Άρης Χατζηγεωργίου
Τη διάλυση της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) μελετά, σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση στο πλαίσιο της αναδιοργάνωσης του σιδηροδρομικού συστήματος, την οποία θυμήθηκε με καθυστέρηση, μετά το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη πριν από μία εβδομάδα.
Διαλύει δηλαδή τη μοναδική Αρχή που είχε απομείνει να ασκεί, χωρίς προσωπικό και μέσα, ελέγχους στον ελληνικό σιδηρόδρομο, να ζητά διορθωτικά μέτρα και να επιβάλλει πρόστιμα στους Ιταλούς επενδυτές της Hellenic Train. H κατάργηση της ΡΑΣ και η υποκατάστασή της από άλλον φορέα έχει, σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη συζητηθεί με Ευρωπαίους αξιωματούχους αλλά και τους εμπειρογνώμονες που θα βρεθούν αυτές τις μέρες στην Ελλάδα στο πλαίσιο της παροχής τεχνικής βοήθειας.
Η ΡΑΣ συστήθηκε επί κυβέρνησης Γ. Α. Παπανδρέου και, όπως φαίνεται από τον τίτλο της, είχε κύριο σκοπό τη ρύθμιση της απελευθερωμένης σιδηροδρομικής αγοράς στην οποία οι δανειστές απαιτούσαν να μπουν ιδιωτικές εταιρείες. Ουδέποτε όμως στελεχώθηκε σοβαρά, ενώ μετά το 2019 αναγκάστηκε να αναλάβει και ρόλο διερευνητικής αρχής ατυχημάτων και συμβάντων. Υπενθυμίζεται ότι έως τότε υπήρχε μια Επιτροπή Διερεύνησης Ατυχημάτων, επίσης χωρίς προσωπικό, ενώ η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν τοποθέτησε καν μέλη στο Συμβούλιο Διοίκησης. Υποσχόταν όμως να δημιουργήσει νέο όργανο, το οποίο θεσπίστηκε πρόσφατα, τον Ιανουάριο του 2023, με τον νόμο 5014.
Τα πρόστιμα στη Hellenic Train
Το αποτέλεσμα ήταν το σιδηροδρομικό δίκτυο να μείνει χωρίς φορέα διερεύνησης και τα περισσότερα συμβάντα να ελέγχονται από τον ίδιο τον ΟΣΕ, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος βρισκόταν σε θέση ελεγχόμενου! Η ΡΑΣ έμεινε με 19 άτομα προσωπικό εκ των οποίων μόνον 7 ασχολούνταν με θέματα ασφαλείας καθώς υπήρχαν δύο αποσπασμένοι σε γραφεία βουλευτών, 6 διοικητικοί, 1 εσωτερικός ελεγκτής και 3 επιφορτισμένοι με τα ρυθμιστικά της αγοράς.
Οι Ευρωπαίοι γνώριζαν αυτήν την κατάσταση όπως και την έλλειψη του επίσημου φορέα διερεύνησης ατυχημάτων που προβλέπεται από κοινοτική οδηγία. Η ΡΑΣ, πάντως, επέβαλε πρόστιμο 300.000 ευρω στην Hellenic Train για το φιάσκο των 800 εγκλωβισμένων στον χιονιά του 2021 και πρόσφατα ακόμη 33.000 ευρώ για ελλείψεις στα πιστοποιητικά κάποιων μηχανοδηγών. Τώρα έχει ξεκινήσει ήδη αυτεπάγγελτες έρευνες για το δυστύχημα στα Τέμπη τόσο ως προς τα αίτια όσο και ως προς την τήρηση των δικαιωμάτων των επιβατών της μοιραίας αμαξοστοιχίας, όπως την πρόβλεψη για αποζημίωση τουλάχιστον 21.000 ευρώ για κάθε θύμα.
«Προφητική» παρέμβαση της ΡΑΣ
Μία από τις πιο πρόσφατες παρεμβάσεις της ΡΑΣ υπήρξε τραγικά προφητική, καθώς ζητούσε από τον ΟΣΕ, τέσσερις μέρες πριν από την τραγωδία στα Τέμπη, να διερευνήσει θέματα ελλιπούς εκπαίδευσης και κόπωσης στους σταθμάρχες του ΟΣΕ μετά από δύο απανωτούς εκτροχιασμούς σε Τιθορέα και Λειανοκλάδι.
Ο πρώτος εκτροχιασμός συνέβη στις 10 Οκτωβρίου 2022 στις 10.50, την ώρα που η αμαξοστοιχία 14522 (Τιθορέα-Μπράλος-Λειανοκλάδι) έφτανε στον προορισμό της. Εκτροχιάστηκε το πρώτο βαγόνι ενώ κινούνταν με χαμηλή ταχύτητα 22 χιλιομέτρων την ώρα. Σύμφωνα με το πόρισμα που εκπόνησε ο ίδιος ο ΟΣΕ στις 6/12/22, ο εκτροχιασμός οφείλεται σε λάθος διευθέτηση της αλλαγής τροχιάς και «αντικανονική ενέργεια» από τον σταθμάρχη Λειανοκλαδίου που έδωσε εντολή κίνησης στον μηχανοδηγό πριν πατήσει το σχετικό κουμπί.
Το δεύτερο περιστατικό, που ήταν και πιο σοβαρό, συνέβη στις 21 Οκτωβρίου και ώρα 09.44, όταν εκτροχιάστηκε το πρώτο βαγόνι της αμαξοστοιχίας 882 που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα - Καλαμπάκα. Ο εκτροχιασμός συνέβη στον Σταθμό Τιθορέας την ώρα που η αμαξοστοιχία, κινούμενη με ταχύτητα 51,55 χλμ./ώρα, άλλαζε πορεία από τη γραμμή καθόδου στη γραμμή ανόδου. Οπως αναφέρεται στο πόρισμα του ΟΣΕ που συντάχθηκε επίσης στις 6/12/22, η σταθμάρχης παρέβλεψε το γεγονός ότι υπήρχε βλάβη στον πίνακα αλλαγής κλειδιών που έδειχνε κατειλημμένο το συγκεκριμένο τμήμα της γραμμής. Η κατάσταση κινδύνεψε να εξελιχθεί σε μεγάλο κίνδυνο καθώς στον σταθμό Τιθορέας ήταν σταθμευμένο το «γρήγορο τρένο» ETR-470 που κατέβαινε από Θεσσαλονίκη. Η σταθμάρχης κατάλαβε το λάθος, πάτησε το κουμπί αλλαγής τροχιάς, η αμαξοστοιχία φρενάρισε, αλλά το πρώτο φορείο εκτροχιάστηκε. Από το συμβάν προέκυψαν καθυστερήσεις και καταργήσεις αμαξοστοιχιών.
Τα παραπάνω πορίσματα στάλθηκαν στην ΡΑΣ μετά από έγγραφό της στις 26 Οκτωβρίου 2022. Η ΡΑΣ επικαλείται τον ρόλο της ως «Εθνικής Αρχής Ασφάλειας» για τους σιδηροδρόμους, η οποία εκτός από τους συγκεκριμένους εκτροχιασμούς είχε ενημερωθεί για την «ύπαρξη τεχνικών προβλημάτων στις αλλαγές τροχιάς, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται καθυστερήσεις στα προγραμματισμένα δρομολόγια». Ετσι, η Ρυθμιστική Αρχή παρακαλεί τον ΟΣΕ και την Hellenic Train να στείλουν τα σχετικά πορίσματα και την περιγραφή των ληφθέντων μέτρων και των ενεργειών αντιμετώπισης «της έκτακτης ανάγκης που δημιουργήθηκε εξαιτίας της ακινητοποίησης των αμαξοστοιχιών μετά τον εκτροχιασμό τους».
Μετά την αποστολή των πορισμάτων, ο ΟΣΕ στέλνει ακόμη ένα έγγραφο στις 25/1/23 στο πλαίσιο ενημέρωσης «σχετικά με την ασφάλεια κυκλοφορίας στο δίκτυο αναφορικά με εκτροχιασμούς». Εκεί, επικαλείται ένα γνωστό πρόβλημα στη διαχείριση των σιδηροδρομικών έργων. Οπως αναφέρει, οι εκτροχιασμοί συνέβησαν στο τμήμα Τιθορέα - Δομοκός, οι υποδομές του οποίου αποτελούν αντικείμενο της σύμβασης 635 που εκτελεί η ΕΡΓΟΣΕ. Η σύμβαση είναι μία από τις πολλές που μετατρέπονται σε «γιοφύρια της Αρτας». Υπογράφηκε το μακρινό 2013 με την κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ-ΑΒΑΞ-ΤΕΡΝΑ και κόστος 374 εκατομμύρια ευρώ, αλλά έως τη στιγμή του συμβάντος δεν είχε παραδοθεί ακόμη με Βεβαίωση Περαίωσης Εργασιών. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει δικαίωμα παρέμβασης ο ΟΣΕ αλλά μόνον η ΕΡΓΟΣΕ μέσω του αναδόχου της σύμβασης.
Είχε προηγηθεί άλλο έγγραφο της ΡΑΣ στις 20/1 στο οποίο τόνιζε: «Εως σήμερα δεν μας έχετε ενημερώσει για τυχόν ενέργειες στις οποίες έχετε ήδη προβεί ή σκοπεύετε να προβείτε για την ανάλυση των αιτιών και την επίλυση των προβλημάτων στις αλλαγές τροχιάς». Τέλος, ενημερώνει για μια πρωτοβουλία της που απεδείχθη επίσης τραγικά καθυστερημένη γράφοντας: «Η διαχείριση κυκλοφορίας και η λειτουργία του συστήματος τηλεδιοίκησης θα αποτελέσει περιοχή εποπτικής δραστηριότητας της ΡΑΣ κατά το έτος 2023».
Τέσσερις μέρες πριν από το δυστύχημα στα Τέμπη, στις 24 Φεβρουαρίου 2023, η ΡΑΣ επανέρχεται και θέτει τα θέματα που αναδεικνύονται την τελευταία εβδομάδα τραγικά το βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου στα Τέμπη: «Οσον αφορά την μη ορθή διευθέτηση της αλλαγής τροχιάς από σταθμάρχη, θα θέλαμε να μας ενημερώσετε αν αναλύθηκαν οι παράγοντες που οδήγησαν το προσωπικό του ΟΣΕ σε αυτό (ελλιπής εκπαίδευση, κόπωση προσωπικού, άλλος παράγοντας) και αν λήφθηκαν ή πρόκειται να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπισή τους».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου