H Aμορφωσιά θέλει vα γκρεμίσει τα Προσφυγικά

 

Λευτέρης Χαραλαμπόπουλος

Βγήκαν διάφοροι και είπαν πάλι «γκρεμίστε τα προσφυγικά» δείχνοντας τη βαθιά άγνοιά τους

Με αφορμή τα όσα έγιναν στα Προσφυγικά της Λεωφόρου Αλεξάνδρας, βγήκαν διάφοροι να πουν ότι η λύση είναι να «γκρεμιστούν».

Μικρή σημασία έχει ότι το θέμα σε θεσμικό πλαίσιο έχει λήξει και τα Προσφυγικά της Αλεξάνδρας δεν μπορούν να γκρεμιστούν.

Αυτό που τρομάζει είναι η νοοτροπία που αποπνέουν τέτοιες τοποθετήσεις.

Γιατί τα Προσφυγικά της Αλεξάνδρας δεν είναι απλώς ένα σημαντικό κομμάτι της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της πόλης της Αθήνας, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα του «μοντέρνου κινήματος» και μάλιστα με τη μορφή ολοκληρωμένου οικιστικού συνόλου.

Είναι και ένα κομμάτι της ιστορίας της πόλης.

Είναι ένα κομμάτι της μνήμης αυτής της πόλης.

Είναι ένα κομμάτι του πολιτισμού αυτής της πόλης.

Γιατί οι προσφυγικές αυτές κατοικίες, όπως και αυτές σε άλλες περιοχές, από την Καισαριανή έως τη Νίκαια, χτίστηκαν για να στεγάσουν τον κόσμο της προσφυγιάς, τον κόσμο που ξεριζώθηκε και ήρθε εδώ και αγωνίστηκε και τελικά τα κατάφερε.

Γιατί στους τοίχους των Προσφυγικών βλέπει κανείς ακόμη τα σημάδια από τις σφαίρες από τις μάχες των Δεκεμβριανών του 1944, καθώς ήταν δίπλα στις τότε Φυλακές Αβέρωφ και μερικές από τις μεγαλύτερες μάχες δόθηκαν σε αυτή ακριβώς την περιοχή.

Γιατί σε αυτά τα σπίτια και σε αυτή τη γειτονιά μεγάλωσε ένας ολόκληρος κόσμος, λαϊκός, εργατικός, φιλότιμος, που έδωσε διαφορετική εικόνα σε αυτή την πόλη.

Μια πόλη και μια χώρα δεν είναι τίποτα χωρίς την ιστορία της, χωρίς τα ντουβάρια που πάνω φέρουν τα σημάδια της μνήμης.

Προφανώς και κάθε τι σε αυτή την πόλη μπορεί να γκρεμιστεί και στη θέση του να χτιστεί κάτι καλύτερο.

Όμως, τότε η πόλη δεν έχει ούτε μνήμη, ούτε ιστορία, ούτε πολιτισμό.

Όταν είχαν έρθει οι Βαυαροί στην Ελλάδα μία από τις προτάσεις που εξέτασαν για το νέο παλάτι του Βασιλιά Όθωνα ήταν να χτιστεί επάνω στην Ακρόπολη.

Αν το σκεφτεί κανείς δεν υπήρχε καλύτερο σημείο: εξαιρετική θέα και συνύπαρξη με αρχαιότητες. Ευτυχώς το σχέδιο εγκαταλείφθηκε. Και σήμερα θα θεωρούσαμε τρελό και επικίνδυνο όποιον θα πρότεινε κάτι τέτοιο.

Στον παρελθόν χάσαμε μεγάλο μέρος της ιστορίας της πόλης, από νεοκλασικά μέγαρα έως τα απλά σπίτια που έκαναν ανθρώπινες τις γειτονιές της πόλης.

Ευτυχώς μάθαμε να τα αντιμετωπίζουμε με μεγαλύτερο σεβασμό.

Και να βλέπουμε την αμορφωσιά πίσω από τις κραυγές «γκρεμίστε τα!».