Ο κύκλος του χάους

Βασίλης Βιλιάρδος

Η διαδήλωση της Κυριακής αντιμετωπίζεται από τις δυνάμεις κατοχής της χώρας ως η βασικότερη πρόβα της κυβέρνησης, όσον αφορά τον έλεγχο της ελληνικής κοινωνίας – τη διατήρηση της παθητικής στάσης και της μη

αντίδρασης των Ελλήνων, η οποία τους έχει καταστήσει ιδανικό πειραματόζωο της νέας τάξης πραγμάτων.

«Βρέθηκα αντιμέτωπος με ένα ιστορικό δίλημμα: ή να αφήσω να συνεχιστεί ο αγώνας και να καταλήξει σε ολοκαύτωμα ή να υπακούσω στις παρακλήσεις και να αναλάβω της πρωτοβουλία της συνθηκολόγησης. Τόλμησα το δεύτερο και δεν υπολόγισα ευθύνες, ενώ μέχρι σήμερα δεν μετάνιωσα για το τόλμημα μου, αλλά αισθάνομαι υπερήφανος« (Τσολάκογλου).

.

Ανάλυση

Έχουμε αναφερθεί πολλές φορές μέχρι σήμερα στις δύο βασικές περιόδους που οδήγησαν την Ελλάδα στη σημερινή της κατάσταση: (α) στην πρώτη που ξεκίνησε το 1981 με τη συνεχή αύξηση του δημοσίου χρέους, έως ότου τελικά υπερχρεώθηκε το 2009 – όπου εάν δεν είχε ενταχθεί στην Ευρωζώνη θα χρεοκοπούσε, αδυνατώντας να πληρώσει τους τόκους των δανείων της και (β) στη δεύτερη με αφετηρία το 2010, κατά τη διάρκεια της οποίας η υπερχρέωση εξελίχθηκε σε μία κυλιόμενη χρεοκοπία που θα συνεχίζεται για πολλά χρόνια ακόμη, εάν δεν αντιδράσουν οι Έλληνες.

Στη δεύτερη αυτή περίοδο, οι βασικοί ένοχοι που όχι μόνο δεν έχουν τιμωρηθεί αλλά συνεχίζουν να συμμετέχουν στα πολιτικά δρώμενα, είναι κατά την άποψη μας οι εξής:

(α) ο κ. Γ. Παπανδρέου, ο οποίος ευθύνεται απόλυτα για τις μεθοδεύσεις που οδήγησαν τη χώρα στο ΔΝΤ – με ελαφρυντικό την ανεκπλήρωτη πρόθεση του να διεξαχθεί δημοψήφισμα πριν από την υπογραφή του PSI (τότε η Ελλάδα είχε πάρα πολλές βιώσιμες λύσεις στη διάθεση της, όπως τα εθνικά ομόλογα, ο μηδενισμός του χρέους, η αθέτηση πληρωμών απέναντι στις γερμανικές και γαλλικές τράπεζες κοκ.)

(β) ο κ. Ε. Βενιζέλος που έχει τη βασική ευθύνη για το PSI – μέσω του οποίου χάθηκε η δυνατότητα μετατροπής του χρέους σε εθνικό νόμισμα, έγινε αποδεκτό το αγγλικό δίκαιο, ενώ υποθηκεύθηκε η δημόσια περιουσία (η Ελλάδα είχε ακόμη τις παραπάνω λύσεις στη διάθεση της, τις οποίες ο κύριος αυτός κυριολεκτικά «έκαψε») και

(γ) ο κ. Α. Τσίπρας που ευθύνεται για την παράνομη αντιστροφή του δημοψηφίσματος, για τη δολοφονία της τελευταίας ελπίδας των Ελλήνων, για την υπογραφή της τρίτης δανειακής σύμβασης, για το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας μέσω του Υπερταμείου και για τον αφελληνισμότων τραπεζών (τότε η Ελλάδα είχε μία μόνο λύση στη διάθεση της – την επιλογή μεταξύ της εύρεσης μίας ριζικής λύσης των προβλημάτων της σε συνεργασία με τους πιστωτές της ή τη χρεοκοπία).

Περαιτέρω, από τη στιγμή εκείνη και μετά που ο κ. Τσίπρας παρανόμησε απέναντι στο Σύνταγμα μη σεβόμενος το δημοψήφισμα, δεν συγκρούσθηκε με τους πιστωτές όπως είχε δεσμευθεί, έσκυψε το κεφάλι και υποτάχθηκε, είχε μία μόνο επιλογή στη διάθεση του: την εφαρμογή των εντολών τους που αναγράφονται στα μνημόνια βασιλικότερα του βασιλέως, με την ελπίδα πως θα το εκτιμήσουν παρέχοντας στη χώρα ελαφρύνσεις του χρέους, όταν θα έχουν πειστεί για την πιστή εφαρμογή των μέτρων, καθώς επίσης για την πλήρη υποταγή της κυβέρνησης του.

Πριν από όλα βέβαια την παροχή των θηριωδών ανταλλαγμάτων που απαίτησαν – την υφαρπαγή δηλαδή εκ μέρους τους σε εξευτελιστικές τιμές της δημόσιας και μεγάλου μέρους της ιδιωτικής περιουσίας, έτσι ώστε να εξασφαλισθεί μακροπρόθεσμα η σταδιακή αποπληρωμή των δανείων τους. Φυσικά ήταν και είναι αυτονόητες οι άλλου είδους παραχωρήσεις, όπως στην περίπτωση της Μακεδονίας – ενώ ασφαλώς δεν πρόκειται για τις μοναδικές, αφού πάντοτε θα ζητείται κάτι ως αντάλλαγμα σε σχέση με την εξυπηρέτηση του χρέους, επειδή είναι αδύνατον να χρηματοδοτηθεί η Ελλάδα από τις αγορές χωρίς τη βοήθεια της Ευρώπης.

Ως εκ τούτου, δεν πρέπει να μας κάνουν καθόλου εντύπωση τα λόγια του Γερμανού πρώην επικεφαλής του Euro Working Group, σύμφωνα με τον οποίο καμία ελληνική κυβέρνηση δεν αγκάλιασε τα μνημόνια όσο ο ΣΥΡΙΖΑ (πηγή) – ενώ αποτελούν «εγκώμιο» για τον πρωθυπουργό, αφού τεκμηριώνουν πως έχει πείσει τους δανειστές, καταφέρνοντας κάτι που κανένας άλλος δεν δοκίμασε ή/και δεν μπόρεσε: την αδιαμαρτύρητη υποταγή των Ελλήνων στα νέα μέτρα που νομιμοποίησαν (η τρίτη δανειακή σύμβαση/μνημόνιο ουσιαστικά κατοχύρωσε τις δύο πρώτες, αφού ψηφίσθηκε για πρώτη φορά από τη συντριπτική πλειοψηφία των βουλευτών) και ολοκλήρωσαν τα απολύτως καταστροφικά προηγούμενα (=το εκ προμελέτης έγκλημα των μνημονίων).

Η Ελλάδα σήμερα

Συνεχίζοντας, όλα αυτά αποτελούν πλέον παρελθόν, ενώ δεν είναι εύκολη πια ούτε η «λύση» της χρεοκοπίας – η οποία αφενός μεν δεν είναι ποτέ επιλογή αλλά αναγκαιότητα, ενώ θεωρείται ως ο μοναδικός τρόπος προστασίας μίας χώρας από τους πιστωτές της, αφετέρου αποτελεί το βασικό στοιχείο του καπιταλιστικού συστήματος, κυριολεκτικά το ελιξίριοτου. Οι αιτίες είναι κυρίως οι εξής:

(α) το δημόσιο χρέος είναι σε μη μετατρέψιμο ξένο νόμισμα, εξωτερικό (=από μη εγχώριους, ξένους δανειστές) και εξαιρετικά υψηλό – στο 180% του ΑΕΠ ή σχεδόν στα 330 δις €,

(β) το κόκκινο ιδιωτικό έχει υπερβεί τα 230 δις € (110 δις € στις τράπεζες, 100 δις € στο δημόσιο, 31,2 δις € στα ασφαλιστικά ταμεία κοκ.) ή το 130% του ΑΕΠ από περίπου 10-20% πριν το 2010 – ενώ το εξωτερικό δημόσιο και ιδιωτικό είναι στα ύψη (γράφημα),

(γ)  η φοροδοτική ικανότητα των Ελλήνων είναι στο ναδίρ(υπενθυμίζοντας πως όταν δεν χρεοκοπεί επίσημα ένα κράτος χρεοκοπούν οι Πολίτες του), τα εισοδήματα αυτών που εργάζονται έχουν μειωθεί κατά τουλάχιστον 50%, έχει χαθεί το μεγαλύτερο μέρος των αποταμιεύσεων τους, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία έχει εξαθλιωθεί και

(δ)  οι τιμές των δημοσίων και ιδιωτικών παγίων περιουσιακών στοιχείων έχουν καταρρεύσει, με τις εξ αυτών ζημίες του δημοσίου να υπερβαίνουν τα 250 δις € (το 2010 μόνο η ακίνητη περιουσία του κράτους είχε υπολογιστεί στα 300 δις € από το ΔΝΤ, όταν σήμερα είναι κάτω από 50 δις €), ενώ των ιδιωτών τα 600 δις €, του χρηματιστηρίου τα 100 δις €.

Θετικά οικονομικά μεγέθη είναι το χαμηλό έλλειμμα του προϋπολογισμού (περί το -2,4% του ΑΕΠ ή 4,2 δις €), καθώς επίσης το σχεδόν ισοσκελισμένο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών – τα οποία αποτελούν μεταξύ άλλων τις βασικές προϋποθέσεις ενός σταθερού νομίσματος.

Από την άλλη πλευρά, ο αργός θάνατος των Ελλήνων (όπου ελλοχεύει πάντοτε η απειλή της χρεοκοπίας, της ανεξέλεγκτης εξόδου από το ευρώ, του εδαφικού διαμελισμού της χώρας για να ελέγχεται πιο εύκολα επειδή δεν μπορεί να αποκλεισθούν οι κοινωνικές εξεγέρσεις κοκ.), δεν αποτελεί λύση – αφού τίποτα δεν εγγυάται πως θα ακολουθήσει μία ονομαστική διαγραφή ενός μεγάλου μέρους του δημοσίου χρέους, χωρίς την οποία το μέλλον των ιθαγενών είναι κάτι χειρότερο από ζοφερό, ενώ η Ελλάδα ως Έθνος κινδυνεύει να πεταχτεί στο σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας.

Είναι δε ουτοπική η έξοδος από τα μνημόνια, αφού όλοι οι εκπρόσωποι των δανειστών έχουν δηλώσει ότι, δεν πρόκειται να συμβεί εάν η Ελλάδα δεν αποπληρώσει το 75% των χρημάτων που τους οφείλει– κάτι που φυσικά δεν είναι εφικτό εντός του αιώνα, εάν υποθέσουμε πως θα επιτευχθεί κάποτε. Άλλωστε το πρόγραμμα διάσωσης έχει αποτύχει παταγωδώς (ανάλυση) – ενώ μπορεί μεν να ήταν δικαιολογημένος αυτός που το 2010 πίστευε στα μνημόνια, λόγω άγνοιας των ληστρικών επιδρομών του ΔΝΤ ανά τον πλανήτη αλλά σήμερα, μετά από οκτώ χρόνια εμπειρίας, θα θεωρούταν απλά ως ηλίθιος.

Επίλογος

Ολοκληρώνοντας, τι θα μπορούσε λοιπόν να προτείνει κανείς υπεύθυνα σε μία χώρα, η οποία αντιμετωπίζει το δίλημμα «Εμπρός γκρεμός και πίσω ρέμα;». Ειδικά όταν δεν γνωρίζει τι έχουν υπογράψει κρυφά οι κυβερνήσεις της, με τι έχουν δεσμευθεί ή ποιά ακριβώς είναι η πραγματική κατάσταση των οικονομικών του κράτους; Όταν η Ελλάδα βιώνει μία κατάσταση «σοκ και δέους» όπως η Ρωσία τη δεκαετία του 1990, όπου πέθαναν 15.000.000 άνθρωποι από τα μέτρα του ΔΝΤ, ενώ μειώθηκε το προσδόκιμο ζωής κατά δέκα ολόκληρα έτη;

Τη χρεοκοπία της κατά το παράδειγμα της Ρωσίας ή της Αργεντινής προηγουμένως, οι οποίες στη συνέχεια αναπτύχθηκαν με ραγδαίους ρυθμούς; (γράφημα). Οι χώρες όμως αυτές δεν ανήκαν σε καμία νομισματική ένωση, είχαν τη δική τους κεντρική τράπεζα, το βιοτικό τους επίπεδο ήταν πολύ χαμηλότερο, δεν εξαρτιόνταν σε τέτοιο βαθμό από τους εταίρους τους, η γεωπολιτική τους θέση ήταν λιγότερο προβληματική κοκ. Επομένως η εμπειρία τους δεν είναι τόσο χρήσιμη όσο φαίνεται – οπότε τυχόν πρόταση χρεοκοπίας της Ελλάδας σήμερα, μετά από όλα όσα έχουν μεσολαβήσει, θα έμοιαζε με ένα βήμα στο άγνωστο, χωρίς να μπορεί να προβλεφθεί τίποτα.

Δύσκολη η απάντηση, ενώ φαίνεται πως η διαδήλωση της Κυριακής αντιμετωπίζεται από τις δυνάμεις κατοχής της χώρας ως η βασικότερη πρόβα της κυβέρνησης, όσον αφορά τον έλεγχο της ελληνικής κοινωνίας – τη διατήρηση της παθητικής στάσης και της μη αντίδρασης των Ελλήνων, η οποία τους έχει καταστήσει ιδανικό πειραματόζωο της νέας τάξης πραγμάτων.

Είναι προτιμότερη αλήθεια αυτή η στάση που διαφέρει ελάχιστα από την εθελοδουλία; Δεν είναι σε θέση η Ελλάδα να βγει από τον κύκλο του χάους και να σπάσει τα δεσμά της, ακόμη και αν έπρεπε να καταθέσει αίτημα εκκίνησης των διετών διαπραγματεύσεων της  εξόδου της από την ΕΕ και κατ’ επέκταση από την Ευρωζώνη; Δεν θα μπορούσε να καταγγείλει τις παράνομες δανειακές συμβάσεις στα διεθνή δικαστήρια και να απαιτήσει την αποζημίωση της για τις ζημίες που τεκμηριωμένα της προκάλεσε η Τρόικα; Δεν θα ήταν σε θέση να επιβιώσει με ένα δικό της εθνικό νόμισμα και με μία 100% δική της κεντρική τράπεζα, εάν εξασφάλιζε τις σωστές προϋποθέσεις;

Ασφαλώς θα μπορούσε να τα κάνει όλα αυτά, αλλά επίσης ασφαλώς δεν θα υπήρχε καμία εγγύηση για την επιτυχία τους. Αντίθετα, ο αργός θάνατος των Πολιτών της εάν συνεχίσει να εφαρμόζεται η πολιτική των μνημονίων και δεν διαγραφεί ονομαστικά ένα μεγάλο μέρος του χρέους, είναι απολύτως εγγυημένος. Επομένως είναι καθαρά θέμα επιλογής των Ελλήνων, οι οποίοι γνωρίζουν πολύ καλά ότι, τίποτα δεν προσφέρεται δωρεάν στον πλανήτη – πως όλα έχουν το τίμημα τους, ειδικά η ελευθερία και η εθνική ανεξαρτησία ενός κράτους.

.

Υστερόγραφο: Η εσωτερική υποτίμηση αποδείχθηκε πως ήταν αποτυχημένη – εκτός εάν είχε εφαρμοσθεί σε μία περίοδο ανάπτυξης και στο ξεκίνημα της Ευρωζώνης, σε συνδυασμό με το μερκαντιλισμό, όπως έκαναν η Γερμανία και η Ολλανδία. Όσον αφορά την ανταγωνιστικότητα, η ανάκτηση της είναι αδύνατη χωρίς μία ανεξάρτητη νομισματική πολιτική – ενώ η καταπολέμηση μίας βαθιάς ύφεσης ανέφικτη, χωρίς μία δημοσιονομική πολιτική (=μείωση των φόρων, αύξηση των δημοσίων επενδύσεων).

Από τα ακριβώς αντίθετα δηλαδή μέτρα σε σχέση με τα μνημόνια, τα οποία όμως δεν μπορούν να δρομολογηθούν από ένα υπερχρεωμένο κράτος – ενώ το μοναδικό «αντίδοτο» εντός μίας νομισματικής ένωσης είναι η ετήσια μεταφορά πόρων από τα πλεονασματικά κράτη στα ελλειμματικά (ανάλυση). Εάν δεν αποφασιστεί κάτι τέτοιο, τότε στην επόμενη κρίση, η οποία αργά ή γρήγορα θα συμβεί, η Ευρωζώνη θα διαλυθεί – ενώ η συνέχιση της εφαρμογής των μνημονίων οδηγεί την Ελλάδα με ασφάλεια στη χρεοκοπία και εκτός της ζώνης του ευρώ.

Τέλος, σε καμία χώρα δεν έχει επιβιώσει κανένα κόμμα που υιοθέτησε τα μνημόνια του ΔΝΤ (Αργεντινή, Τουρκία, Ρωσία, Βραζιλία κλπ.), με εξαίρεση τη ΝΔ στην Ελλάδα – λόγω του ότι ο κ. Σαμαράς ήταν εναντίον και δεν τα εφάρμοσε το 2014, όπως έχει τεκμηριωθεί.Δυστυχώς οι διάδοχοι του, τασσόμενοι προκαταβολικά υπέρ των μνημονίων, δεν το έχουν καταλάβει – ενώ λειτουργούν ύπουλα, περιμένοντας τη σημερινή κυβέρνηση να πάρει όλα τα μέτρα, τα οποία στη συνέχεια θα τηρήσουν πιστά επιρρίπτοντας τις ευθύνες στους προηγούμενους.

E-mail: viliardos@analyst.gr 

analyst.gr