Πέννυ Μπουλούτζα
«Επρεπε να νοσήσω πολύ σοβαρά για να μπω σε λίστα αναμονής για μόσχευμα. Σχεδόν πέθανα επτά φορές».
O διεθνούς φήμης χειρουργός μεταμοσχεύσεων, καθηγητής Χειρουργικής στο πανεπιστημιακό και ερευνητικό ίδρυμα NYU Langome Heath και διευθυντής του Ινστιτούτου Μεταμοσχεύσεων NYU Langome Heath στις ΗΠΑ δρ Ρόμπερτ Α. Μοντγκόμερι, που το 2018 υποβλήθηκε ο ίδιος σε μεταμόσχευση καρδιάς, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της έρευνας και της καινοτομίας στην προσπάθεια για αύξηση των μεταμοσχεύσεων. Οπως σημειώνει, «σήμερα μόνο το ένα τρίτο των ατόμων που χρειάζονται μεταμόσχευση λαμβάνουν μόσχευμα. Οι υπόλοιποι είτε αρρωσταίνουν βαριά είτε πεθαίνουν».
Η πορεία ζωής του καθηγητή Μοντγκόμερι ήταν μία εκ των τριών σπουδαίων ιστοριών δωρεάς οργάνων και μεταμοσχεύσεων που ακούστηκαν χθες, κατά τη διάρκεια του 1ου Transplant Masterclass, μια πρωτοβουλία του Ιδρύματος Ωνάση, η οποία διοργανώθηκε διαδικτυακά, υπό την επιστημονική αιγίδα του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων και με την υποστήριξη της Ελληνικής Εταιρείας Μεταμοσχεύσεων, του Ωνασείου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου και του Συνδέσμου Υποτρόφων Ιδρύματος Ωνάση. Ενα δίωρο στη διάρκεια του οποίου, όπως ανέφεραν ο πρόεδρος του ΩΚΚ και της Ελληνικής Εταιρείας Μεταμοσχεύσεων Γιάννης Μπολέτης και ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση Αντώνης Παπαδημητρίου, η επιστήμη και η καινοτομία συναντήθηκαν με ανθρώπινες ιστορίες.
«Ανακοπή και κώμα»
«Εχω υπάρξει και εγώ λήπτης καρδιακού μοσχεύματος το 2018», ανέφερε ξεκινώντας την ομιλία του ο καθηγητής Μοντγκόμερι. Ο πατέρας του πέθανε το 1976 από μυοκαρδιοπάθεια, ενώ τον επόμενο χρόνο έχασε και τον αδελφό του από καρδιακό επεισόδιο. Ο ίδιος χρειάστηκε να «φορέσει» απινιδωτή. «Τα επόμενα χρόνια υπήρχαν περίοδοι σταθερότητας και περίοδοι με κρίσεις. Επαθα επτά καρδιακές ανακοπές. Σε μία από αυτές έμεινα σε κώμα για ένα μήνα. Εκτοτε η καρδιά μου δεν ανέκαμψε ποτέ». Στο τελευταίο σοβαρό επεισόδιο βρισκόταν στην Ιταλία. Επέστρεψε στη Νέα Υόρκη, όπου εισήχθη σε ΜΕΘ και σε λίστα αναμονής για μόσχευμα. «Επρεπε να νοσήσω πολύ σοβαρά για να μπω σε λίστα αναμονής για μόσχευμα. Σχεδόν πέθανα επτά φορές», τόνισε. Ο καθηγητής Μοντγκόμερι στην επαγγελματική του πορεία αναζητεί τρόπους αύξησης των μεταμοσχεύσεων. Ηταν ένας από τους πρώτους που έλαβε μόσχευμα από δότη θετικό στην ηπατίτιδα C, μια μέθοδος που ήταν τότε πειραματική. Με την ομάδα του στο Johns Hopkins συνέλαβαν την ιδέα των διαδοχικών διασταυρούμενων μεταμοσχεύσεων νεφρού (ανταλλαγή οργάνων μεταξύ δύο ή περισσότερων ζευγαριών ζώντος δότη και λήπτη για λόγους συμβατότητας). Πλέον στις ΗΠΑ γίνονται 1.000 μεταμοσχεύσεις τον χρόνο με αυτό το μοντέλο. Εχει συμπεριληφθεί στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες έχοντας πραγματοποιήσει τις περισσότερες μεταμοσχεύσεις νεφρού σε μία ημέρα. Ο ίδιος έχει στρέψει το ενδιαφέρον του στις ξενομεταμοσχεύσεις (μεταμόσχευση ιστών ή οργάνων από ένα είδος σε άλλο), συμμετέχοντας σε μελέτες αυτού του είδους των επεμβάσεων σε εγκεφαλικά νεκρούς λήπτες.
Ζήτηση για μοσχεύματα
«Εκατόν πενήντα χιλιάδες άτομα στις ΗΠΑ περιμένουν μόσχευμα. Ακόμα και εάν όλοι μας προσφερθούμε να γίνουμε δωρητές οργάνων, δεν μπορούμε να καλύψουμε τη ζήτηση», τόνισε ο δρ Μοχάμεντ Μοχιούντιν, ένας επιστήμονας που κατάφερε στις 7/1/2022 να ολοκληρώσει την πρώτη ξενομεταμόσχευση καρδιάς από χοίρο σε άνθρωπο στο ιατρικό κέντρο του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ στη Βαλτιμόρη. Είναι καθηγητής Χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ. Και όπως δήλωσε, ασχολείται με τις ξενομεταμοσχεύσεις 30 χρόνια. Η εξέλιξη της μοριακής γενετικής των τελευταίων ετών άνοιξε την πόρτα για πιο γενναία βήματα σε αυτή την κατεύθυνση, αφού η ικανότητα γενετικής τροποποίησης του μοσχεύματος σε συνδυασμό με τη χρήση ανοσοκατασταλτικής αγωγής μπορούν να οδηγήσουν σε αυτό το «θαύμα». Ο καθηγητής Μοχιούντιν αναφέρθηκε στην πορεία από τη μεταμόσχευση καρδιάς χοίρου σε μπαμπουίνο που προηγήθηκε της ξενομεταμόσχευσης σε άνθρωπο έως τη συνάντησή του με τον 57χρονο ασθενή Ντέιβιντ Μπένετ, ο οποίος δεν είχε πλέον καμία άλλη θεραπευτική επιλογή. «Μας είπε ότι ακόμα και εάν δεν πετύχει η μεταμόσχευση, θα έχει βοηθήσει στην έρευνα για τις μεταμοσχεύσεις», ανέφερε ο καθηγητής. Στους δύο μήνες που ακολούθησαν χρειάστηκε να λάβουν ειδική άδεια από τον FDA, από το νοσοκομείο που χρηματοδότησε τη μέθοδο, τη γραπτή συναίνεση του ασθενούς έπειτα από τέσσερις αξιολογήσεις από ψυχιάτρους, των φροντιστών του, των συγγενών του, να βρεθεί ο κατάλληλος χοίρος και να γίνουν οι γενετικές παρεμβάσεις για να αναπτυχθεί το κατάλληλο μόσχευμα για μεταμόσχευση. Ο ασθενής επιβίωσε για 65 ημέρες.
Βρετανική εκστρατεία
Μια συλλογική προσπάθεια με προγραμματισμό και προσήλωση στον στόχο, μέσω τριών διαδοχικών στρατηγικών, επιχειρείται τα τελευταία 15 χρόνια στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σε αυτά τα χρόνια αυξήθηκαν οι δότες οργάνων σε αυτή τη χώρα από 13 ανά εκατομμύριο πληθυσμού σε 30. Αυτήν περιέγραψε ο νοσηλευτής Αντονι Κλάρκσον που εδώ και τρία χρόνια είναι διευθυντής του Οργανισμού Δωρεάς και Μεταμόσχευσης Οργάνων και Ιστών του Ηνωμένου Βασιλείου, μια θέση που έλαβε ως επιστέγασμα για μια εξαιρετική πορεία άνω των 20 ετών στον οργανισμό. Οπως ανέφερε, η πρώτη στρατηγική εστίασε στο να φτιαχθούν οι υποδομές, η δεύτερη προσπάθησε να αυξήσει το ποσοστό συναίνεσης των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου στη δωρεά οργάνων και η τρίτη στρατηγική που ξεκίνησε το 2020 στην περαιτέρω αύξηση των μεταμοσχεύσεων. Τα δομικά στοιχεία της μεγάλης προόδου που επιτεύχθηκε ήταν η έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών, η οργάνωση εντός των νοσοκομείων με κλινικούς επικεφαλής και συντονιστές μεταμοσχεύσεων και επιτροπές δωρεάς οργάνων και εσχάτως με την εικαζόμενη συναίνεση.
Στους ουραγούς της Ευρώπης η Ελλάδα
Στις τελευταίες θέσεις της Ε.Ε. σε ό,τι αφορά τις μεταμοσχεύσεις παραμένει η Ελλάδα. Μπορεί πέρυσι να υπήρξε μια μικρή ανάκαμψη στον αριθμό των δοτών οργάνων σε σχέση με το 2020, την πρώτη πανδημική χρονιά, ωστόσο αυτό δεν αλλάζει τη συνολική εικόνα που είναι μάλλον απογοητευτική σε ό,τι αφορά τις μεταμοσχεύσεις στη χώρα μας. Ειδικότερα, σύμφωνα με τη σχετική έκθεση της Επιτροπής για τις Μεταμοσχεύσεις Οργάνων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, πέρυσι στην Ελλάδα καταγράφηκαν 5 πτωματικοί δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού (52 συνολικά), που είναι ένας από τους χαμηλότερους αριθμούς στην Ε.Ε., μετά τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία (2,5 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού), το Λουξεμβούργο (3,3) και την Κύπρο (4,2). Στον αντίποδα, στην Ισπανία καταγράφηκαν 40,8 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού, στην Πορτογαλία 29,6 και στην Κροατία 29,5 ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Σημειώνεται ότι το 2020 στην Ελλάδα καταγράφηκαν 4,6 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού (48 σύνολο) και το 2019 5,5 δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού ή 61 συνολικά. Το 2021 στην Ελλάδα 20,9 ασθενείς ανά εκατομμύριο πληθυσμού έλαβαν μόσχευμα συμπαγούς οργάνου, όταν στην Ισπανία ο αντίστοιχος αριθμός είναι 99,7 ασθενείς ανά εκατομμύριο πληθυσμού, στη Σουηδία 71 και στη Φινλανδία 70,4 ανά εκατομμύριο πληθυσμού. Ειδικότερα υποβλήθηκαν σε μεταμόσχευση 217 ασθενείς στη χώρα μας, εκ των οποίων 175 έλαβαν νεφρό, 24 ήπαρ, 13 καρδιά και 5 πνεύμονες. Σε ό,τι αφορά τις μεταμοσχεύσεις νεφρού, λίγο περισσότερες από τις μισές ήταν από ζώντες δότες. Στο τέλος του 2021 σε λίστα αναμονής για μόσχευμα νεφρού ήταν 1.383 ασθενείς, 71 ασθενείς περίμεναν μόσχευμα ήπατος, 20 καρδιάς και 7 ασθενείς περίμεναν να υποβληθούν σε μεταμόσχευση πνεύμονα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου