,τι είχε εκτιμηθεί προηγουμένως. Η άλμη αυξάνει την αλατότητα του θαλάσσιου ύδατος που τη λαμβάνει και η υπορροή της άλμης μειώνει το διαλυμένο οξυγόνο που απαιτείται για τη διατήρηση της ζωής στο θαλάσσιο περιβάλλον.

ΣΑΝ ΠΛΩΤΟ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟ

Η εταιρία Manhat προτείνει απόσταξη με ηλιακή ενέργεια

Ενα καινοτόμο πλωτό σύστημα που μπορεί να παράγει φρέσκο νερό από τον ωκεανό χωρίς ηλεκτρική ενέργεια παρουσίασε πέρυσι η νεοφυής εταιρία Manhat με έδρα το Αμπου Ντάμπι, εστιάζοντας στις φυσικές λύσεις απόσταξης νερού. Η συσκευή λειτουργεί με ηλιακή ενέργεια για να εγκλωβίζει το νερό που εξατμίζεται στην επιφάνεια του ωκεανού, να το συμπυκνώνει και να το συλλέγει με τη μορφή γλυκού νερού. Το έξυπνο σύστημα, που μοιάζει με πλωτό θερμοκήπιο, έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο παράγονται τρόφιμα και καθαρό νερό στην Αραβική Χερσόνησο και σε άλλες παράκτιες περιοχές σε όλο τον κόσμο. Η τεχνολογία της Manhat μπορεί να συλλέξει γλυκό νερό παίρνοντας νερό απευθείας από τη θάλασσα.

Αν και λειτουργούν αντίστοιχες μονάδες σε κάποιες χώρες στον κόσμο, η εταιρία θέλει να εφαρμόσει αυτήν τη λύση σε μεγαλύτερη κλίμακα. Σε αντίθεση με τα υπάρχοντα συστήματα, η διαδικασία δεν θα παράγει άλμη και άλλες χημικές ουσίες που είναι επιβλαβείς για τη θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα. Τέλος, σύμφωνα με την εταιρία, η εφεύρεση είναι λιγότερο δαπανηρή από τα υπάρχοντα συστήματα γιατί δεν απαιτεί θέρμανση ή συμπίεση νερού.