Ο Trump διακόπτει την μυστική βοήθεια στους Σύρους αντάρτες που προσπαθούν να ανατρέψουν τον Assad
Των David Sanger, Eric Schmitt και Ben Hubbard
Μετάφραση: Στέργιος Σεβαστιάν
Ο Πρόεδρος Τράμπ έχει τερματίσει το μυστικό αμερικανικό πρόγραμμα παροχής όπλων και προμηθειών σε ομάδες ανταρτών της Συρίας, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι, αναγνωρίζοντας ότι η προσπάθεια αυτή έχει αποτύχει και ότι η κυβέρνηση έχει εγκαταλείψει την ελπίδα ανατροπής της κυβέρνησης του Προέδρου Μπασάρ αλ-Ασαντ. Η απόφαση ελήφθη πρίν από περισσότερο από ένα μήνα, δήλωσαν οι αξιωματούχοι, οπότε οι παραδόσεις όπλων γίνονται πλέον με το σταγονόμετρο.
Δεν ανακοινώθηκε ποτέ δημοσίως, καθώς στις αρχές του προγράμματος πριν από τέσσερα χρόνια, αυτό ήταν επίσημα μυστικό, εξουσιοδοτημένο από τον Πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, μέσω ενός «ευρήματος» που επέτρεψε στην C.I.A. να διεξάγει ένα αμφισβητούμενο πρόγραμμα. Τα νέα για το ενοχλητικό αυτό πρόγραμμα σύντομα διαρρεύσαν. Εντάσσεται σε μία σειρά παρόμοιων αποτυχημένων προσπαθειών να δοθούν όπλα και χρήματα σε ομάδες που επιδιώκουν να ανατρέψουν κυβερνήσεις που η Ουάσινγκτον θεωρούσε επιβλαβείς, με πιο γνωστή την καταστροφική προσπάθεια της κυβέρνησης Κένεντι να ρίξει την κυβέρνηση του Φιντέλ Κάστρο στην Κούβα.
Ο Λευκός Οίκος δεν έκανε κανένα σχόλιο. Αλλά η απόφαση αυτή είναι ευπρόσδεκτη από τους Ρώσους, οι στρατιωτικοί της οποίας υποστήριξαν την κυβέρνηση του Ασαντ και επιτέθηκαν αμείλικτα σε μερικές από τις ομάδες ανταρτών που προμήθευαν οι Ηνωμένες Πολιτείες, με το πρόσχημα ότι βοήθησαν στην εξάλειψη των τρομοκρατών.
Την Τρίτη, ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Μοχάμαντ Χαβάτ Ζαρίφ, δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν βοηθήσει στην αποσταθεροποίηση της περιοχής και τόνισε οτι το Ιράν απλώς υπερασπίζεται τα συμφέροντά του.
Η Ουάσινγκτον, αντιθέτως, θεωρεί την βοήθεια του Ιράν προς την κυβέρνηση Assad ως μέρος μιας προσπάθειας να αποκατασταθεί ως μια σημαντική περιφερειακή δύναμη. Εξ αρχής, υπήρχαν αμφιβολίες ότι ο εξοπλισμός ανοργάνωτων και συχνά εσωτερικώς διεσπασμένων δυνάμεων θα μπορούσε να πετύχει.
Επίσημοι της κυβέρνησης Obama παραδέχθηκαν ότι δεν υπήρχε κανένας τρόπος να προβλεφθούν η μελλοντική αφοσίωση εκείνων που έλαβαν αμερικανικά όπλα, παρά τη μακρά διαδικασία ελέγχου. Το πρόβλημα αυτό – να καταλήξουν τα όπλα σε σωστά χέρια και να βεβαιωθούμε ότι δεν μεταβιβάστηκαν σε άλλους, ώστε να χρησιμοποιηθούν εναντίον αμερικανικών στρατευμάτων ή συμμάχων – μάστιζε την προσπάθεια, αμέσως αφότου προτάθηκε από τη Χίλαρι Κλίντον, τότε υπουργό Εξωτερικών, και τον David H. Petraeus, διευθυντή της CIA την εποχή εκείνη.
Η απόφαση του κ. Trump αναφέρθηκε για πρώτη φορά από την Washington Post. Αλλά προμηνύθηκε ήδη από τον Απρίλιο, όταν η κυβέρνηση Trump δήλωσε ότι η εκδίωξη του κ. Assad, του οποίου η κυβέρνηση έχει αγωνιστεί σε έναν εμφύλιο πόλεμο που έχει κοστίσει περίπου μισό εκατομμύριο ζωές, δεν αποτελεί πλέον προτεραιότητα.
Αντ ‘αυτού, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία συζητούν για τις περιοχές κατάπαυσης του πυρός στη χώρα, η πρώτη από τις οποίες τέθηκε σε εφαρμογή αυτό το μήνα. Οι συζητήσεις αυτές έγιναν δυνατές, επειδή ο κ. Assad, νιώθοντας ασφαλής από τη στήριξη της Μόσχας και της Τεχεράνης, δεν βλέπει πλέον μια σοβαρή απειλή για την παραμονή του στην εξουσία. Και οι αποφάσεις του κ. Trump συνιστούν αναγνώριση ότι καμία κλιμάκωση του προγράμματος, που άρχισε το 2013 σε συνεννόηση με τους ομολόγους της C.I.A. στη Σαουδική Αραβία, την Τουρκία και την Ιορδανία, δεν θα μπορούσε να αποφέρει διαφορετικό αποτέλεσμα. Όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα, ο αρχικός στόχος ήταν να σύρει τον κ. Assad στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, σε μια σειρά διαπραγματεύσεων που ο τότε υπουργός κ. John Kerry ανέλαβε ενθέρμως στα τέλη του 2015. Αλλά κάθε συμφωνία – περιοχών κατάπαυσης του πυρός και προθεσμιών για έναν πολιτικό «οδικό χάρτη» για εκλογές στη χώρα – κατέρρευσε.
Ο κ. Kerry δήλωνε οργισμένα, ότι ο κ. Ομπάμα δεν ήταν πρόθυμος να παράσχει το είδος της στρατιωτικής πίεσης στον κ. Assad που θα ενίσχυε τη διπλωματία. Ο κ. Ομπάμα, από την πλευρά του, ήξερε οτι θα εισερχόταν σε άλλον ένα πόλεμο στη Μέση Ανατολή, του οποίου το αποτέλεσμα δεν μπορούσε, ούτε να ελέγξει, ούτε να προβλέψει. Το πρόγραμμα κατέστη λιγότερο σχετικό, καθώς οι Ρώσοι αύξαναν την παρουσία τους στη Συρία, στοχεύοντας και αποδυναμώνοντας τους αντάρτες που υποστήριζε η CIA, οι οποίοι ήταν οι πλέον ικανοί των μαχητών της αντιπολίτευσης. Αυτό βοήθησε την κυβέρνηση Assad να επιστρέψει και να εδραιώσει εδαφικά κέρδη. «Αυτή είναι μια μεγάλη υπόθεση, αλλά φαινόταν να έρχεται εδώ και πολύ καιρό», δήλωσε ο Charles Lister, αναλυτής της Συρίας για το Ινστιτούτο Μέσης Ανατολής στην Ουάσινγκτον. «Είναι η μεγαλύτερη ένδειξη μέχρι στιγμής ότι η κυβέρνηση έχει παρατήσει την αντιπολίτευση». «Εξάλλου, το Νότιο Μέτωπο υπήρξε σταθερά ο πιο αξιόπιστος συνεργάτης μας κατά του Assad», δήλωσε ο κ. Lister, αναφερόμενος στις δυνάμεις της αντιπολίτευσης που μάχονται τον κ. Assad στο νότιο τμήμα της χώρας. «Είναι επίσης το αποτέλεσμα ισχυρής πίεσης της Ιορδανίας, καθώς το Αμμάν πιέζει για κατάπαυση, εδώ και καιρό.
Έτσι ήταν μάλλον αναπόφευκτο, αλλά, παρόλα αυτά, είναι πολύ σημαντικό.» Πρόσθεσε ότι ήταν «για μένα, ένα μεγάλο λάθος». Άλλοι ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες δήλωσαν ότι δεν είναι σαφές εάν η απόφαση του κ. Trump θα έχει αντίκτυπο στους μαχητές που υπερασπίζονται περιοχές που κατέχει η αντιπολίτευση. Στον κολοφώνα του, το πρόγραμμα διεξήχθη μέσω αιθουσών επιχειρήσεων στην Ιορδανία και την Τουρκία, υποστηρίζοντας ομάδες ανταρτών που αγωνίζονταν κάτω από το έμβλημα του Ελεύθερου Συριακού Στρατού, οι οποίοι δεν θεωρούνταν εξτρεμιστές. Αλλά η πίεση προς τον κ. Assad δεν ήταν αρκετά μεγάλη για να τον αναγκάσει να αρχίσει διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του εμφυλίου πολέμου.
Ούτε ήταν αρκετή για να ανοίξει ο δρόμος για τις ομάδες ανταρτών, ώστε να καταλάβουν μεγάλες πόλεις ή να προσεγγίσουν την πρωτεύουσα, τη Δαμασκό. Το πρόγραμμα επιδίωξε επίσης να ενισχύσει τους λεγόμενους μετριοπαθείς αντάρτες κατά των εξτρεμιστικών φατριών, όπως η συριακή θυγατρική της Αλ Κάιντα.
Όταν θα γραφτεί η ιστορία της προσπάθειας αυτής – και τα έγγραφα που την περιβάλλουν αποχαρακτηριστούν – οι ιστορικοί αναμφίβολα θα προσπαθήσουν να μάθουν γιατί οι αντάρτες έχαναν έδαφος για χρόνια, από τις συριακές κυβερνητικές δυνάμεις και τους Ρώσους και Ιρανούς συμμάχους τους και τους εξτρεμιστές. Μετά την εκδίωξη των ανταρτών από το ανατολικό μισό της πόλης του Χαλεπίου πέρυσι, κατέστη σαφές ότι δεν αποτελούσαν πλέον σοβαρή απειλή για την κυριαρχία του κ. Assad.
Αλλά η διακοπή του μυστικού προγράμματος, το οποίο βοήθησε κυρίως τους επαναστάτες κοντά στα τουρκικά σύνορα στη βορειοδυτική Συρία και κατά μήκος των συνόρων της Ιορδανίας στο νότο, δεν θα επηρεάσει τον αγώνα κατά των τζιχαντιστών του ισλαμικού κράτους στα ανατολικά. Ένα διαφορετικό πρόγραμμα, που τρέχει το Πεντάγωνο, υποστηρίζει μια Κούρδο-αραβική πολιτοφυλακή, γνωστή ως Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου