«Αγρίεψαν» οι δανειστές στη 12η αξιολόγηση

 Χριστίνα Κοψίνη, Μάριος Χριστοδούλου

Δύσπιστη η «τρόικα» της ενισχυμένης εποπτείας απέναντι στα εξωραϊσμένα στοιχεία για τον κοινωνικό προϋπολογισμό (ασφαλιστικά ταμεία, ΕΟΠΥΥ, ΟΑΕΔ)

που ενώ η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι θα κλείσει με πλεόνασμα, εκτιμάται ότι πάει για έλλειμμα-ρεκόρ άνω του 1 δισ. ευρώ ● Πάγωσαν και τα κυβερνητικά σχέδια για τη χορήγηση ειδικού επιδόματος τα Χριστούγεννα σε υγειονομικούς, ευπαθείς ομάδες και ευάλωτα νοικοκυριά.

Τελεσίγραφο στην κυβέρνηση έδωσαν οι δανειστές με τη 12η αξιολόγηση που έγινε εκ του σύνεγγυς διαμηνύοντας σε αυστηρούς τόνους ότι θα πρέπει να ανεβάσει στροφές με τις εκκρεμείς συντάξεις και τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου, που έχουν φτάσει να είναι από τα πιο μακροχρόνια προβλήματα στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.

Το κλίμα στην πρώτη επαφή με τους επικεφαλής των θεσμών -στο κτίριο της Βασιλίσσης Σοφίας, όπου «ανακρίθηκαν» οι Χ. Σταϊκούρας, Θ. Σκυλακάκης, Κ. Χατζηδάκης, Κ. Σκρέκας, Γ. Τσιάρας, Π. Αμυράς κ.ά.- δεν ήταν αυτό ακριβώς που θα ήθελε η ελληνική πλευρά και μέσα στο χαμηλό αυτό βαρομετρικό πάγωσαν, έστω και προσωρινά, τα κυβερνητικά σχέδια για τη χορήγηση ειδικού επιδόματος τα Χριστούγεννα σε υγειονομικούς, ευπαθείς ομάδες και ευάλωτα νοικοκυριά, μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο με τα ακριβή δημοσιονομικά περιθώρια και τις αντοχές του προϋπολογισμού. Ολα θα κριθούν από το πού τελικά θα καθίσει ο πήχης της ανάπτυξης για το τρέχον έτος, με τον σχεδιασμό να στηρίζεται σε μια νέα ανοδική αναθεώρηση του ΑΕΠ από το 6,1% στην περιοχή του 6,5%-6,6% και με σοβαρές πιθανότητες να φτάσει ακόμα και στο 7%.

Ανατιμήσεις

Παρά τις αβεβαιότητες από την ενεργειακή κρίση και το σπιράλ των ανατιμήσεων στην αγορά που αυξάνει τον πληθωρισμό και μειώνει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών, στο υπουργείο Οικονομικών προεξοφλούν δυναμική ανάκαμψη που θα απελευθερώσει δημοσιονομικό χώρο για συμπληρωματικά μέτρα κατά της ακρίβειας. Με όπλο τη μεγαλύτερη ανάπτυξη τα κυβερνητικά στελέχη επιχείρησαν να κάμψουν την ατσάλινη αντίθεση των δανειστών σε έξτρα (προεκλογικές) παροχές, οι οποίοι στις χθεσινές διαπραγματεύσεις έριξαν όλο το βάρος στη δραστική συμπίεση των ελλειμμάτων.

Ηδη ο κοινωνικός προϋπολογισμός οδηγείται σε ένα νέο έλλειμμα-ρεκόρ σε ό,τι αφορά τις ροές των ασφαλιστικών ταμείων, του ΟΑΕΔ και του ΕΟΠΥΥ, την ώρα που ορισμένα εκ των πλέον έμπειρων στελεχών του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων κάνουν λόγο για «δημοσιονομική διαχείριση στα επίπεδα του 2007-2009». Είναι δε χαρακτηριστικό ότι ενώ στο προσχέδιο του κοινωνικού προϋπολογισμού προβλέπεται πλεόνασμα 442 εκατομμυρίων ευρώ, η εκτέλεσή του για το εννεάμηνο του 2021 παραπέμπει σε έλλειμμα που θα αγγίξει έως και το 1 δισ. ευρώ.

Την ίδια στιγμή οι κ. Χατζηδάκης και Τσακλόγλου συνεχίζουν να μεταδίδουν υπεραισιόδοξες προβλέψεις για την επιτάχυνση στην απονομή των συντάξεων, αλλά η εγγεγραμμένη πρόβλεψη δαπάνης ύψους μόνο 314 εκατ. ευρώ για το πρώτο εξάμηνο του 2022 κάθε άλλο παρά ανταποκρίνεται στο αυξημένο κόστος των συνταξιοδοτικών απονομών που, σύμφωνα με τον αρμόδιο υφυπουργό Π. Τσακλόγλου, θα «εκτοξευτούν» στις 30.000 τον μήνα.

Την ωραιοποιημένη εικόνα γνωρίζουν οι πιστωτές και παρότι κάνουν τα «στραβά μάτια» λόγω των συνθηκών της πανδημίας και της χαλάρωσης των δημοσιονομικών κανόνων, δεν μπόρεσαν να κρύψουν τη δυσπιστία τους στις χθεσινές διαβεβαιώσεις Χατζηδάκη για μείωση των εκκρεμών συντάξεων με στόχο την επίλυση του προβλήματος μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2022. Κατ’ αρχάς οι εκκρεμότητες στις κύριες συντάξεις στις 30 Σεπτεμβρίου ήταν 152.500 και στις επικουρικές άγγιζαν τις 125.000, ενώ με βάση το πλέον αισιόδοξο σενάριο οι εκκρεμότητες στις κύριες δεν πρόκειται να είναι λιγότερες από 155.000 μέχρι τα τέλη του έτους.

Το πρόβλημα αναμένεται να παραταθεί και εξαιτίας των αποχωρήσεων έμπειρων υπαλλήλων του ΕΦΚΑ. Οι συνταξιοδοτήσεις ανέρχονται σε 650, σχεδόν διπλάσιες από πέρυσι, ενώ η είσοδος ιδιωτών ελάχιστα θα συμβάλει στην επιτάχυνση της απονομής των συντάξεων, όπως εκτιμούν τα στελέχη από τον χώρο της κοινωνικής ασφάλισης. Δυστυχώς «ο γίγαντας», τον οποίο ήρθε να αντιμετωπίσει αποτελεσματικότερα του προκατόχου του, Βρούτση, ο κ. Χατζηδάκης όχι μόνο παραμένει στο δωμάτιο αλλά μεγαλώνει διαρκώς.

Ασφυκτικό πρέσινγκ

Η 12η μεταμνημονιακή αξιολόγηση κυλάει με ασφυκτικό πρέσινγκ από τους θεσμούς καθώς ο κατάλογος με τις μεταρρυθμίσεις που έχει αναλάβει και δεν έχει παραδώσει η κυβέρνηση είναι μακρύς, ενώ τον επόμενο χρόνο η χώρα παίρνει τη μεγάλη ευθεία για την έξοδο από την ενισχυμένη εποπτεία.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα προαπαιτούμενων με μηδενική πρόοδο είναι τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου σε ιδιώτες με τους οποίους συνεργάζεται. Το οικονομικό επιτελείο βρίσκεται να είναι σταθερά απολογούμενο για τους βραδείς ρυθμούς εκκαθάρισης αυτών των οφειλών καθώς, παρά τις διαβεβαιώσεις για εξπρές εκκαθαρίσεις χρεών ώστε τα κρατικά φέσια να μην ξεπερνούν σε ετήσια βάση το 0,2% του ΑΕΠ ή σε απόλυτα ποσά τα 350 εκατ. ευρώ, το πρόγραμμα βάλτωσε μέσα στην πανδημία με αποτέλεσμα οι οφειλές να διογκωθούν πάνω από τα 2 δισ. ευρώ μαζί με τις εκκρεμείς επιστροφές φόρων εντείνοντας το πρόβλημα ρευστότητας στην αγορά.

Υποσχέσεις...

Τόσο για τις εκκρεμείς συντάξεις όσο και για τα ληξιπρόθεσμα του Δημοσίου η ελληνική πλευρά επιχείρησε να ξεπεράσει τον σκόπελο της αξιολόγησης με νέα χρονοδιαγράμματα και υποσχέσεις για ολική εκκαθάριση. Ωστόσο οι πληροφορίες αναφέρουν ότι οι θεσμοί άσκησαν δριμεία κριτική στην κυβέρνηση για ολιγωρία και αθέτηση δεσμεύσεων σημειώνοντας ότι δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει αυτό. Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, τον περασμένο Ιούλιο το Δημόσιο χρωστούσε σε ιδιώτες 1,75 δισ. ευρώ και επιπλέον 547 εκατ. ευρώ για επιστροφές φόρων, δηλαδή συνολικά 2,3 δισ. ευρώ. Τη μερίδα του λέοντος κατέχουν τα νοσοκομεία με τις ληξιπρόθεσμες οφειλές τους στα 927 εκατ. ευρώ και ακολουθούν οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης με 470 εκατ. ευρώ.

Τέλος, όσον αφορά τον ΕΝΦΙΑ οι πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν έγινε ουσιαστική συζήτηση με τους θεσμούς καθώς το οικονομικό επιτελείο δεν έχει καταλήξει σε αποφάσεις για το εύρος και το είδος των παρεμβάσεων σε κλιμάκια και συντελεστές, με πηγές να κάνουν λόγο για μια εξαιρετικά δύσκολη και περίπλοκο εξίσωση.

ΚΛΙΚΑΡΕ (ΕΔΩ) ΤΩΡΑ