Μην τρώτε κουκοσάλιο γιατί έχει μέσα του κεραυνού το σίντερο

Τι εννοεί η παράδοσή μας με την φράση: «Μην τρώτε κουκοσάλιο γιατί έχει μέσα του κεραυνού το σίντερο»

---

Υπάρχουν μάλιστα σήμερα πολλά σάιτ, που αναφέρουν το θέμα και καταλήγουν ότι αυτό το έλεγαν παλιά, διότι το χιόνι σύμφωνα με μελέτες ξένων πανεπιστημίων, έχει απορροφητική ικανότητα, και ως εκ τούτου απορροφά εύκολα τις ρυπογόνες ουσίες της ατμόσφαιρας, σκόνες καυσαέρια κλπ.Υπάρχουν παραδόσεις που λένε πως οι παλιοί συμβούλευαν τα παιδιά τους να μην τρώνε χιόνι.

Βέβαια δεν νομίζω πως τα χρόνια τα παλιά που υπήρχε η φράση, υπήρχαν και πολλά εργοστάσια, αυτοκίνητα, και η ατμόσφαιρα ήταν τόσο μολυσμένη.

Μάλλον κάτι άλλο είχαν κατά νου οι παππούδες μας…

Η Μεσαρίτικη εκδοχή

Αυτή τη φράση, «δεν πρέπει να τρώμε χιόνι», δεν νομίζω να την έλεγαν ιδιαίτερα στην Κρήτη, με την έννοια ότι έχει επικίνδυνες και βλαβερές ουσίες, και ειδικά στη Μεσαρά!

Στη Μεσαρά το τρώγανε το χιόνι ανέκαθεν, αφού το έβαζαν μάλιστα και στις κανελάδες τα καλοκαίρια, και ήταν ιδιαίτερα αρεστό.

Οι ίδιοι οι γονείς «μάθαιναν» τα παιδιά τους να τρώνε.με το κουταλάκι, σε ένα πιατάκι καθαρό χιόνι πασπαλισμένο με ζάχαρη ή πετιμέζι.

Τα ίδια τα παιδιά έτρωγαν φυσικά το χιόνι με ζάχαρη για να ξεγελάσουν την πείνα τους!

Ωστόσο όμως πρέπει να πούμε, πως στις χιονοπτώσεις, δεν άφηναν τα παιδιά να φάνε πολύ χιόνι, για τον απλούστατο λόγο, ότι το χιόνι φέρει πονόλαιμο, στομαχόπονο, και τελικά κάνει κακό στην υγεία.

Oι βοσκοί στα βουνά δεν άφηναν τα πρόβατα να τρώνε το χιόνι, για να μην πάθουν απλά πνευμονία.

Πολλές φορές η εξήγηση μιας φράσης όπως το «μην τρώτε χιόνι», δεν χρειάζεται να ανατρέξουμε σε πανεπιστήμια του εξωτερικού, ενώ η απάντηση είναι εντελώς απλή.

Το κουκοσάλιο

Κι αν παρότρυναν οι γονείς τα παιδιά να τρώνε λίγο χιόνι, δεν συνέβαινε όμως το ίδιο και με το κουκοσάλιο η κουκοσάλι, κοινώς χαλάζι!

Στη περίπτωση που είχε χαλαζόπτωση και τα παιδιά έτρεχαν να φάνε το κουκοσάλιο, οι γονείς τα απαγόρευαν.

-«Μην τρώτε κουκοσάλιο γιατί έχει μέσα του κεραυνού το σίντερο»!

Και ακόμα πιο μεσαρίτικη εκδοχή, ήταν και η εξής φράση:

-«Μην τρώτε κουκοσάλιο, γιατί έχει μέσα βροντότριχες»!

Και εδώ βέβαια γεννάται πλέον το εύλογο ερώτημα, τι εννοούσαν οι πρόγονοί μας, με τη λέξη «σίνερο» και τι «βροντότριχες»?

Η: «μην τρώτε κουκοσάλιο γιατί έχει μέσα καβρομαμούνες», και διάφορα τέτοια!

Το θυμάμαι και εγώ πολύ καλά που μου το έλεγαν οι γονείς μου, και μάλιστα πολύ μικρός είχα σπάσει ένα σβόλο κουκοσάλιο, μπας και καταφέρω επιτέλους να δω τι σόι «τρίχες» ήταν αυτές που είχε στο εσωτερικό του, και τι σίντερο, μα δεν έβλεπα τίποτα!

Υπάρχει εξήγηση για αυτή τη φράση, «μην τρώτε παιδιά κουκοσάλιο, γιατί έχει μέσα του κεραυνού το σίντερο», και αυτή επίσης είναι πολύ απλή.

Επειδή το κουκοσάλιο είναι σκληρό, σα σίντερο, και τα δόντια των παιδιών ακόμα ασχημάτιστα, υπάρχει η περίπτωση κατά το μάσημα να σπάσουν!

Τώρα όσον αφορά τις «βροντότριχες», που έχει το κουκοσάλιο, και αυτό αποσκοπούσε στο να αποτρέψει τα παιδιά να το δαγκώνουν, για τους ίδιους λόγους, χώρια που μπορεί να ερεθίσει και αυτό όπως το χιόνι, το λαιμό και το στομάχι τους, η να μην πάθουν ρίγος.

Έτσι λοιπόν οι γονείς όταν ήθελαν να αποτρέψουν τα παιδιά τους να μην κάνουν κάτι, τους έβρισκαν ένα σωρό δικαιολογίες !

Το χιόνι πράγματι τα παιδιά το έτρωγαν μια φορά κι έναν καιρό, γιατί δεν είχαν τι να τρώνε, τουλάχιστον για να ξεγελάσουν την πείνα τους!

Φυσικά έτρωγαν και το κουκοσάλιο, μια και τους έμοιαζε και με… καραμέλα!

Σάμπως είχαν τη δυνατότητα να έχουν μια γνήσια καραμέλα? Με την ίδια λογική έτρωγαν και το χαρούπι, σαν να έτρωγαν μια σοκολάτα!

Κείμενο: Γιώργιος Χουστουλάκης