Τα Σεπτεμβριανά του 1955 και γιατί η “ελληνοτουρκική φιλία” είναι ουτοπία

Της ΛΙΑΝΑΣ ΜΥΣΤΑΚΙΔΟΥ

 Η θλιβερή επέτειος του Πογκρόμ της 6/7ης Σεπτεμβρίου  είναι μια ευκαιρία για να αφυπνιστούν συνειδήσεις.  Οι Έλληνες της Πόλης εξοντώθηκαν, ξεριζώθηκαν βάσει

οργανωμένου σχεδίου από την εποχή των Νεοτούρκων και το Πογκρόμ ήταν ίσως η τελευταία πράξη του δράματος.

Μια  δημοκρατική κυβέρνηση, οργανώνει ομάδες πολιτών  για να λεηλατήσουν και να καταστρέψουν  περιουσίες  Χριστιανών πολιτών, ελληνικής καταγωγής τους οποίους όφειλε να προστατεύει βάσει της Συνθήκης της Λωζάνης. Τα γεγονότα είναι λίγο πολύ γνωστά, Εκείνο που δεν είναι γνωστό είναι το πόσο βαθιά ριζωμένο είναι το μίσος και η εχθρότητα εναντίον των μη Μουσουλμανικών μειονοτήτων που ζουν στην Τουρκία.

Η γνωστή δημοσιογράφος Αϊσέ Χιουρ υποστηρίζει ότι γνωρίζει πόσο βαθιές είναι οι ρίζες της εχθρότητας εναντίον των “άλλων”  και σε άρθρο της που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Ταράφ  το 2012 με τίτλο “Η Έκθεση για τις Μειονότητες της Δημοκρατίας” καταγράφει όλα όσα έγιναν σε βάρος των μη Μουσουλμάνων πολιτών. Ενδεικτικά αναφέρει , μεταξύ άλλων, τα εξής:

-16 Μαρτίου 1923: Ο Ατατούρκ  σε ομιλία του στα  Άδανα είπε:”Η χώρα επέστρεψε πάλι στα χέρια των πραγματικών ιδιοκτητών της. Οι Αρμένιοι και οι άλλοι δεν έχουν κανένα δικαίωμα στα εδάφη αυτά. Αυτά τα εύφορα εδάφη ανήκουν στους Τούρκους”.

-Ιούνιος 1923: Άρχισαν να απομακρύνονται από τις δημόσιες υπηρεσίες οι Έλληνες, οι Αρμένιοι ,οι Εβραίοι και να προσλαμβάνονται Μουσουλμάνοι. Τέθηκαν περιορισμοί στις μετακινήσεις των μελών των Μειονοτήτων εντός της επικράτειας.  Η απόφαση αυτή ήταν τόσο ξαφνική που πολλοί άνθρωποι δεν μπόρεσαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους.

-Σεπτέμβριος 1923:  Απαγορεύτηκε η επιστροφή των Αρμενίων που είχαν φύγει εξαιτίας του Πολέμου , στη γενέτειρα τους την Κιλικία (Αδανα)

-Δεκέμβρης 1923 :Διέταξαν την απομάκρυνση των Εβραίων από την περιοχή της Τσατάλτζα εντός 48 ωρών.

-24 Ιανουαρίου 1924: Για την έναρξη λειτουργίας Φαρμακείου ήταν υποχρεωτική η συμμετοχή Τούρκου.

-3 Μαρτίου 1924: Τέθηκαν περιορισμοί στην επισκευή, επέκταση και κατασκευή νέων σχολικών κτηρίων  για τις εκπαιδευτικές ανάγκες των Μειονοτήτων.  Το υπουργείο εθνικής παιδείας άρχισε να ελέγχει το πρόγραμμα διδασκαλίας  των Μειονοτικών Σχολίων.

-3 Απριλίου 1924 με την ψήφιση του νόμου για την άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος ,αφαιρέθηκαν οι άδειες ασκήσεως επαγγέλματος σε 460, από συνολικά 960 δικηγόρους. Το 57% των Εβραίων και των ¾ Ελλήνων και Αρμενίων έμειναν άνεργοι.

-29 Ιανουαρίου 1925: Επιβίβασαν  τη νύχτα σε τρένο τον εκλεγμένο Πατριάρχη Κωνσταντίνο Αράπογλου και τον  έστειλαν στην Θεσσαλονίκη, γιατί δεν ήταν αρεστός στην κυβέρνηση.  Η υπόθεση έφτασε στην Χάγη και στην Κοινωνία των Εθνών, αλλά μετά την απειλή της Τουρκίας ότι θα διώξει εκτός των συνόρων το  Πατριαρχείο, η Ελλάδα αναγκάστηκε να αποσύρει την καταγγελία της και η υπόθεση έκλισε με την  ¨ οικειοθελή παραίτηση¨ του Πατριάρχη.

-22 Απριλίου 1926 : Επιβλήθηκε η υποχρέωση της χρήσης της τουρκικής γλώσσας στην εμπορική αλληλογραφία.  Όσοι δεν γνώριζα ν τουρκικά απομακρύνθηκαν από τις εργασίες τους.

-13 Ιανουαρίου 1928: Τοιχοκολλήθηκαν παντού αφίσες με το σλόγκαν “συμπολίτη μίλα τουρκικά”.

-1933: Ο Πατριάρχης των Συροχαλδέων  εξαιτίας των καταπιέσεων που υπέστη , αναγκάστηκε να φύγει από το Μάρντιν και να εγκατασταθεί στη Συρία. Δεν επέστρεψε ποτέ.

-21 Ιουνίου-4 Ιουλίου: Πογκρόμ εναντίον των Εβραίων στη Θράκη

-1938-1939: Λόγω του επικείμενου πολέμου εξαναγκάστηκαν να μετακινηθούν όλοι οι μη Μουσουλμάνοι που ζούσαν σε επαρχίες και χωριά, στα μεγάλα αστικά κέντρα.

-22 Απριλίου 1941 : Οι δυνάμεις  της Στρατοχωροφυλακής μπήκαν ξαφνικά στα σπίτια των μη Μουσουλμάνων και συγκέντρωσαν 12.000 άνδρες , τους οποίους οδήγησαν στα τάγματα εργασίας για να σπάνουν πέτρες και να σκάβουν σήραγγες στα ελώδη , κακοτράχαλα μέρη της Μικράς Ασίας.  Οι αξιωματικοί απειλούσαν τους άνδρες 20-40 ετών ότι δεν θα ξαναδούν την Πόλη.

-11 Νοεμβρίου 1942: Η κυβέρνηση Σαράτσογλου ψήφισε το βαρλίκι, το νόμο   με τον οποίο λεηλατήθηκαν οι περιουσίες των Ελλήνων, των Αρμενίων και των Εβραίων. Όσοι δεν είχαν να πληρώσουν το ληστρικό φόρο που υπολογιζόταν αυθαίρετα, οδηγήθηκαν στα Τάγματα εργασίας στην Ερζερούμη. Πολλοί δεν άντεξαν τις κακουχίες και δεν επέστρεψαν ποτέ.

-6-7 Σεπτεμβρίου 1955: Πογκρόμ εναντίον των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης.

-1964:Η Τουρκία κατάργησε μονομερώς τη  Συνθήκη φιλίας και απέλασε εντός 24 ωρών όλους τους Έλληνες υπηκόους, επιτρέποντας τους να πάρουν μαζί τους μόνο 200 λίρες Τουρκίας. 

-1984: Έκλεισαν την  Θεολογική Σχολή της Χάλκης

 Σίγουρα υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις που πρέπει να προστεθούν σε αυτό τον μακρύ κατάλογο. Βέβαια στον ελλαδικό χώρο είναι περισσότερο γνωστή η περίπτωση των Απελάσεων του 1964  χάρη στην ταινία Πολίτικη κουζίνα του Τάσου του Μπουλμέτη.

Καλό θα ήταν όλοι όσοι ασχολούνται με θέματα εξωτερικής πολιτικής να γνωρίζουν την κατάσταση αυτή και να μην βαυκαλίζονται με το όραμα της φιλίας , της συνεργασίας και της καλής γειτονίας. Το κακό έχει βαθιές ρίζες . Οι ελάχιστες φωνές ειλικρίνειας που υψώνονται από την απέναντι πλευρά δυστυχώς ηχούν σαν το βιολί μέσα σε ένα ποδοσφαιρικό ντέρμπι…..