Συντάξεις: Τι παίρνουν από κύρια και επικουρική όσοι υποβάλουν αίτηση το 2023

 
Αυξήσεις τριών ταχυτήτων στις συντάξεις παλιών και νέων συνταξιούχων φέρνει το 2023.

Το κέρδος από τις αυξήσεις για όσους λαμβάνουν μηνιαία κύρια σύνταξη από 500 ευρώ έως 2.500 ευρώ κυμαίνεται μεταξύ 39 και 194 ευρώ και εξαρτάται από το αν έχουν ή όχι προσωπική διαφορά.

Οι αυξήσεις του 2023 θα δοθούν σε τρεις μεγάλες κατηγορίες συνταξιούχων ως εξής:

1. Συνταξιούχοι έως το 2022 (περίπου 2,6 εκατ. δικαιούχοι). Θα πάρουν αύξηση στην εθνική και ανταποδοτική σύνταξη κατά 7,75% στο τέλος Ιανουαρίου που πληρώνεται η σύνταξη Φεβρουαρίου. Στους συνταξιούχους έως το 2022, εκτός από όσους παίρνουν ήδη σύνταξη, περιλαμβάνονται όσοι έχουν έναρξη πληρωμής σύνταξης έως 31/12/2022, δηλαδή όσοι υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδότησης έως 30/11/2022, γιατί, σύμφωνα με το Νόμο 4554/2018, η σύνταξη πληρώνεται στον επόμενο μήνα μετά την αίτηση. Αυτό σημαίνει ότι όσοι υπέβαλαν αίτηση τον Δεκέμβριο του 2022 θεωρούνται συνταξιούχοι από Ιανουάριο 2023 και θα αντιμετωπιστούν ως προς τον υπολογισμό σύνταξης και την αύξηση όπως οι νέοι, από 1ης/1/2023 και μετά, συνταξιούχοι.
2. Συνταξιούχοι έως το 2022 που δεν έχουν επανυπολογισμό σύνταξης (περίπου 120.000 άτομα). Θα πάρουν την αύξηση στις παλιές τους συντάξεις χωρίς να επηρεάζονται από καμία προσωπική διαφορά. Μάλιστα, στην απόφαση του υπουργείου Εργασίας αναφέρεται ότι θα υπολογιστεί η αύξηση στα καταβαλλόμενα ποσά και όχι στα μικτά, για να μην ανέβουν σημαντικά και οι κρατήσεις τους. Για παράδειγμα, συνταξιούχος που δεν έχει επανυπολογισμό (ούτε με νόμο Κατρούγκαλου ούτε με νόμο Βρούτση), ο οποίος λαμβάνει μικτή σύνταξη 1.750 ευρώ, καταλήγει να παίρνει μετά τις ασφαλιστικές κρατήσεις και τις παλιές μνημονιακές μειώσεις 1.290 ευρώ πριν το φόρο. Αν η αύξηση 7,75% δοθεί στα 1.750 ευρώ, η νέα μικτή σύνταξη θα διαμορφωθεί στα 1.885 ευρώ, αλλά μετά τις κρατήσεις θα διαμορφωθεί στα 1.366 ευρώ προ φόρου, που σημαίνει ότι σε σχέση με τα 1.290 ευρώ το κέρδος είναι 76 ευρώ. Αν όμως η αύξηση υπολογιστεί -όπως είναι η εισήγηση του υπουργείου- στο ποσό προ φόρου, τότε η νέα σύνταξη θα είναι στα 1.390 ευρώ και όχι στα 1.366 ευρώ.
3. Συνταξιούχοι του 2023 (περίπου 180.000 νέοι συνταξιούχοι) θα πάρουν την αύξηση 7,75% στο ποσό της εθνικής σύνταξης, ενώ η ανταποδοτική θα αυξηθεί επειδή θα υπολογιστεί με την αύξηση που θα έχουν οι συντάξιμες αποδοχές λόγω του υψηλού πληθωρισμού (10%) του 2022. Το κέρδος για τους νέους συνταξιούχους θα φανεί από το πόσο θα αυξηθούν οι συντάξιμες αποδοχές τους λόγω του πληθωρισμού, γιατί με βάση αυτές θα υπολογιστεί και η σύνταξη. Για παράδειγμα, ένας ασφαλισμένος που βγήκε το 2022 με 35 έτη και συντάξιμες αποδοχές 1.000 ευρώ και παίρνει σύνταξη 757 ευρώ, η οποία με την αύξηση 7,75% θα φτάσει στα 816 ευρώ. Ασφαλισμένος με τα ίδια έτη (35) που θα βγει το 2023, αν έχει λόγω πληθωρισμού μια αύξηση στον συντάξιμο μισθό κατά 8-9%, θα πάρει περίπου 820 ευρώ, καθώς θα πριμοδοτηθεί από την αύξηση του πληθωρισμού στις συντάξιμες αποδοχές και από την αύξηση κατά 7,75% στην εθνική σύνταξη.

Τα ποσά και οι αυξήσεις στην επικουρική σύνταξη

Στις επικουρικές συντάξεις ο μηχανισμός αύξησης είναι διαφορετικός. Δεν αυξάνονται με βάση τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη, όπως οι κύριες συντάξεις, αλλά εφόσον υπάρχει θετικό αποτέλεσμα (πλεόνασμα) στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης (ΕΤΕΑΕΠ) του ΕΦΚΑ.

Με βάση τον προϋπολογισμό του ΕΤΕΑΕΠ για το 2023 δεν προκύπτει πλεόνασμα, καθώς ένα μέρος των εσόδων του, αυτό που προέρχεται από νέους ασφαλισμένους, χάνεται και πηγαίνει πλέον στο νεοσύστατο Ταμείο Κεφαλαιοποιητικής Επικουρικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ). Ωστόσο, ο Κρατικός Προϋπολογισμός καλύπτει την απώλεια με 165 εκατ. ευρώ για το 2023 και υπάρχει ενδεχόμενο να εξεταστεί το σενάριο της αύξησης μέσα στη νέα χρονιά.

Σε κάθε περίπτωση, οι επικουρικές θα είναι μεγαλύτερες για όσους πάρουν σύνταξη το 2023, γιατί θα υπολογιστούν με τις αυξημένες συντάξιμες αποδοχές λόγω του υψηλού πληθωρισμού του 2022.

Για τις επικουρικές μάλιστα υπάρχει διπλός τρόπος υπολογισμού. Τα χρόνια ασφάλισης έως το 2014 υπολογίζονται με συντελεστή 0,45% (ανά έτος), ενώ από το 2015 και μετά εφαρμόζεται σύστημα υπολογισμού με βάση τις καταβληθείς εισφορές και την ηλικία συνταξιοδότησης. Οσο περισσότερες είναι οι εισφορές, όσο πιο αργά (προς τα 67) βγαίνει κάποιος και όσο περισσότερα χρόνια έχει τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η επικουρική του.

Για παράδειγμα:

*Ασφαλισμένος που συνταξιοδοτείται το 2023 σε ηλικία 62 ετών, με 35 έτη ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 900 ευρώ, θα πάρει επικουρική σύνταξη 101 ευρώ. Αν όμως βγει στα 67, η επικουρική πάει στα 138 ευρώ. Με συντάξιμες αποδοχές 1.550 ευρώ, η επικουρική στα 62 είναι 175 ευρώ και στα 67 είναι 238 ευρώ το μήνα.

* Ασφαλισμένος που συνταξιοδοτείται το 2023 σε ηλικία 62 ετών, με 40 έτη ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 900 ευρώ, θα πάρει επικουρική σύνταξη 153 ευρώ, ενώ στα 67 θα είναι 160 ευρώ. Με συντάξιμες αποδοχές 1.550 ευρώ στα 62 με 40 έτη η επικουρική βγαίνει 265 ευρώ και στα 67 είναι 273 ευρώ.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Τα Ταμεία επιβάλλουν μείωση 30% στην επικουρική για το τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στο παλιό καθεστώς, δηλαδή για το ποσό έως το 2014, όταν ο ασφαλισμένος αποχωρεί με καθεστώς μειωμένης σύνταξης. Αντίθετα, στο νέο σύστημα (για τα έτη από 2015 και μετά) η ποινή πρόωρης εξόδου «αντικαταστάθηκε» από τους συντελεστές υπολογισμού (ράντες) με βάση την ηλικία.

Συντάξεις: Ερώτηση και Απάντηση

Πώς θα υπολογιστεί η αύξηση 7,75% για όσους έχουν αρνητική και για όσους έχουν θετική προσωπική διαφορά από τον επανυπολογισμό και πότε θα δοθεί η αύξηση που αναλογεί στη σύνταξη Ιανουαρίου;

Η αύξηση θα υπολογιστεί στο μικτό, πριν τις ασφαλιστικές κρατήσεις άθροισμα εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης για όσους έχουν επανυπολογισμένη σύνταξη. Οσοι έχουν αρνητική προσωπική διαφορά σημαίνει ότι πήραν αυξήσεις στον επανυπολογισμό και επάνω σε αυτή την αύξηση θα υπολογιστεί και το 7,75%. Με θετική προσωπική διαφορά θα έχουν συμψηφισμό αύξησης και προσωπικής διαφοράς. Το αποτέλεσμα σε αυτή την περίπτωση θα είναι είτε να μηδενιστεί η προσωπική διαφορά και να προκύψει μικρή αλλά καθαρή αύξηση σύνταξης είτε να μειωθεί η προσωπική διαφορά και να μείνει υπόλοιπο που θα συνεχίσει να το παίρνει ο συνταξιούχος χωρίς να αυξηθεί η σύνταξη.

Η αύξηση στη σύνταξη Φεβρουαρίου θα περιλαμβάνει (εκτός απροόπτου) και το ποσό που αναλογεί στη σύνταξη του Ιανουαρίου που πληρώθηκε πριν από τα Χριστούγεννα χωρίς το 7,75%. Υπάρχει το ενδεχόμενο όμως η αναδρομική αύξηση για τον μήνα Ιανουάριο να πληρωθεί στη σύνταξη Μαρτίου.

Ποσά κύριας σύνταξης για όσους υποβάλουν αίτηση συνταξιοδότησης το 2023

Συντάξιμες αποδοχές (*)	Σύνταξη με 35 έτη ασφάλισης	Σύνταξη με 38 έτη ασφάλισης	Σύνταξη με 40 έτη ασφάλισης
1.190	858	958	1.019
1.335	912	1.023	1.091
1.480	966	1.088	1.164
1.625	1.020	1.154	1.236
1.770	1.074	1.219	1.309
1.915	1.128	1.284	1.381
2.205	1.236	1.414	1.526
2.495	1.345	1.544	1.672
2.552	1.366	1.570	1.700
2.730	1.432	1.650	1.789
2.908	1.499	1.730	1.878
3.085	1.565	1.809	1.967
3.263	1.631	1.889	2.056
3.300	1.645	1.906	2.074
3.442	1.698	1.970	2.145

(*) Μέσος όρος μηνιαίων αποδοχών από 2002 έως το μήνα πριν τη συνταξιοδότηση. Ποσά συντάξεων μικτά.