Κωνσταντίνος Μπορδόκας
Τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση της χώρας από τον τουρκικό ζυγό, ζει στην Αθήνα ο Μανόλης Μπατίνος,
ο οποίος παρ’ ότι γυρνά στους δρόμους ρακένδυτος δεν είναι ζητιάνος αλλά ποιητής, ρήτορας και φιλόσοφος.Σε μία από τις πολλές δημόσιες αγορεύσεις του συναντά τον πρώτο πρωθυπουργό της χώρας Ιωάννη Κωλλέτη και του ζητά να μιλήσει στη βουλή. Ο τελευταίος, προσπαθώντας να τον αποφύγει, απαντά ότι αυτό μπορεί να γίνει με μόνη προϋπόθεση να φορέσει καινούργια ρούχα.
Την επόμενη ημέρα ο Μπατίνος θέλοντας να “απαντήσει” με δηκτικό-ποιητικό τρόπο στον Κωλλέτη αγορεύει στην Αγορά το νέο του ποίημα, φορώντας τα ίδια ρούχα αλλά από την ανάποδη πλευρά απαγγέλλοντας :
Άλλαξε η Αθήνα όψη,
σαν μαχαίρι δίχως κόψη,
πήρε κάτι απ’ την Ευρώπη
και ξεφούσκωσε σαν τόπι.
Άλλαξαν χαζοί και κούφοι
και μας κάναν κλοτσοσκούφι.
Άλλαξε ο Μανωλιός
κι έβαλε τα ρούχα του αλλιώς.
“Θα γελάσει το παρδαλό κατσίκι”
Η έκφραση χρησιμοποιείται όταν προβλέπουμε τραγελαφική εξέλιξη των πραγμάτων, με την πατρότητα της φράσης να διεκδικείται από τον γελοιογράφο Φωκίων Δημητριάδη, αφού όσο και να ψάξαμε δεν καταφέραμε να την βρούμε δημοσιευμένη πριν το 1946. Τότε, ο αρχηγός της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην Διεθνή Διάσκεψη του Παρισιού κ. Δραγούμης, επιστρέφει στην Αθήνα σπεύδοντας αμέσως στη βουλή ώστε να αναγγείλει ένα “ευοίωνων γεγονός”. Τη σιωπή της εθνικής αντιπροσωπείας ώστε ν’ ακουστεί η σημαντική εξέλιξη στα, πολλά, εθνικά μέτωπα, διαδέχονται τα ομαδικά γέλια όταν ο κ. Δραγούμης, αναγγέλλει περιχαρής ότι έχει πλέον στα χέρια του το πρωτότυπο του Συντάγματος του 1911, που ανακάλυψε σε παλαιοβιβλιοπωλείο του Παρισιού.
Την επόμενη ημέρα ο Φωκίων Δημητριάδης τοποθετεί δίπλα στον, περήφανο για την ανακάλυψη του, υφυπουργό Εξωτερικών, ένα ξεκαρδισμένο στα γέλια παρδαλό κατσίκι. Το συμπαθές, και γελαστό, ζώο αποτελεί τα επόμενα χρόνια σταθερό σημείο αναφοράς στη δουλειά του γελοιογράφου δίνοντας μάλιστα τ’ όνομά του στο βιβλίο του “Το παρδαλό και η εποχή του”.
“Η φθήνια τρώει τον παρά”
Κατά τον Τάκη Νατσούλη στο βιβλίο του “Λέξεις και παροιμιώδεις φράσεις”, η πατρότητα της έκφρασης αποδίδεται στον ιδρυτή της Εθνικής Τράπεζας Γεώργιο Σταύρου, στα μέσα του 19ου αιώνα. Τότε, ο κορυφαίος Έλληνας τραπεζίτης προσπαθεί να μεταφέρει την σύγχρονη περί κέρδους αντίληψη σε έμπορους που βγαίνουν από μακρά περίοδο ανατολίτικης αντίληψης, λέγοντάς τους ουσιαστικά ότι πουλώντας φθηνά, θα έχουν περισσότερη πελατεία από όση έχουν πουλώντας ακριβά. Πάνω από ενάμιση αιώνα μετά, δεν φαίνεται να τους έχει πείσει…:
“Αποτελεί λάθος ότι εμπόριον είναι ν’ αγοράζετε όσο το δυνατόν πιο ευθηνά και να πωλήτε όσο το δυνατόν πιο ακριβά. Τούτο είναι ορθόν μόνον εις εκτάκτους περιστάσεις. Μόνιμον εμπόριον και τακτικούς πελάτας έχει μόνον εκείνος ο οποίος πωλεί πλέον ευθηνά από όσον άλλος. Τοιουτοτρόπως αποκτά και την φήμην του ευθηνού και δια τούτο του πλέον προτιμούμενου εμπόρου. Οι καιροί είναι, και δια μακρόν χρόνον θα είναι, δύσκολοι και το χρήμα ολίγον. Ο λαός, λοιπόν, θα δυσκολεύεται να αγοράζη. Ούτω το εμπόριον θα μαραίνεται, αν δεν διευκολύνωμεν τους αγοραστάς με, κατά το δυνατόν, μικράς τιμάς. Αποτελεί δε πειρασμόν η μικρά τιμή δι’ όσους έχουν αγοραστικάς ανάγκας. Η ευθήνεια κατατρώγει των πελατών το χρήμα και κάμνει πελάτας ακόμη και πολλούς από όσους δεν έχουν μεγάλην διάθεσιν ν’ αγοράσουν…”.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου