Τρία πλοία «Λακωνία», τρία ναυάγια, εκατοντάδες vεκροί

 Κωνσταντίνος Μπορδόκας

Είναι φυσικό πως οι άνθρωποι που η ζωή τους βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με τα στοιχεία της φύσης, όπως οι ναυτικοί, να έχουν πολλές προλήψεις,

αλλά στη παρακάτω περίπτωση ελάχιστοι θα θεωρήσουν ότι είναι υπερβολικοί.

Μιλάμε για την “κατάρα” που συνοδεύει τα πλοία με το όνομα “Λακωνία” αφού μέσα σε λιγότερο από μισό αιώνα όσα επιλέγουν αυτή την ονομασία βρίσκονται στο βυθό της θάλασσας παίρνοντας μαζί τους εκατοντάδες θύματα, με το τελευταίο ναυάγιο μάλιστα να συμβαίνει πριν ακριβώς 59 χρόνια, στις 22 Δεκεμβρίου 1963.

   Όλα ξεκινούν στις 25 Φεβρουαρίου 1917 όταν το πολυτελές υπερωκεάνιο “Λακωνία”, που έχει χρησιμοποιηθεί για ελάχιστους μήνες στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο ως καταδρομικό, τορπιλίζεται και βυθίζεται ως επιβατικό από γερμανικό υποβρύχιο με 12 αμάχους επιβάτες του να χάνουν τη ζωή τους. Στις 2 Σεπτεμβρίου 1942 ένα άλλο γερμανικό υποβρύχιο στη διάρκεια του επόμενου Παγκοσμίου Πολέμου βυθίζει ένα άλλο πρώην επιταγμένο υπερωκεάνιο με το όνομα “Λακωνία” με τραγικότερα αποτελέσματα. Από τους σχεδόν 3.000 επιβάτες του, εκ των οι περισσότεροι από τους μισούς είναι Ιταλοί αιχμάλωτοι, δεν καταφέρνουν να επιβιώσουν περισσότεροι από 1.500 αλλά στη πραγματικότητα ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων παραμένει άγνωστος.

Το τρίτο μοιραίο υπερωκεάνιο ναυπηγείται το 1930 στο Άμστερνταμ, αλλά σύντομα αποκτά τόσο βεβαρυμένο ιστορικό πυρκαγιών που δέχεται συνεχείς ελέγχους ασφαλείας από τις Ολλανδικές αρχές. Μεταπολεμικά περνάει στα χέρια του Έλληνα εφοπλιστή Γουλανδρή που το μετατρέπει σε πολυτελές κρουαζιερόπλοιο και του δίνει το όνομα “Λακωνία”…

Το “Λακωνία ξεκινά το τελευταίο του ταξίδι την Πέμπτη 19 Νοεμβρίου 1963 από το αγγλικό λιμάνι του Σάουθαμπτον με 646 επιβάτες και 376 μέλη του πληρώματος, οι μισοί εκ των οποίων είναι Έλληνες, για μια αξέχαστη 16ημερη χριστουγεννιάτικη κρουαζιέρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν τον απόπλου διεξάγεται Γενικό Γυμνάσιο Πυρκαϊάς και εγκατάλειψης πλοίου. Στις 11 το βράδυ κι ενώ το καράβι βρίσκεται εκατόν πενήντα ναυτικά μίλια βόρεια του πορτογαλικού νησιού του Ατλαντικού Μαδέρα, εμφανίζονται πυκνοί καπνοί μέσα από το κλειστό κομμωτήριο του πλοίο. Κάποιοι θεωρούν πως η φωτιά ξεκίνησε από ένα ξεχασμένη μπιστολάκι μαλλιών στη πρίζα, άλλοι όμως αναφέρουν για τρεις παράλληλες εστίες φωτιάς σε αποθήκη σεντονιών και μηχανοστάσιο.

Το βέβαιο είναι ότι σε κάθε περίπτωση οι φλόγες τυλίγουν ταχύτητα την πολυτελή ξύλινη επένδυση του πλοίο, οι συναγερμοί πυρκαγιάς ουρλιάζουν και επικρατεί αυτονόητος πανικός μεταξύ των επιβατών. Ήδη στις 23.30 στέλνει το πρώτο SOS, στις 12 το δεύτερο και στις 00.30 ο καπετάνιος Μαθιός Ζαρμπής δίνει εντολή εγκατάλειψης πλοίου, μαζί με το τελευταίο σήμα “SOS από το Λακωνία. Τελευταία φορά. Δεν μπορώ να μείνω πια στην καμπίνα του ασυρμάτου. Αφήνουμε το πλοίο. Παρακαλώ βοηθήστε άμεσα”.

Στη σύγχυση και το χάος που επικρατεί σε κάθε περίπτωση επείγουσας εγκατάλειψης πλοίου βραδινές ώρες μέσα στον παγωμένο ωκεανό, χάνουν τη ζωή τους από φωτιά, πνιγμό, τραυματισμό από αναποδογύρισμα λέμβου 128 άνθρωποι, 95 επιβάτες και 33 μέλη του πληρώματος. Μετά και από την τρίτη πολύνεκρη τραγωδία δε γνωρίζουμε να έχει δοθεί σε κανένα άλλο πλοίο το όνομα “Λακωνία”…