Το μαύρο χρήμα που κυκλοφορεί στη χώρα ξεπερνά σήμερα τα 15 δισ. ευρώ υπό τη μορφή μετρητών στην οικονομία ή είναι αποθηκευμένο σε στρώματα και σε θυρίδες, μακριά από τα «μάτια» των τραπεζών και την Εφορίας. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, το χρήμα που είναι σε κυκλοφορία στην Ελλάδα τον περασμένο Οκτώβριο ανήλθε στο ποσό των 33,32 δισ. ευρώ, που αποτελεί και νέο ιστορικό ρεκόρ, από 33,10 δισ. ευρώ που ήταν τον φετινό Σεπτέμβριο και 33,15 δισ. ευρώ που ήταν τον περασμένο Αύγουστο.
Εκτιμάται μάλιστα ότι σχεδόν το 50% του ποσού που κυκλοφορεί υπό τη μορφή μετρητών, πάνω από 15 δισ. ευρώ, βρίσκεται σε τραπεζικές θυρίδες και σε στρώματα, ενώ το υπόλοιπο ποσό κυκλοφορεί στην αγορά για πληρωμές αγαθών και υπηρεσιών.
Ύποπτης προέλευσης
Η εξέλιξη αυτή εντείνει τον προβληματισμό για το χρήμα που μένει εκτός τραπεζικού συστήματος, καθώς, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΑΑΔΕ και της Αρχής Kαταπολέμησης της
Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες, αφενός η προέλευσή του είναι ύποπτη, αφετέρου ανατροφοδοτεί τη φοροδιαφυγή.
Η καραντίνα, όπως εξηγούν γνώστες της αγοράς, άφησε χώρο για άνθηση της παραοικονομίας και διεύρυνση της γκρίζας αγοράς, αυξάνοντας έτσι τη χρήση μετρητών, κυρίως για πληρωμές μεγαλύτερης αξίας. Ανάλογο φαινόμενο αύξησης της κυκλοφορίας των μετρητών στην αγορά είχε παρατηρηθεί και την κρίσιμη περίοδο του 2015, όταν η ανασφάλεια των πολιτών για τις εξελίξεις οδήγησε σε μαζική απόσυρση καταθέσεων από
τις τράπεζες, κάτι που δεν συμβαίνει τώρα, αφού αυξήθηκαν οι καταθέσεις.
Το φαινόμενο αυτό ανησυχεί το υπουργείο Οικονομικών και την Αρχή για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, καθώς η κυκλοφορία του ρευστού στην αγορά και οι πληρωμές μετρητοίς αντί του πλαστικού χρήματος αυξάνουν τον κίνδυνο της φοροδιαφυγής, αλλά και της κυκλοφορίας μαύρου χρήματος. Είναι ενδεικτικό ότι το ποσό των μετρητών που κυκλοφορεί
εκτός τραπεζών έχει εκτοξευτεί στο 18,8% του ΑΕΠ (177,61 δισ. ευρώ), αλλά και στο 19,2% επί του συνόλου των τραπεζικών καταθέσεων, το οποίο ανέρχεται σε 17,69 δισ. ευρώ. Αμφότερα τα ποσοστά της νομισματικής κυκλοφορίας είναι πολύ υψηλά για μια σύγχρονη οικονομία, πόσο μάλλον που τα τελευταία έξι χρόνια, από το 2015, έχει αυξηθεί αισθητά η χρήση του πλαστικού χρήματος και γενικά των ηλεκτρονικών πληρωμών.
Γιατί το προτιμούν
Η αποφυγή του ελέγχου από Εφορία, τράπεζες και ΕΦΚΑ είναι οι βασικοί λόγοι που οδηγούν ένα μεγάλο μέρος των αποταμιεύσεων εκτός τραπεζικού συστήματος. Ειδικότερα, ο κίνδυνος φορολογικού ελέγχου επί των τραπεζικών καταθέσεων από την Εφορία είναι ο βασικός λόγος για πολλούς πολίτες που συνεχίζουν να κρατούν μετρητά στο σπίτι τους. Οι φορολογικές Αρχές διαθέτουν δύο μηχανισμούς ελέγχου των καταθέσεων και συγκ εκριμένα το «Ειδικό Λογισμικό Ελέγχου Προσαύξησης Περιουσίας», το οποίο συσχετίζει δηλωθέντα εισοδήματα με τα υπόλοιπα τραπεζικών καταθέσεων, και το «Σύστημα Μητρώων Τραπεζικών
Λογαριασμών και Λογαριασμών Πληρωμών», που παρακολουθεί τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών του ελεγχόμενου.
Φόβος κατασχέσεων
Επίσης οι πολίτες φοβούνται τον κίνδυνο κατασχέσεων από την Εφορία και τον ΕΦΚΑ. Οι οφειλέτες με ληξιπρόθεσμα και αρρύθμιστα χρέη προς την Εφορία ανέρχονται σε 3.400.000
φορολογουμένους, ενώ σχεδόν σε 2.000.000 ανέρχονται οι οφειλέτες του ΕΦΚΑ. Τα σχεδόν μηδενικά επιτόκια με τα οποία τοκίζονται πλέον οι καταθέσεις οδηγούν τον κόσμο να
διατηρεί μετρητά, καθώς δεν αποτελεί κίνητρο η αποταμίευση στην τράπεζα. Ενα μέρος αφορά μαύρο χρήμα, αφορολόγητο, προϊόν μαύρης εργασίας ή και προερχόμενο από παράνομες δραστηριότητες και, λογικά, δεν εμφανίζεται στις τράπεζες.
Η έκθεση του ΥΠΟΙΚ
Η τελευταία έκθεση που είχε πραγματοποιήσει το υπουργείο Οικονομικών το 2018 και η οποία βασίστηκε σε ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία των διωκτικών Αρχών, και συγκεκριμένα της Ελληνικής Αστυνομίας, του ΣΔΟΕ, των εισαγγελικών και δικαστικών Αρχών, έδειξε εντυπωσιακά στοιχεία. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την παραοικονομία, στην έκθεση είχε
τονιστεί ότι στην Ελλάδα είναι σχετικά υψηλό το ποσοστό επί του ΑΕΠ συγκριτικά με τις λοιπές αναπτυγμένες χώρες του ΟΟΣΑ.
Συγκεκριμένα, η παραοικονομία στην Ελλάδα έχει μειωθεί στο 20% του ΑΕΠ το 2018, από 22,4% το 2015, 23,6% το 2013, 24% το 2012. Πριν από την κρίση ήταν ακόμη υψηλότερη
και συγκεκριμένα 25,1% το 2008 και 28,2% το 2003. Στις συγκεκριμένες συναλλαγές της παραοικονομίας δεν επιβάλλονται φόροι εισοδήματος ούτε ασφαλιστικές εισφορές,
με αποτέλεσμα το Δημόσιο να χάνει σημαντικά έσοδα. Τα συγκεκριμένα κεφάλαια φορολογούνται μόνο με την έμμεση φορολογία (ΦΠΑ, ΕΦΚ), στον βαθμό που καταναλώνονται. Με ρευστό το 88% των αγορών ακινήτων
Εντυπωσιακό στοιχείο της έρευνας αφορά τον κλάδο των συμβολαιογράφων. Το υπουργείο Οικονομικών αναγνωρίζει ότι υπάρχει πρόβλημα με το γεγονός ότι δεν έχει απαγορευτεί η
χρήση μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων. Αυτή η παράλειψη δεκαετιών στη νομοθεσία έχει οδηγήσει σε χορό μαύρου χρήματος γύρω από τα ακίνητα. Μάλιστα στην έκθεση προέκυπτε το συμπέρασμα ότι το 88% των αγορών και πωλήσεων ακινήτων πραγματοποιείται με λεφτά εκτός τραπεζικού συστήματος, γεγονός που αποδεικνύει ότι οι
συναλλασσόμενοι κάτι έχουν να κρύψουν ως προς την προέλευσή τους.
«Η τρωτότητα του συμβολαιογραφικού επαγγέλματος αυξάνεται από τη μη απαγόρευση της χρήσης μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων. Αποτέλεσμα της χρήσης μετρητών είναι η ύπαρξη αυξημένου κινδύνου φοροδιαφυγής και κατ’ επέκταση νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες» ανέφερε η έκθεση του ΥΠΟΙΚ. Η έκθεση επισημαίνει, ωστόσο, ότι για τις περιπτώσεις αγοροπωλησίας ακινήτου ή μίσθωσης ξενοδοχειακών καταλυμάτων ή τουριστικών κατοικιών άνω των 250.000 ευρώ, για τις οποίες χορηγείται σε πολίτη τρίτης χώρας άδεια διαμονής, το τίμημα καταβάλλεται με δίγραμμη τραπεζική επιταγή ή με άλλη τραπεζική συναλλαγή, τα ειδικότερα στοιχεία της οποίας πρέπει να δηλώνονται υπευθύνως από τους συμβαλλόμενους ενώπιον του συμβολαιογράφου που συντάσσει το συμβόλαιο και τα αναγράφει σε αυτό.
ΚΛΙΚΑΡΕ (ΕΔΩ) ΤΩΡΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου