Σε αδιέξοδο οι διαπραγματεύσεις ΗΠΑ-Β.Κορέας;

Γράφει ο Ανδρέας Γ.Μπανούτσος, Ιδρυτής & Πρόεδρος Δ.Σ. ΚΕΔΙΣΑ

Την περασμένη Πέμπτη 24 Μαΐου ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ σε επιστολή του προς τον Βορειοκορεάτη ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ουν ακύρωσε την

προγραμματισμένη και πολυδιαφημισμένη συνάντηση κορυφής μεταξύ των δύο ηγετών που θα λάμβανε χώρα στις 12 Ιουνίου στη Σιγκαπούρη.

Ο Πρόεδρος Τραμπ στην επιστολή του έκανε λόγο για «φοβερή οργή και ανοιχτή εχθρότητα» εκ μέρους

της Βορειοκορεατικής ηγεσίας γεγονός που τον οδήγησε στη λήψη της απόφασής του. Η αλήθεια είναι ότι μερικές ημέρες νωρίτερα υψηλόβαθμη αξιωματούχος της Β. Κορέας είχε προβεί δημόσια σε απαράδεκτο χαρακτηρισμό κατά του Αντιπροέδρου των ΗΠΑ Μάικ Πενς, γεγονός που αποτέλεσε την αφορμή και όχι την πραγματική αιτία για την ακύρωση της συνάντησης κορυφής των δύο ηγετών. Ποιες είναι όμως οι πραγματικές αιτίες του διπλωματικού ναυαγίου; Θα αρθεί τελικά το διαφαινόμενο αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο κρατών; Οι πραγματικοί λόγοι που οδήγησαν στην ακύρωση της συνάντησης κορυφής έχουν να κάνουν με την επιμονή των ΗΠΑ για άμεση αποπυρηνικοποίηση της Β. Κορέας ως προαπαιτούμενου για την εκκίνηση του διαλόγου. Είναι προφανές ότι μετά τις δηλώσεις περί «Λυβικού μοντέλου» υψηλόβαθμων Αμερικανών αξιωματούχων όπως ο Αντιπρόεδρος Μάικ Πενς, ο ΥΠΕΞ Μάικ Πομπέο και ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Τζον Μπόλτον, είναι απίθανο ο Κιμ Γιονγκ Ουν να προχωρήσει μονομερώς σε αποπυρηνικοποίηση χωρίς να λάβει προηγουμένως ισχυρές εγγυήσεις από τις ΗΠΑ για την ασφάλεια της χώρας του και του καθεστώτος. Το λεγόμενο «Λιβυκό μοντέλο» στο οποίο αναφέρθηκε κατά κύριο λόγο ο Τζον Μπόλτον αφορά την συμφωνία μεταξύ των ΗΠΑ και του πρώην Λίβυου ηγέτη Μουαμάρ Καντάφι το 2003-2004 για μονομερή τερματισμό του πυρηνικού προγράμματος της Λιβύης με αντάλλαγμα την άρση της διεθνούς απομόνωσης του Λιβυκού καθεστώτος. Ωστόσο οι πάντες γνωρίζουν, συμπεριλαμβανομένου του Κιμ Γιονγκ Ουν, ότι μετά την μονομερή εγκατάλειψη του πυρηνικού του προγράμματος ο Λίβυος ηγέτης δολοφονήθηκε 7 χρόνια αργότερα, τον Οκτώβριο του 2011 από Ισλαμιστές αντάρτες υποστηριζόμενους από τις ΗΠΑ, αφού είχε προηγηθεί η ΝΑΤΟική επέμβαση κατά της Λιβύης τον Μάρτιο του 2011 που μετέτρεψε τη Λιβύη σε ένα αποτυχημένο κράτος (failed state) και «μαύρη τρύπα» ασφαλείας για την Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.

Το «Λιβυκό» μοντέλο λοιπόν το οποίο υπενθύμισε ο Τζον Μπόλτον είναι αυτό το οποίο ουσιαστικά υπονόμευσε τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Β. Κορέας. Ο Βορειοκορεάτης ηγέτης, παρά την προσφιλή πρακτική των Δυτικών ΜΜΕ να τον παρουσιάζουν στη Δυτική κοινή γνώμη ως «παράφρονα», είναι ένας ορθολογικός παίκτης ο οποίος γνωρίζει άριστα το παίγνιο της διεθνούς πολιτικής και των διαπραγματεύσεων.

 Ως ορθολογικός παίκτης δεν μπορεί να εμπιστευτεί την κυβέρνηση των ΗΠΑ και να προχωρήσει σε μονομερή πυρηνικό αφοπλισμό απεμπολώντας την ασφάλεια που του παρέχει η πυρηνική αποτροπή. Για τους προαναφερθέντες λόγους ο Κιμ Γιονγκ Ουν επιθυμεί να λάβει από τις ΗΠΑ εγγυήσεις ασφαλείας για τον ίδιο και το καθεστώτος του πριν προχωρήσει στην πλήρη αποπυρηνικοποίηση. Ποιες μπορεί να είναι αυτές οι εγγυήσεις ασφαλείας; Σύμφωνα με την Βορειοκορεατική ηγεσία εγγύηση ασφαλείας θα ήταν η άρση της εμπόλεμης κατάστασης που ισχύει μεταξύ ΗΠΑ-Β. Κορέας από το 1953, καθώς επίσης και η αποχώρηση των Αμερικανικών στρατευμάτων από το έδαφος της Ν. Κορέας. Δεδομένης της πρόσφατης επαναπροσέγγισης μεταξύ της Βορείου και Νοτίου Κορέας υπό τις παρασκηνιακές ευλογίες της Κίνας θα μπορούσαν οι ΗΠΑ ως χειρονομία καλής θέλησης να αποσύρουν τα στρατεύματά τους από τη Ν. Κορέα και να άρουν το καθεστώς εμπολέμου με τη Β. Κορέα λαμβάνοντας φυσικά ως αντάλλαγμα από τον Κιμ Γιονγκ Ουν την πλήρη αποπυρηνικοποίηση της Β. Κορέας. Μία τέτοια συμφωνία θα ήταν έντιμη και θα μπορούσε να οδηγήσει σε άρση του αδιεξόδου στις διαπραγματεύσεις μεταξύ ΗΠΑ και Β. Κορέας.

Εκτίμηση του γράφοντος είναι ότι οι ΗΠΑ δεν θα προχωρήσουν σε μία τέτοιου είδους συμφωνία γιατί το πραγματικό γεωστρατηγικό  διακύβευμα για τις ίδιες δεν είναι η Β. Κορέα αλλά η Κίνα και η Ρωσία, οι μεγάλοι γεωστρατηγικοί αντίπαλοι που συνορεύουν με τη Β. Κορέα. Η παρουσία λοιπόν Αμερικανικών στρατευμάτων στη Ν. Κορέα και η επιδίωξη αλλαγής καθεστώτος (regime change) στη Β. Κορέα αποτελεί για τις ΗΠΑ σημαντική παράμετρο της εξωτερικής τους πολιτικής και ως εκ τούτου είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν θα υποχωρήσουν από τη θέση τους για μονομερή αποπυρηνικοποίηση του καθεστώτος της Β. Κορέας. Μονομερή αποπυρηνικοποίηση που για τους λόγους που προαναφέρθηκαν δεν μπορεί να κάνει αποδεκτή ο Κιμ Γιονγκ Ουν. Συμπερασματικά λοιπόν η εκτίμηση του γράφοντος είναι ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ΗΠΑ και Β. Κορέας κατά πάσα πιθανότητα οδηγούνται σε αδιέξοδο με απρόβλεπτες συνέπειες για τη διεθνή ασφάλεια.

Η παρούσα ανάλυση πρωτοδημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα Insider.gr

kedisa.gr