Υπάρχουν 750 αρχαία ελληνικά πατητήρια και δεκάδες διαφορετικά είδη άγριων αμπέλων ακόμη στην Καλαβρία

Του Γιώργου Λεκάκη

Στην Καλαβρία (καθώς και σε άλλες περιοχές της Ιταλίας, της Ελλάδος και της Μεσογείου), είναι μερικές φορές κρυμμένες ανάμεσα στην βλάστηση, κοιλότητες λαξευμένες από ανθρώπους στα βράχια που χρησιμοποιούνταν από την αρχαιότητα ακόμη, για να κάνουν το κρασί!

Αυτές οι «μυλόπετρες» (ορθότερα «κρασόπετρες») αποτελούνται από δύο δεξαμενές: Στην άνω, συνέλεγαν τα σταφύλια και τα ζύμωναν (τα πατούσαν, πατητήρι), και στην κάτω, την μικρότερη, συνέλεγαν τον χυμό (γλεύκο), που έρεε μέσα από μια τρύπα, από την ανώτερη δεξαμενή…

Το αρχαίο ελληνικό πατητήρι
της Sant'Agata del Bianco στην Καλαβρία.

Οι κρασόπετρες αυτού του είδους, έχουν αρχαία προέλευση (έγιναν από Έλληνες, διδάξαντες την αμπελουργία και οινοποιία στην Ιταλία, και η χρήση τους συνεχίσθηκε στα ρωμαϊκά και βυζαντινά χρόνια...).

Μπορεί κανείς να βρει πολλά τέτοια, ειδικά στην Καλαβρία, και την ενδοχώρα του Ιωνίου πελάγους, στην επαρχία Reggio Calabria. Έχουν εντοπιστεί περίπου 750 διάσπαρτα στους δήμους Bruzzano, Ferruzzano, Sant'Agata del Bianco Caraffa del Bianco και Casignana!

Σήμερα σώζονται δεκάδες διαφορετικά είδη άγριων αμπέλων στην περιοχή, «αληθινά βοτανικά κειμήλια», όπως αυτά έχουν χαρακτηριστεί από τον καθηγητή Attilio Scienza (Πανεπιστήμιο του Μιλάνου), ο οποίος έχει ασχοληθεί σε βάθος με τα φυτικά υλικά και τις μυλόπετρες. Το 2002 εδημοσίευσε την έρευνα «I Palmenti di Ferruzzano», και με τον καιρό έχει γίνει ο υπεράσπισης αυτών των εκθεμάτων, που αφηγούνται την ιστορία του κρασιού στην Καλαβρία, που είναι γνωστή ως Ενοιτρία (= γη του οίνου).

Με αυτά έχουν ασχοληθεί επίσης διεθνούς φήμης επιστήμονες, όπως οι:

Patrick Ε. McGovern (Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια),

Lin Foxhall (Πανεπιστήμιο του Leicester Αγγλίας),

John Robbe (Πανεπιστήμιο του Cambridge),

Robert Winter (Κολλέγιο Ρήνου-Renoir της Βόρειας Καρολίνας),

Andrea Zifferero (Πανεπιστήμιο της Σιένα), κ.ά.

Προσφάτως προστέθηκαν άλλες… 24… «βραχοκρασόπετρες». Εντοπίσθηκαν και χαρτογραφήθηκαν στην πόλη Sant'Agata del Bianco. Τις 13 από αυτές μπορεί κανείς να τις επισκεφθεί. Μια ιδανική «διαδρομή κρασιού», από αυτές που οι Ρωμαίοι αποκαλούσαν «vinum multum et optimus». Καθαρίσθηκαν με ιδιαίτερη φροντίδα, συλλέχτηκαν τα θραύσματά τους (κεραμικά και άλλα αντικείμενα), φωτογραφήθηκαν, καταλογογραφήθηκαν, και τώρα η δημοτική Αρχή του Sant'Agata del Bianco, όρισε μια πολιτιστική διαδρομή, που συνδυάζει την ομορφιά της παλαιάς πόλεως με την γοητεία της «Via dei Palmenti», δημιουργώντας έναν νέο πόλο έλξης για τους επισκέπτες, τους μελετητές και τους περιπατητές.

Η ιστορία της αμπελοκαλλιέργειας και της παραγωγής κρασιού στις χειροποίητες δεξαμενές πρέπει να αξιοποιηθεί, λέει ο Jaine Gonzales, δημοτικός σύμβουλος και παθιασμένος με την ιστορία της Sant'Agata del Bianco. Έχει ως στόχο να δημιουργήσει ένα δίκτυο των διαφορετικών τύπων «μύλων» της Μεσογείου, για να βγουν από την «ανωνυμία αυτά τα εκπληκτικά ευρήματα της αρχαϊκής αμπελουργίας που έχουν έρθει μέχρι τώρα στο φως και μπορούν να προσφέρουν στην ανάπτυξη του γαστρονομικού τουρισμού»…

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ: Cita del vino.

ΔΕΙΤΕ (ΕΔΩ) ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ!