Τα πράγματα δυσκολεύονται στο μεγάλο παιχνίδι της μετα-Ντάες εποχής στο Ιράκ και τη Συρία

M K Bhadrakumar* Το μέλλον του μετά-Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και τη Συρία ήταν αντικείμενο έντονης συζήτησης στις δεξαμενές σκέψης (Think Tanks) των ΗΠΑ· η παραδοχή είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες οργανώνουν τώρα τη στρατιωτική

επιστροφή τους στο Ιράκ και πρόκειται να εγκατασταθούν μόνιμα στη Συρία. Αλλά οι πολιτικοί άνεμοι φυσούν προς την αντίθετη κατεύθυνση. Η «επίσκεψη εργασίας» του Ιρακινού αντιπρόεδρου Νούρι Μαλίκι στη Μόσχα αυτή την εβδομάδα, σηματοδοτεί την επανέναρξη του ιστορικού ρόλου της Ρωσίας ως βασικού εταίρου του Ιράκ. Οι δηλώσεις του Μαλίκι στη Μόσχα είναι πολύ αποκαλυπτικές:

·           ·        «Είναι πολύ γνωστό ότι η Ρωσία έχει ιστορικά ισχυρούς δεσμούς με το Ιράκ, οπότε ελπίζουμε ότι η Ρωσία θα έχει σημαντική παρουσία στη χώρα μας, τόσο πολιτικά όσο και στρατιωτικά. Με αυτό τον τρόπο θα επανέρθει μια ισορροπία και θα ωφεληθούν η περιοχή, οι λαοί της και τα Κράτη τους». ·         Η Βαγδάτη πιστεύει «στο ρόλο της Ρωσίας στην επίλυση των περισσότερων από τα μεγάλα διεθνή ζητήματα καθώς και στη βελτίωση της σταθερότητας και της ισορροπίας στην περιοχή μας και σε όλο τον κόσμο».

·         Μια ρωσική παρουσία στο Ιράκ θα φέρει την απαραίτητη ισορροπία που δεν θα μπορεί να «υπονομευθεί πολιτικά υπέρ ενός εξωτερικού μέρους».

·         «Σήμερα χρειαζόμαστε μια μεγαλύτερη συμμετοχή της Ρωσίας στις ιρακινές υποθέσεις, ιδίως στον τομέα της ενέργειας. Τώρα, όταν θα έχουμε τελειώσει με το ισλαμικό κράτος, το Ιράκ θα χρειαστεί επενδύσεις στην ενέργεια και το εμπόριο».

·         Η Μόσχα και η Βαγδάτη … «θα έπρεπε να ενισχύσουν τη συνεργασία στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας στην περιοχή. Πιστεύουμε ότι οι δύο χώρες μας είναι στόχοι των τρομοκρατών και εκείνων που βρίσκονται ίσω τους».

·           Οι δηλώσεις του Μαλίκι ήχησαν θετική ανταπόκριση από τη ρωσική πλευρά. Δεχούμενος τον Μαλίκι, ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν επικεντρώθηκε στη στρατιωτικο-τεχνική συνεργασία και σε ένα «προληπτικό» ρόλο σε αυτόν τον τομέα. Ο Πούτιν τοποθέτησε τις ρωσο-ιρακινές σχέσεις στο ευρύτερο πλαίσιο της «γενικότερης κατάστασης στην περιοχή».  Αυτή η τελευταία παρατήρηση λαμβάνει υπόψη το περιφερειακό άξονα Ιράκ-Συρία-Ιράν, ως φράγμα κατά της τρομοκρατίας.

Η ενότητα του Ιράκ και της Συρίας αποτελεί βασικό πρόβλημα για τη Ρωσία. Ο Μαλίκι δήλωσε στον Πούτιν ότι το διαιρετικό πολιτικό καθεστώς του Ιράκ, όπου η πολιτική εξουσία «συνεχίζει να διαιρεθεί σύμφωνα με θρησκευτικές ή εθνικές αρχές μεταξύ Σουνιτών,  Σιιτών,  Αράβων,  Κούρδων, Χριστιανών και Μουσουλμάνων γίνεται πρόσφορο έδαφος για την τρομοκρατία και ότι, ως εκ τούτου, η Βαγδάτη έχει ετοιμάσει ένα «ειδικό πρόγραμμα» για την αντιμετώπιση αυτού του συστημικού προβλήματος. Ο  εκπρόσωπος του Κρεμλίνου  ανέφερε τον Μαλίκι:

·         «Η ιδέα είναι να αποκατασταθεί η πραγματική δημοκρατία στην οποία η εξουσία βασίζεται στην νίκη μιας πολιτικής πλειοψηφίας και όχι στη κατανομή ποσοστώσεων σε διάφορα κινήματα».
Εν ολίγοις, η Βαγδάτη ελπίζει να κινηθεί προς ένα πολιτικό σύστημα που βασίζεται στην αντιπροσωπευτική αρχή του «ένας άνθρωπος, μία ψήφος», όπως στη Συρία ή στο Ιράν. Προφανώς, ο στόχος είναι να εμποδίσει τις προσπάθειες ξένων δυνάμεων να χειραγωγήσουν τις μειονότητες κατά της πλειοψηφίας της σιιτικής κοινότητας. Αυτό θα είναι αναμφίβολα μια σημαντική μεταρρύθμιση, όχι μόνο σε πολιτικό-οικονομικό επίπεδο, αλλά και από γεωπολιτικής άποψης. Θεμελιωδώς, η Βαγδάτη σκοπεύει να αντισταθεί σε οποιαδήποτε προσπάθεια των ΗΠΑ-Ισραήλ να δημιουργηθεί ένα ανεξάρτητο Κουρδιστάν.

Η «επίσκεψη εργασίας» του Μαλίκι στη Ρωσία συμπίπτει με την υπογραφή αμυντικής συμφωνίας μεταξύ του Ιράκ και του Ιράν . Ο Μαλίκι είχε υπογράψει συμφωνία πώλησης όπλων με τη Ρωσία το 2012, που υπολογίζεται σε 4,2 δισεκατομμύρια δολάρια (η οποία δεν μπορούσε να εφαρμοστεί λόγω της πίεσης από την κυβέρνηση Ομπάμα). Με λίγα λόγια, είμαστε μάρτυρες μιας κοινής προσπάθειας του Ιράν και της Ρωσίας να αποκλείσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Θεμελιωδώς, ο υπολογισμός της ιρακινής κυβέρνησης ανακινείται σε νέες βάσεις. Δεκάδες χιλιάδες ιρακινών σιίτικών πολιτοφυλακών, εκπαιδευμένες και εξοπλισμένες από το Ιράν, οι οποίες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην καταπολέμηση κατά του Ντάες, κατά πάσα πιθανότητα θα ενσωματωθούν στις ιρακινές δυνάμεις ασφαλείας. Αυτές οι έμπειρες πολιτοφυλακές από τις μάχες, που είναι γνωστές ως Δυνάμεις Λαϊκής Κινητοποίησης (PMU, Hashed αλ-Shaabi στα αραβικά) έχουν εγκατασταθεί στις περιοχές της ερήμου που κατέχονται από το Ντάες δυτικά της Μοσούλης, και είναι συγκεντρωμένες γύρω από την πόλη Ταλ Αφάρ και κατάλαβαν μια συνοριακή διέλευση μεταξύ του Ιράκ και της Συρίας.

Ελέγχουν τους δρόμους που διασχίζουν τη καρδιά της σουνιτικής περιοχής στα δυτικά του Ιράκ, οι οποίοι χρησιμεύουν ως ζωτικές στρατιωτικές και πολιτικές γραμμές ανεφοδιασμού που συνδέουν το Ιράν με τη Συρία. Σύμφωνα με ιρακινά επίσημα στοιχεία, οι δυνάμεις λαϊκής κινητοποίησης μετράνε σήμερα περίπου 122.000 μαχητές. Προφανώς, η στρατιωτική ισορροπία στην περιοχή κινείται ριζικά εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών (και του Ισραήλ). Ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα , προειδοποίησε πρόσφατα ότι εκατοντάδες χιλιάδες Σιίτες μαχητές στην περιοχή θα αντισταθούν από κοινού σε οποιαδήποτε μελλοντική ισραηλινή εισβολή.

Σε γεωπολιτικούς όρους, η Ρωσία και το Ιράν έχουν κοινό συμφέρον για την ενότητα και τη σταθερότητα της μετα-Ντάες εποχής στο Ιράκ και τη Συρία . Χωρίς έκπληξη, ούτε η Κίνα δεν είναι πολύ μακριά πίσω. Έτσι, ο Ειδικός Απεσταλμένος της Κίνας στη Συρία, Xie Xiaoyan, είναι επί του παρόντος σε περιφερειακή περιοδεία. Ενώ στην Τεχεράνη, την Τρίτη, υπογράμμισε ότι η θέση της Κίνας έναντι του τέλους του συριακού παιγνιδιού είναι παρόμοια με εκείνη της Ρωσίας και του Ιράν, ο Xie ανακοίνωσε ότι «Η Κίνα είναι έτοιμη να χρεωθεί με την ευθύνη για την ανοικοδόμηση της Συρίας και είμαστε έτοιμοι να το πράξουμε» (  εδώ  και  εδώ  ).

Εξάλλου, την Τρίτη,  η κινεζική EximBank υπέγραψε συμφωνία με την Τεχεράνη  για ένα οικονομικό πακέτο ύψους 1,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αναβάθμιση της σιδηροδρομικής γραμμής κορμού που συνδέει το τη Τεχεράνη με τη Mashaad (κοντά στα σύνορα του Τουρκμενιστάν). Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η επίσκεψη του Xie στην Τεχεράνη είναι ένα σήμα ότι η Κίνα έχει θέσει ως στόχο της το Ιράν να αποτελέσει τη πύλη εισόδου προς το Ιράκ και τη Συρία.

Από τον Μάρτιο του 2016, «ένα τραίνο του Δρόμου του Μεταξιού» Κίνα-Ιράν λειτουργεί μία φορά το μήνα από το Yiwu στην ανατολική επαρχία Zhejiang, προς τη Τεχεράνη. Η συχνότητα του αναμένεται να αυξηθεί όταν το εμπόριο θα έχει απογειωθεί.  Το «τραίνο του Δρόμου του Μεταξιού» μείωσε το χρόνο ταξιδιού που ήταν 45 ημερών μέσω θάλασσας σε λιγότερο από 14 ημέρες.  Σαφέστατα, η Κίνα τοποθετείται για να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ανοικοδόμηση του Ιράκ και της Συρίας και θα είναι στο ίδιο μήκος κύματος με τη Ρωσία και το Ιράν.

M.K. Bhadrakumar M.K. Bhadrakumar served as a career diplomat in the Indian Foreign Service for over 29 years, with postings including India’s ambassador to Uzbekistan (1995-1998) and to Turkey (1998-2001). He writes the “Indian Punchline” blog and has written regularly for the Asia Times since 2001.
Πηγή:  http://blogs.rediff.com/mkbhadrakumar/2017/07/26/plot-thickens-in-great-game-over-post-isis-iraq-and-syria/ Μετάφραση αγγλικά-γαλλικα:  Avic  –  Διεθνές Δίκτυο Μετάφραση στα ελληνικά από Κριστιάν Άκκυριά για τον Ινφογνώμονα Πολιτικά, Αθήνα, 28.7.2017
Διαβάστε περισσότερα στο reseauinternational.net

infognomonpolitics.blogspot.gr