Όλγα Τρέμη: Το MEGA το έκλεισαν οι διάδοχοι

Υπέροχη, κομψή και σταράτη, με ένα όνομα συνώνυμο του MEGA που κατέβασε ρολά, η Ολγα μιλά στον Δημήτρη Δανίκα για την επιτυχία του καναλιού που οφείλεται στους ανθρώπους του - Μιλά για τον μακαρθισμό του Μαξίμου και τη
στοχοποίηση που προκαλεί ακόμα και σήμερα, αλλά και για την επόμενη μέρα στο τηλεοπτικό τοπίο και τη ζωή της

Kαπνίζει και το απολαμβάνει, δεν φοβάται να αποκαλύψει τα 66 της χρόνια, ούτε ότι ψηφίζει σταθερά ΚΚΕ. Θυμάται ακόμα την εποχή που κατέβαινε με γούνα στις πορείες και παρά τη μακρά πορεία της στα ελληνικά ΜΜΕ λατρεύει και νοσταλγεί την εποχή του MEGA και ξέρει πού ακριβώς να ρίξει τις ευθύνες. Η Τρέμη δεν μασάει τα λόγια της... 

Το MEGA κλείνει. Το MEGA κατεβάζει ρολά. Υστερα από τρεις δεκαετίες. Πάντα πρώτο. Πάντα MEGA. «Mega το MEGA», μου είπε. Και το βλέμμα άστραψε σπίθες. Πριν προλάβω να ανοίξω το στόμα μου προσδιόρισε, με ακρίβεια, την ηλικία της.

«Είμαι 66».

-Μα γιατί να το λες; 

«Κανένα πρόβλημα».

Ορθά κοφτά. Μαγκιά. Επιτηδευμένη. Πώς λέμε «επιμελώς ατημέλητη»; Ετσι ακριβώς. Καλύτερα να ομολογείς την αλήθεια, έστω για την εντύπωση, παρά να παριστάνεις τη νέα. 

-Πάντα μάχιμη (διαπίστωσα). «Αυτό είναι το μυστικό της νεότητας: να είσαι μάχιμος, πάντα μέσα στα πράγματα, να ανανεώνεσαι διαρκώς».

Η Ολγα Τρέμη έκλεινε τη μία πόρτα, άνοιγε η άλλη. Πρώτα ΚΚΕ και «Ριζοσπάστης», ύστερα ΕΡΤ.

«Πρέπει να ξέρεις», μου είπε, «πως εκείνο το μικρό διάστημα από το 1989 επί συγκυβερνήσεως Μητσοτάκη με Φλωράκη και με αφεντικό της ΕΡΤ τον Ριχάρδο Σωμερίτη, εκείνη η εποχή ήταν το μοναδικό διάλειμμα αληθινής, αντικειμενικής, αδέσμευτης δημοσιογραφίας στα κρατικά κανάλια. Η μοναδική εποχή. Γιατί όλες οι κυβερνήσεις θεωρούν, από την πρώτη στιγμή, ότι λαμβάνουν ως προίκα την κρατική ραδιοτηλεόραση».
Ο απολογισμός της διαδρομής της συνεχίστηκε. «Ελευθεροτυπία», «Βήμα» (επί Ρωμαίου), «Ελεύθερος Τύπος», «Εθνος» (με Θοδωρή Καλούδη), Flash.

«Τότε, το 1992, στον Flash, τρεις γκουρού (Μαυρής, Βερναρδάκης, Φαναράς) πρότειναν να οργανώσουν έρευνα για το επίπεδο του πολιτικού προσωπικού. Το αποτέλεσμα εντελώς αποκαρδιωτικό και απογοητευτικό. Η συντριπτική πλειοψηφία αποτελούνταν από πολιτικούς φορείς παρωχημένων και άκρως συντηρητικών απόψεων. Μακριά από την κοινωνία. Ο κόσμος είχε πάει μπροστά. Οι πολιτικοί πολύ πίσω. Απελπιστικά πίσω. Ο κόσμος είχε γυρίσει την πλάτη του στην υποκρισία και την κομματίλα».

Γλυκιά... μπιτσόνι (από το bitch!) 

Η απαρίθμηση συνεχίστηκε. Μέσα μου. Οπως ANT1, ΣΚΑΪ (κάπου εκεί, νομίζω, πλακώθηκε με τον Σταμάτη Μαλέλη) και φυσικά MEGA. Από το 2003. Ολγα, η επιτομή του MEGA. Εξ ου και Mega Τρέμη.
«Λάθος», μου λέει. «Το παρατσούκλι μου ήταν “μπιτσόνι”. Από το bitch. Γλυκιά μπιτσόνι».

Για το bitch δεν χωράει η παραμικρή αμφιβολία. Για το «γλυκιά» πολλές αμφιβολίες. Νοερά έφερα στη μνήμη μου την αγγλική ερμηνεία της λέξης: «η σκύλα (το θηλυκό σκυλί ή υβριστικός χαρακτηρισμός) - (χυδαίο) ο/η παθητικός/ή σε μια σχέση (συχνά ειρωνικά για κάποιον που ηττήθηκε), π.χ. You ’re so gonna be my bitch tonight».

«Ημουν πολύ φιλική με όλους. Ακόμα και για τα προσωπικά τους προβλήματα. Μπορούσα να τους ακούω επί ώρες. Ομως πάνω στη δουλειά ήμουν πολύ αυστηρή, πάρα πολύ».
Η περιγραφή αρκετά κομψή. Αυστηρή. Μερικοί συνεργάτες της θα τη χαρακτήριζαν αυταρχική. Αλλά εδώ που τα λέμε, ποια δουλειά πηγαίνει μπροστά χωρίς αυστηρό καπετάνιο; Καμία. Ιδιαίτερα στα media. Ιδιαίτερα εκείνης της εποχής. Θυμήθηκα τον αείμνηστο Λέοντα Καραπαναγιώτη. Τον επονομαζόμενο «ευπατρίδη της ελληνικής δημοσιογραφίας». Πάνω στον θυμό του είχε εκτοξεύσει γραφομηχανή από το γραφείο που παραλίγο να προσγειωθεί στο κεφάλι κάποιου πολιτικού συντάκτη.

Με γούνα στις διαδηλώσεις

Ο Γουίλιαμ Φέιθφουλ με τον φακό του προσπάθησε να την απαθανατίσει. Τίποτα η Ολγα. Αμετάπειστη.
«Μα δεν το ήξερα. Αν ήξερα πως θα έφερνες φωτογράφο μαζί σου, θα είχα πάρει τα μέτρα μου».

-Οπως; «Θα είχα φωνάξει τον Χαρίτο να με φτιάξει!».

-Δεν τον χρειάζεσαι. Είσαι μακιγιαρισμένη και φτιαγμένη εκ γενετής. Θυμάμαι, λόγου χάριν, που έλεγαν τότε στις λενινιστικές αναζητήσεις ότι η Ολγα Τρέμη κατέβαινε στις διαδηλώσεις φορώντας γούνα (στο τέλος της κουβέντας υποχώρησε και φωτοαπαθανατίστηκε χωρίς ίχνος επιπρόσθετης περιποίησης). «Καλύτερα να κατεβαίνεις στις διαδηλώσεις με γούνα παρά να μην κατεβαίνεις χωρίς γούνα. Και τι γούνα! Από γιδοπρόβατα η προέλευσή της. Και πόσοι κατεβαίναμε; Ελάχιστοι. Οι περισσότερες, χωρίς γούνα, μονίμως στον καναπέ να σχολιάζουν τις... γούνες».
Ολο αυτό το διάστημα κάπνιζε ασταμάτητα. Καθόλου για να καταπνίξει το άγχος της.

«Το κάνω για την απόλαυση. Μέχρι το σημείο που θα καταλάβω ότι μου κάνει κακό. Μ’ αρέσει να το ελέγχω για να το απολαμβάνω καλύτερα».
-Και η περίοδος στο MEGA; «Τα διπλά, χρυσά μου χρόνια».

-Γιατί διπλά; «Και προσωπικά, και για το κανάλι φυσικά. Ακου που σου λέω. Αλλωστε άρχισα και εγώ, χωρίς να το συνειδητοποιώ από την αρχή, να συμβολίζω το MEGA. Δεν υπάρχει δημοσιογραφικό κείμενο και σχόλιο για το MEGA που να μη διακοσμείται με τη δική μου φωτογραφία. Αυτός ήταν ο συμβολισμός».

-Λογικό. Αφού η Ολγα Τρέμη εκφωνούσε το βραδινό δελτίο, τις ειδήσεις του καναλιού. Και τώρα; «Τώρα το MEGA είναι ασθενής με ανήκεστο βλάβη. Επί δύο και πλέον χρόνια στην Εντατική. Ηρθε η στιγμή να του βγάλουν τα σωληνάκια και να το αποχαιρετίσουμε οριστικά. Δυστυχώς».

-Μα γιατί; Τόσο μεγάλο κανάλι, με τόσες πρωτιές, τόση αίγλη, τέτοια ιστορία. Πώς έγινε αυτό; «Ελα ντε. Κι εγώ απορώ. Πάντως, είναι κρίμα. Εντυπωσιακό και ανήκουστο».

Τρεις πατεράδες το άνοιξαν, τρεις διάδοχοι το έκλεισαν

-Θα υπάρχει εξήγηση φυσικά. Προφανώς τα 15 εκατ. ευρώ ανακεφαλαιοποίησης που δεν κατατέθηκαν από τους τρεις ιδιοκτήτες. «Δύο οι περίοδοι του καναλιού. Η πρώτη με την τριανδρία των παλιών ιδιοκτητών Χρήστος Λαμπράκης - Βαρδής Βαρδινογιάννης - Γιώργος Μπόμπολας, ο πατέρας. Οταν η ιδιοκτησία είναι μονοπρόσωπη, τότε είναι αυστηρά προσδιορισμένo τo πλαίσιo κινήσεων των δημοσιογράφων. Περισσότερος έλεγχος. Λογικό.

Οταν η ιδιοκτησία είναι πολυπρόσωπη, τότε το πλαίσιο ευρύτερο. Τότε υπάρχει περισσότερη ελευθερία. Αλλωστε ήταν καταλυτική και ευεργετική η παρουσία του Λαμπράκη. Λόγω δημοσιογραφικής εμπειρίας και εξαιρετικής επάρκειας. Δηλαδή ήθος, κουλτούρα, σοβαρότητα, εγκυρότητα. Οι αξεπέραστες αρετές του Λαμπράκη. Και κάτι ακόμα. Είναι εντελώς αφελής, να μην πω κακόβουλη, η άποψη ότι κάθε βράδυ έρχονταν τρεις ιδιοκτήτες να μας δώσουν εντολές πώς να γράψουμε και πώς να εκφωνήσουμε τις ειδήσεις. Γελοιότητες».

-Και η δεύτερη; «Η δεύτερη περίοδος αφορά την περίπτωση των τριών διαδόχων. Ο Ψυχάρης στη θέση του Λαμπράκη. Ο Γιάννης στη θέση του Βαρδή Βαρδινογιάννη. Και ο Φώτης στη θέση του Γιώργου Μπόμπολα. Κάπου εκεί αρχίζουν τα προβλήματα. Τα οποία συμπίπτουν με την οικονομική κρίση. Προφανώς απρόθυμοι για συνεννόηση και συνεργασία. Ετσι ένα τόσο ευλογημένο κανάλι κατέληξε στην κατάρρευση».

Ο μακαρθισμός του Μαξίμου 

-Ας πούμε, σπατάλες; Το λέω αυτό επειδή έχω ακούσει, από αξιόπιστες πηγές, ότι κάθε επεισόδιο της σειράς «Το Nησί» κόστιζε περίπου 900.000 ευρώ. Οσα δηλαδή χρειάζονται να επενδυθούν σε δύο κινηματογραφικές ταινίες ελληνικής παραγωγής. «Μπορεί η αιτία να ήταν οι σπατάλες. Πάντως είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι το MEGA με κατεβασμένα τα ρολά και διασωληνωμένο στην Εντατική ασκεί, ακόμα και τώρα στα τελευταία του, τόσο μεγάλη έλξη και εξασφαλίζει τόσο μεγάλο όγκο τηλεθεατών. Αυτή η επιτυχία, η καθιέρωση, το κύρος, η επιρροή, η αγάπη του κόσμου ήταν οι αιτίες που οι άνθρωποί του στοχοποιήθηκαν βάναυσα. Ακόμα και τώρα».
-Τι εννοείς; «Εννοώ, ας πούμε, την περίπτωση του Δημήτρη Τάκη που έφερε στη δημοσιότητα την ιστορία των μυστικών κονδυλίων. Και που το Μαξίμου τώρα τάχα μου θυμήθηκε ότι υπήρξε δημοσιογράφος του MEGA. Ε, αυτός είναι κανονικός μακαρθισμός».

-Μα τα μυστικά κονδύλια καταλήγουν σε κονδυλοφόρους, πράκτορες, ιερόδουλες, διπλωμάτες, σε κάθε πρόθυμο να προσφέρει τις υπηρεσίες του. Τι κάνει νιάουνιάου στα κεραμίδια; Ελεος! Ολες οι χώρες διαθέτουν μυστικά κονδύλια. Και να σου πω. Τι έγινε με τις λίστες Ελλήνων δημοσιογράφων ευεργετημένων από αυτά τα μυστικά κονδύλια; Πού είναι αυτές οι λίστες; «Συμφωνώ μαζί σου. Ομως το ζήτημα έχει να κάνει με την κατηγορία εναντίον του Δημήτρη Τάκη. Από του Μαξίμου θεωρείται κατηγορία ότι κάποτε ο Τάκης υπήρξε δημοσιογράφος στο MEGA. Δεν περίμενα τέτοια συμπεριφορά από μια αριστερή κυβέρνηση».

-Αριστερή; Το πιστεύεις ειλικρινά; «Οχι, φυσικά. Ποτέ δεν πίστεψα ότι είναι κυβέρνηση της Αριστεράς».

-Και οι λόγοι αυτής της επιτυχίας του MEGA; «Ανθρωποι που πίστεψαν, αγωνίστηκαν, παθιάστηκαν, δημιούργησαν. Τρεις οι λόγοι της επιτυχίας».
Και άρχισε να απαριθμεί τους λόγους. Ο πρώτος επειδή το κανάλι απευθυνόταν στη μεσαία τάξη.

«Κάπου εκεί το προφίλ του καναλιού κατάφερε να κουμπώσει με τη μεσαία τάξη. Αυτός ήταν ο κορμός. Αλλωστε όλα τα κόμματα προς αυτή τη μεσαία τάξη αλληθωρίζουν προκειμένου να κερδίσουν τις εκλογές. Ο δεύτερος λόγος της Mega επιτυχίας ήταν το γεγονός ότι παρά τα απαραίτητα εργαλεία επιφανειακού εντυπωσιασμού που χρησιμοποιούσε και αξιοποιούσε, όπως συμβαίνει από τη φύση του σε κάθε τηλεοπτικό κανάλι, το MEGA κατάφερε να κερδίσει σε δημοσιογραφική ουσία και να αποκτήσει δικό του χαρακτήρα».

-Και ο τρίτος λόγος; «Μετά από πολλές προσπάθειες κατάφερε να βγει από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα του απόλυτου ελληνοκεντρισμού. Είδηση πλέον δεν ήταν η εξωπραγματική απόδραση από τις φυλακές κάποιου εγκληματία. Είδηση ήταν και η εκκλησιαστική συνύπαρξη του ορθόδοξου Πατριάρχη με τον Πάπα της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας».

«Ο πρώτος μού έλεγε να φύγω από το δελτίο, ο άλλος μού έστελνε μηνύματα και ο τρίτος με συμβούλευε να μείνω...»

Προηγουμένως η Ολγα είχε περιγράψει με άφθονες σπίθες και μπόλικη νοσταλγία εκείνα τα χρυσά χρόνια.

«Η χαρά της δημιουργίας. Η διαρκής προσήλωση στην είδηση. Από τον καθημερινό τρόπο λειτουργίας. Οπου αρμόδιοι και αναρμόδιοι έλεγαν στις συσκέψεις τις απόψεις τους. Ολοι αυτοί με τους οποίους συνεργάστηκα. Εκείνη η παρέα. Αρκετοί από αυτούς έγιναν φίλοι μου. Μέχρι σήμερα. Και κάποιους, λόγω ηλικιακής διαφοράς, τους λέω “τα παιδιά μου”».

Οι περιγραφές της μοιάζουν με αγιογραφία. Κατανοητό. Για όλους όσοι εργάστηκαν και συνεργάστηκαν τόσα πολλά και τόσο παραγωγικά χρόνια. Οπως με το συναίσθημα. Οπως με τους χωρισμούς από ανθρώπους που αγαπάμε. Σπανίως να αποστασιοποιηθούμε και να αντιληφθούμε τον αληθινό τους χαρακτήρα.

-Καλά, όλα αυτά τα χρόνια δεν υπήρξαν προβλήματα, κόντρες, πληγές, τραύματα, παρεμβάσεις;

«Παρεμβάσεις πολύ λιγότερες απ’ όλες τις εφημερίδες και απ’ όλα τα κανάλια. Πολύ λιγότερες. Οσο για τις πληγές και τα τραύματα, θυμάσαι, φαντάζομαι, την εποχή που όλοι έλεγαν πως ήρθε η ώρα να φύγει η Τρέμη. Πως είμαι ξεπερασμένη, παρωχημένη και τελειωμένη».

-Από τους ιδιοκτήτες; «Και απ’ αυτούς. Ο πρώτος μού έλεγε ότι πρέπει να φύγω, να τους απαλλάξω από την παρουσία μου. Ο δεύτερος έστελνε μηνύματα. Και ο τρίτος ήταν υποστηρικτικός και μου έλεγε “διαφωνώ, δεν πρέπει να φύγεις”».

Ποιος ο πρώτος, ποιος ο δεύτερος και ποιος ο τρίτος το άφησε στη φαντασία μου. Τέλος πάντων.

«Και τότε αποχώρησα. Τότε με διαδέχτηκε η Μαρία Σαράφογλου. Και λίγο αργότερα με ξαναφώναξαν να επιστρέψω στις επάλξεις».

-Θα αισθανόσουν γύρω σου μια απειλή να σε κυκλώνει και να σε υπονομεύει... «Δεν θα το έλεγα απειλή».

-Εγώ πάντως θα το έλεγα... «Ποτέ δεν αισθάνθηκα ότι υπερασπιζόμουν μια κεκτημένη, αιώνια θέση. Ετσι κι αλλιώς όλα τα πράγματα και όλες οι σχέσεις έχουν μια αρχή, μια μέση και ένα τέλος. Κάποια στιγμή κλείνει ο κύκλος. Για όλους. Τότε αρχίζει ένας άλλος κύκλος. Διάολε, υπάρχουν κι άλλα πράγματα να κάνει κανείς στη ζωή του».

-Οπως τώρα; «Να διαβάζω, να διαβάζω, να διαβάζω. Προς το παρόν».

«Αν ένιωθα ότι κανιβαλίζω, θα έπεφτα από το παράθυρο»

Η στιγμή ήταν κατάλληλη να ορμήσω. Γιατί η τελειότητα υπάρχει μόνο στα παραμύθια. Και ούτε. Αλλωστε σε κάθε παραμύθι πρωταγωνιστής, εκτός από τον ήρωα, είναι και ο δράκος.

-Δεν θα ξεχάσω τον πόλεμο του MEGA εναντίον του Κώστα Καραμανλή για το σκάνδαλο στο Βατοπέδι. Σε έναν πόλεμο στον οποίο συμμετείχα και εγώ. Η αλήθεια να λέγεται. Δεν βγάζω την ουρά μου έξω απ’ αυτόν τον ορυμαγδό.

«Μα δεν είναι έτσι. Εμείς ακολουθήσαμε. Στην αρχή δεν ασχοληθήκαμε. Μόνο όταν ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γιώργος Σανιδάς, εντελώς δεξιός, χαρακτήρισε σκάνδαλο το Βατοπέδι. Πιο δεξιός, πέφτεις πάνω σε τοίχο».

-Εγώ θυμάμαι ότι η επίθεση εναντίον του Καραμανλή είχε αγγίξει, να μην πω ξεπεράσει, τα όρια του κανιβαλισμού.

«Κανένας κανιβαλισμός. Αν αισθανόμουν ότι κανιβαλίζω, θα είχα πέσει από το παράθυρο. Αλλωστε μην ξεχνάς τον ασυγκράτητο τηλεοπτικό ανταγωνισμό. Γινόταν ο κακός χαμός».

-Και δεν ήταν μόνο ο Καραμανλής, ήταν και όλη αυτή η υμνολογία υπέρ Γιώργου Παπανδρέου. «Αντίθετα κατηγορούσαν το κανάλι ότι ήταν με το μέρος του Βενιζέλου».

-Μετά, στη δεύτερη περίοδο του Γιώργου. Ο οποίος στην αρχή θα μας έλυνε όλα τα προβλήματα. «Οχι, καθόλου. Πάντως μην ξεχνάς ότι το κανάλι ήταν προσανατολισμένο προς την Κεντροαριστερά».

-Δηλαδή το ΠΑΣΟΚ. «Προς την Κεντροαριστερά, αλλά καθόλου μονοδιάστατα. Πάντα υπήρχε χώρος για όλες τις απόψεις. Τις διαφορετικές απόψεις».

-Και τα προβλήματα;

«Πρακτικά προβλήματα δεν υπήρχαν. Οπως σου είπα, οι νεότεροι, οι διάδοχοι, δεν κατάφεραν να ομογενοποιήσουν τις διαφωνίες τους. Μπορεί να είχαν αλλάξει και οι προτεραιότητές τους».

Μ’ αρέσει. Υποκλίνομαι στον λόγο της. Οπως «ομογενοποίηση», όπως «προτεραιότητες». Είπαμε. Η Ολγα αισθάνομαι ότι... αισθάνεται εγκατάλειψη από μια μεγάλη συναισθηματική σχέση. Πονάει. Πονάει και νοσταλγεί. 

Πονάει και κάπως ακόμα πενθεί. Και εγώ στη θέση της το ίδιο θα αισθανόμουν.

-Και τώρα; Πώς θα ήταν, ας πούμε, η Ολγα Τρέμη ως το αφεντικό του MEGA; «Επαιξε και αυτό το σενάριο. Το διάβασα σε εφημερίδες. Μπορεί να υπήρχαν δόσεις αλήθειας. Οπου καπνός και φωτιά».
-Τι θα έκανες; «Θα το ξανάφτιαχνα όπως ακριβώς το βρήκα. Θα το επανέφερα στην αρχική του θέση».

-Μπορεί σήμερα; Σε τόσο διαφορετικές συνθήκες;

«Μπορεί. Το MEGA για μένα έγινε ταυτόχρονα και σχολείο. Εφτιαξε ανθρώπους. Και οι άνθρωποί του έφτιαξαν το MEGA».

-Και το σημερινό τηλεοπτικό τοπίο; «Γκρίζο. Πλην μιας εξαιρέσεως, όλα τα άλλα κανάλια δεν ενδιαφέρονται για την ενημέρωση και τη δημοσιογραφία. Μπορεί να φταίει και το γεγονός ότι οι σημερινοί νέοι έχουν απομακρυνθεί από τα κανάλια. Προτιμούν να ενημερώνονται από το Διαδίκτυο».

Με το ΚΚΕ και τον Βλαντιμίρ Ιλιτς Ουλιάνοφ

Εκεί. Στα όρθια. Στον προθάλαμο του σαλονιού της. Λίγα λεπτά προτού ανοίξω την εξώπορτα. Τότε ήταν που αυθόρμητα (αν και τίποτα το αυθόρμητο από την Ολγα) γυρίζει και λέει:
«Θα σου διηγηθώ ένα περιστατικό που συνέβη το 1968».

-Μέσα στη χούντα; «Μέσα στη χούντα. Πηγαίνει η καλή σου στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς της στην Κυψέλη και ρωτάω “Τα άπαντα του Λένιν τα έχετε;”».

-Να σε πιστέψω; «Να με πιστέψεις. Οπως με βλέπεις και σε βλέπω».

-Και; «Ο καημένος ο βιβλιοπώλης παραλίγο να πέσει να γκρεμιστεί από την τρομάρα του».

-Είπαμε, τρέμουν την Τρέμη. Και μετά; «Μετά φαίνεται πως το ξανασκέφτηκε. Σου λέει, τρελό το κορίτσι, ευκαιρία να ξεφορτωθώ κι εγώ από την αποθήκη τα άπαντα του Λένιν. Ετσι εξασφάλισα όλα τα γραπτά του Βλαντιμίρ Ιλιτς Ουλιάνοφ. Ιδού»!

Και με το χέρι της, υποκλινόμενη σχεδόν, μου έδειξε ολόκληρο τον καρπό της λενινιστικής της παιδείας. Απειροι τόμοι που καταλαμβάνουν σεβαστό όγκο στα ράφια της τεράστιας βιβλιοθήκης της!
Την ώρα που με το ένα πόδι βρισκόμουν στην εξώπορτα, έτσι, τάχα μου από αφέλεια, εμποτισμένη από τον παιδικό μας ενθουσιασμό, ρώτησα:

-Τι ψηφίζεις; «Φυσικά ΚΚΕ».

-Να το γράψω; «Να το γράψεις».

-Πάντα το Κόμμα; «Πάντα. Για δύο λόγους. Ο πρώτος από νοσταλγία. Ο δεύτερος επειδή είναι κόμμα συνεπέστατο με όσα πρεσβεύει».

Εφυγα με την εντύπωση ότι όλα τα είχε σκηνοθετήσει. Ακόμα και τον δικό μου ρόλο. Never mind. Η επικεφαλίδα της διαδρομής της «Τα καλύτερά μας χρόνια». Μόνο που εκείνη δεν είναι η Μπάρμπρα Στρέιζαντ του 1973. Ούτε εγώ ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ. Πού τέτοια τύχη. Υπάρχει και δεύτερος τίτλος. Νοσταλγίας. Farewell, my lovely!

ΔΕΙΤΕ (ΕΔΩ) ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ!