Ο ειδήμων σε θέματα Λατινικής Αμερικής, Κρίτων Ηλιόπουλος, αναλύει στο Sputnik τι πραγματικά σημαίνει η ανάληψη της ηγεσίας της Βολιβίας από τον Λουίς Άρσε καθώς η επιστροφή του Έβο Μοράλες στη χώρα.
Εν μέσω του θρίλερ των αμερικανικών εκλογών και των αλυσιδωτών lockdown, λόγω της ανεξέλεγκτης έξαρσης της πανδημίας της COVID-19 διεθνώς, ο πρώην πρόεδρος της Βολιβίας, Έβο Μοράλες, επέστρεψε στην πατρίδα του ύστερα από έναν χρόνο εξορίας στην Αργεντινή, συνοδεία του προέδρου της Αργεντινής, Αλμπέρτο Φερνάντες, που του είχε παραχωρήσει άσυλο.
Το γεγονός ότι δεν επέστρεψε την ημέρα της ορκωμοσίας του διαδόχου του, και υπουργού των Οικονομικών επί προεδρίας του, Λουίς Άρσε, κάτι προμήνυε: Όλα δείχνουν ότι, παρότι επαναπατρίστηκε, δεν θα συμμετάσχει στη διακυβέρνηση της χώρας.
Η συντριπτική νίκη του νέου πρόεδρου της Βολιβίας, Λουίς Άρσε, προκάλεσε έκπληξη σε διεθνείς αναλυτές και παρατηρητές. Δεν συνέβη το ίδιο για τον γνωστό και βραβευμένο για τη Λογοτεχνική Μετάφραση Ισπανόφωνης Λογοτεχνίας με το βραβείο Instituto Cervantes (2013) συγγραφέα και μεταφραστή, Κρίτωνα Ηλιόπουλο, από τους πλέον βαθείς γνώστες της πολιτικής σκακιέρας στη Λατινική Αμερική.
Οι αιτίες της νίκης Άρσε στη Βολιβία
«Η συντριπτική νίκη Άρσε οφείλεται στην παταγώδη αποτυχία των ακροδεξιών πραξικοπηματιών να επιβάλλουν με στρατιωτική και παραστρατιωτική βία την ουσιαστική ανατροπή των δεδομένων που είχαν δημιουργήσει περίπου 15 χρόνια διακυβέρνησης του σοσιαλιστικού κόμματος του Μοράλες, MAS» μας διαφωτίζει.
Η μεγαλύτερη λαϊκή απαίτηση που διατρανώθηκε στον έναν χρόνο της de facto κυβέρνησης Ανίες, προσθέτει ο κ. Ηλιόπουλος, «ήταν η καταδίκη των ενόχων της παραστρατιωτικής βίας που είχε θύματα περισσότερους από 22 νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες τον περασμένο Νοέμβριο, λίγες μέρες μετά το πραξικόπημα».
Μέσα στο χρόνο που πέρασε, οι κοινωνικές οργανώσεις των αδύναμων στρωμάτων κινητοποιήθηκαν έντονα πιέζοντας την εξουσία για εκλογές. Δεν ήταν εύκολο, αλλά συνέβη. «Στην περίοδο διακυβέρνησης Μοράλες, τα πιο αδικημένα στρώματα της Βολιβίας είχαν αδρανήσει, οι συνδικαλιστικές και ιθαγενικές οργανώσεις είχαν γραφειοκρατικοποιηθεί, οπότε δεν είχαν τη δύναμη να αποκρούσουν την ολιγαρχική αντεπίθεση των ακροδεξιών επιχειρηματιών, οι οποίοι ήθελαν να εκπροσωπήσουν τη "λευκή" Βολιβία έναντι της "ιθαγενικής"» διευκρινίζει ο κ. Ηλιόπουλος, χαρακτηρίζοντας «αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα» το ότι υπάρχουν σήμερα «δύο Βολιβίες», καθώς «οι ιθαγενείς λαοί αποτελούν το 70% του πληθυσμού της χώρας, που μόνο με την καθιέρωση του Πολυεθνικού Κράτους", στο Σύνταγμα του 2009, απέκτησαν κάποια ουσιαστικά δικαιώματα ή έστω και τυπικά».
Η επιτυχία Άρσε οφείλεται και σε ένα ακόμη γεγονός: «Οι επιλογές των ακροδεξιών πραξικοπηματιών δεν απέδωσαν καρπούς, στην οικονομία υπήρξε μεγάλη οπισθοδρόμηση. Ο νεοφασίστας Κροατικής καταγωγής πανίσχυρος επιχειρηματίας, καταπατητής ιθαγενικών εδαφών, στη "λίστα Παναμά" με πολλές offshore και ηγέτης παραστρατιωτικών ομάδων με ναζιστικά σύμβολα και μεθόδους υπουργός Οικονομικών, Μπράνκο Μαρίνκοβιτς, διαπραγματεύτηκε δάνειο από το ΔΝΤ 330 δισ, που για πρώτη φορά μετά το 2005 έφερε τη Βολιβία "κοντά" στο ΔΝΤ, ενώ εξασφάλισε για τον εαυτό του την επιστροφή 33.000 εκταρίων ιθαγενικής γης που είχε επιστραφεί στους γηγενείς της περιοχής» μας περιγράφει το χρόνικο της διαφθοράς και της πτώσης, ο βραβευμένος μεταφραστής και συγγραφέας, που έχει ζήσει και στη Λατινική Αμερική.
«Η συνοπτική αυτή εικόνα δείχνει ότι ακόμα και εύπορα μεσαία στρώματα των πόλεων της "λευκής" Βολιβίας έχασαν την εμπιστοσύνη τους στην ακροδεξιά ηγεσία και μάλλον άρχισαν ν' αναζητούν άλλη, πιο συμβιβαστική και κοινής αποδοχής λύση» προσθέτει.
- Επομένως έτσι προέκυψε, κύριε Ηλιόπουλε, το εκπληκτικό ποσοστό του Άρσε, περίπου 53%, που σαφώς μεγαλύτερο από του Μοράλες;
Ναι. Φαίνεται ότι εκφράζει μια ευρύτερη πολιτική συμμαχία κι ότι θα επιδιώξει ένα βαθύτερο συμβιβασμό ανάμεσα στα αντίθετα κοινωνικά στρώματα. Παρουσιάζεται περισσότερο ως «τεχνοκράτης», μορφωμένος, χαμηλών τόνων και όχι ως μαχητικός πολιτικός ηγέτης. Με τη στάση του στην κυβέρνηση Μοράλες κέρδισε ευρεία εκτίμηση. Από την άλλη, ο Μοράλες, παρότι σύμβολο της «ιθαγενικής» Βολιβίας, δεν ικανοποίησε τις προσδοκίες του μεγαλειώδους κοινωνικού κινήματος που τον ανέδειξε την περίοδο 2000-2005, αρνήθηκε να στηριχτεί στην κοινωνική του βάση και να την ενδυναμώσει οργανωτικά, προτίμησε τη γραφειοκρατική αντιμετώπιση και τις επεμβάσεις σε συνδικάτα και οργανώσεις στο όνομα των πολιτικών «ισορροπιών». Όλα αυτά, μαζί με τη φθορά του χρόνου, επέφεραν μείωση στα ποσοστά του.
Η κατάσταση που διαμορφώνεται σήμερα στη Βολιβία
- Τι σηματοδοτεί για το πολιτικό σύστημα της Βολιβίας η σημερινή εκλογή; Η χώρα μπορούμε να πούμε πως κάνει restart;
Ο συσχετισμός των αντίπαλων δυνάμεων δεν νομίζω ότι επιτρέπει να κάνουμε ασφαλείς προβλέψεις. Σίγουρα η νίκη του Άρσε σημαίνει μια σημαντική ήττα των ακροδεξιών ολιγαρχικών τάσεων που προτάσσουν την απόλυτη απελευθέρωση των επιχειρηματικών συμφερόντων κάθε λογής «επενδυτών», χωρίς καμία μέριμνα για εξισορρόπηση της κοινωνικής αδικίας και μείωση των ανισοτήτων. Και επίσης μια ισχυρή καταδίκη της ακροδεξιάς βίας, της καταστολής, του αυταρχισμού και των αντιδημοκρατικών μεθόδων.
- Ως υπουργός Οικονομικών, ποια πολιτική είχε ακολουθήσει; Τι θα κάνει ως πρωθυπουργός και σε τι κατάσταση αναλαμβάνει την οικονομία της χώρας;
Η Βολιβία, περίπου δύο δεκαετίες, βρίσκεται εκτός των διεθνών οικονομικών δικτύων και μοντέλων. Συχνά μάλιστα δεν υπολογίζεται καν σε δείκτες και σε rankings. Η οικονομία της στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στον ορυκτό της πλούτο και κυρίως στο φυσικό αέριο που το εξάγει στη γειτονική Βραζιλία. Ο Άρσε, ως υπουργός Οικονομικών, συμμετείχε στη μερική εθνικοποίηση των φυσικών πόρων της Βολιβίας και στη δικαιότερη αναδιανομή του πλεονάσματος που προέκυψε για το κράτος από αυτή τη διαδικασία. Επίσης η οικονομική του πολιτική στηρίχτηκε σε αυτό που ο «ορθόδοξος» νεοφιλελευθερισμός αποκαλεί «άτυπη» οικονομία, ενισχύοντας οικονομικές δραστηριότητες συνεταιρισμών, αγροτικών οργανώσεων, τοπικών πρωτοβουλιών που δημιούργησαν ετήσιο ρυθμό αύξησης περίπου 4,7%. Μειώθηκαν ουσιαστικά οι δείκτες φτώχειας και παρθήκαν μέτρα κάποιας μορφής «κοινωνικού κράτους», σε αντίθετη κατεύθυνση από την παγκόσμια τάση των «αγορών». Μέσα σ' έναν χρόνο της αρπακτικής διακυβέρνησης των ακροδεξιών επιχειρηματιών, όλοι οι οικονομικοί δείκτες είχαν κατακόρυφη πτώση και υπήρξε -για πρώτη φορά μετά το 2005- σχέση με το ΔΝΤ. Επιπλέον, λόγω των μέτρων καραντίνας φάνηκαν σημάδια αληθινής εξαθλίωσης, όπως στα παιδιά που έχασαν το δωρεάν φαγητό που παρέχουν τα σχολεία, αφού αυτά είχαν κλείσει.
- Σε επίπεδο συμβόλων σημαίνει πολλά η επιστροφή Μοράλες. Πολιτικά έχει όμως βαρύτητα ο επαναπατρισμός του; Θα κυβερνήσει μαζί με τον δελφίνο του, όπως αποκαλούν, τον Άρσε;
Ούτε ο Άρσε ούτε ο Μοράλες δεν αποδέχονται το χαρακτηρισμό «δελφίνος» που αποδόθηκε στον Άρσε από τους αντιπάλους τους, ως υποτιμητικός και προσβλητικός. Η επιστροφή Μοράλες είχε και συμβολικό και ουσιαστικό χαρακτήρα καθώς στη διαδρομή που έκανε από την Αργεντινή, έγιναν τεράστιες συγκεντρώσεις πλήθους που τον αποθέωνε σε κάθε πόλη που περνούσε, ενώ απέτυχαν οι ακροδεξιές ομάδες που επιχείρησαν να οργανώσουν «μπλόκα» στην πορεία του. Προς το παρόν δεν φαίνεται να έχει κάποια ουσιαστική επιρροή στη νέα κυβέρνηση, ο ίδιος δείχνει να μην το επιδιώκει και η νέα κυβέρνηση δείχνει επίσης το ίδιο.
- Η αντιπολίτευση σε τι κατάσταση βρίσκεται. Τι θα επιδιώξει;
Η ακροδεξιά αντιπολίτευση παραμένει ισχυρή, με κυριότερο εκφραστή τον Καμάτσο και τη νεοφασιστική του οργάνωση. Ωστόσο φαίνεται να βρίσκεται σε κάποια απομόνωση και αναμονή, αφού δεν κατόρθωσε να ορθώσει ισχυρό κίνημα εναντίον της επιστροφής του Μοράλες, όπως επεδίωξε.
- Με την εκλογή Άρσε δημιουργείται -μπορεί να αρχίσει να δημιουργείται- μια νέα ισορροπία δυνάμεων στη Λατινική Αμερική;
Δεν προκύπτει ακόμα τέτοιο συμπέρασμα. Ωστόσο από τις πρώτες κινήσεις του Άρσε ήταν η αποκατάσταση των σχέσεων με τη Βολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας και η υπόσχεση, επίσης, για αποκατάσταση των σχέσεων με την Κούβα, η οποία είχε στείλει στη Βολιβία μεγάλο αριθμό γιατρών τους οποίους έδιωξαν οι πραξικοπηματίες.
ΔΕΙΤΕ (ΕΔΩ) ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ!
Σου άρεσε το άρθρο που μόλις διάβασες;
Εάν ναι βοήθησε μας με το να το κοινοποιήσεις στους φίλους σου.
Σε μια εποχή που το μυαλό μας δέχεται βροχή γκρίζων και ίσως μαύρων ειδήσεων Ο ΠΑΡΛΑΠΙΠΑΣ είναι ΜΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ με χιλιάδες άρθρα ενδιαφέροντα, χρήσιμα ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ προς ανάγνωση και ενημέρωση. Κάνοντας απλώς ένα κλικ διαβάζεις κάποιο ΝΕΟ και ενδιαφέρον ΑΡΘΡΟ χωρίς να κατευθύνεσαι σε ένα λαβύρινθο παραθύρων! Απλά δοκιμάστε μας και σίγουρα θα γίνουμε καθημερινή σας συνήθεια και η ευχάριστη ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ παρέα σας!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου