Σαουδική Αραβία: Ακόμη και οι μοναρχίες κάνουν πραξικοπήματα; Τι συμβαίνει στο Ριάντ

Της Ροθίο Βάθκεθ*

Tα μέτρα που ελήφθησαν βιαίως τη νύχτα του Σαββάτου προς Κυριακή από τον βασιλιά της Σαουδικής Αραβίας Σαλμάν,
ο οποίος είναι 82 ετών και έχει εύθραυστη υγεία, αποτελούν την επίσημη κορύφωση μιας διαδικασίας εδραίωσης της εξουσίας εις βάρος των φατριών που αντιτίθενται στην κληρονομική διαχείρισή της.

Οι αντιστάσεις αυτές είναι ιδιαίτερα ορατές μετά τον ξαφνικό διορισμό του 32χρονου γιου του βασιλιά Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν ως πρίγκιπα διάδοχου, τον Ιούνιο του 2017. Για να συμβεί αυτό, αποκλείστηκε ο πρίγκιπας Μοχάμεντ Μπιν Ναγέφ, ανιψιός του βασιλιά και μέλος, όπως εκείνος, της φατρίας των Αλ Σουνταϊρί. Η τελευταία αποτελείται από τους επτά γιους που ο ιδρυτής της βασιλείας Αμπντουλαζίζ Μπιν Σαούντ έκανε με την πιο ισχυρή σύζυγό του, τη Χούσα Μπιντ Αχμεντ αλ Σουνταϊρί, και θεωρείται η αυθεντική βασιλική οικογένεια της χώρας.

Ο βασιλιάς δεν δίστασε έτσι να προσφύγει στη βία απέναντι σε ομάδες με συμφέροντα, περιουσίες και στόχους που δεν συγκλίνουν απαραιτήτως μεταξύ τους. Μια βία θεσμική, ίσως, αφού ηγείται μιας απόλυτης μοναρχίας. Οι προηγούμενες καταστάσεις όμως, περιλαμβανομένης της ανόδου του ίδιου στον θρόνο τον Ιανουάριο του 2015, είχαν υπάρξει αντικείμενο διαπραγμάτευσης ώστε να ικανοποιηθούν οι διάφορες φατρίες και να διατηρηθούν οι λεπτές παραδοσιακές ισορροπίες. Είναι σαφές ότι ο διορισμός του πρίγκιπα διαδόχου συνάντησε κάτι περισσότερο από επιφυλάξεις, μια ισχυρή αντίδραση δηλαδή, απέναντι στην οποία ήταν αναγκαία η επίδειξη σιδηράς πυγμής.

Αυτό όμως ενέχει κινδύνους, καθώς όταν δεν χρησιμοποιούνται οι συνήθεις μέθοδοι διαχείρισης της εξουσίας (κατανομή τομέων επιρροής, σεβασμός των συμφερόντων των δελφίνων και της γεωγραφικής τους επιρροής) το αποτέλεσμα μοιάζει περισσότερο με πραξικόπημα στο εσωτερικό του καθεστώτος. Άξιο προσοχής είναι το επιχείρημα που χρησιμοποιήθηκε επισήμως για τις συλλήψεις των πριγκίπων, των υπουργών και των εκατομμυριούχων: η καταπολέμηση της διαφθοράς. Μόνο που την εντολή για τις συλλήψεις την έδωσε μια επιτροπή η οποία συγκροτήθηκε μόλις λίγες ώρες νωρίτερα?

Η εμφάνιση αυτής της επιτροπής, ο κατάλογος των συλληφθέντων και η αποπομπή των υπουργών Οικονομίας και Βασιλικής Φρουράς δίνουν την εντύπωση ενός βίαιου ξεκαθαρίσματος λογαριασμών που ενδέχεται να οδηγήσει σε μια νέα εποχή στη διακυβέρνηση της χώρας.

Επιτέλους, όλα, ή σχεδόν όλα, υπό έλεγχο?

(*) Η Ροθίο Βάθκεθ είναι ισπανίδα αραβολόγος και ερευνήτρια



(Πηγή: El Pais)