OI Αμερικανοί θα κατατάξουν τον Ερντογάν στον κατάλογο των εχθρών με τον Πούτιν; Πιθανότατα…

Του ΜΙΧΑΛΗ ΙΓΝΑΤΙΟΥ

Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ βρίσκεται, για πρώτη φορά, εν μέσω μίας μεγάλης διπλωματικής κρίσης, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε ρήγμα και στο ΝΑΤΟ, και

αφορά μία σύμμαχο χώρα, την Τουρκία, η οποία με την πολιτική του προέδρου της Ταγίπ Ερντογάν, τάσσεται ανοικτά εναντίον των αμερικανικών στρατηγικών συμφερόντων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Μεσογείου.

Από τις ενημερώσεις που γίνονται στην Ουάσιγκτον μένει κανείς με την εντύπωση ότι η Άγκυρα είναι αυτή τη στιγμή το μείζον διπλωματικό πρόβλημα για τον Λευκό Οίκο, και είναι ακόμα μεγαλύτερο -όσο και να κάνει εντύπωση- και από τη Ρωσία και τον Βλαντιμίρ Πούτιν.

«Ο Πούτιν είναι αυτός που είναι, γνωρίζουμε τον κίνδυνο», εξηγούν στο «Πρώτο Θέμα». «Αλλά η Τουρκία και ο Ερντογάν ήταν φίλοι και σύμμαχοι και οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις διαθέτουν αμερικανικό οπλισμό, μέρος του οποίου καλύπτεται από το αναγκαστικό απόρρητο της συμμετοχής στο ΝΑΤΟ».

Τα προβλήματα μεταξύ της Τουρκίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, είναι πολλά και άλυτα με τα σημερινά δεδομένα, και αφορούν σε δεύτερο βαθμό τόσο την Ελλάδα όσο και την Κύπρο. Ο Ταγίπ Ερντογάν έχει ενημερώσει από καιρό τους Αμερικανούς ότι δεν θα ανεχθεί τις έρευνες στην κυπριακή ΑΟΖ και θα αντιδράσει, ούτε αποδέχεται τις συμφωνίες της Ελλάδας με ενεργειακούς κολοσσούς, όπως την EXXON-MOBIL, στην περίπτωση που απειληθούν οι ισορροπίες -όπως αυτός τις θεωρεί- στο Αιγαίο. Και στην περίπτωση της Κύπρου, και στην περίπτωση της Ελλάδας, υπάρχει ανάμειξη και ενδιαφέρον στα θέματα ενέργειας από αμερικανικές εταιρείες, οπότε η Αμερική, είναι υποχρεωμένη -και για νομικούς λόγους- να προστατεύσει τους Αμερικανούς πολίτες που θα εργαστούν στην πλατφόρμα της Noble και της EXXON-MOBIL.

Τα παραπάνω θέματα, θεωρούνται «παρωνυχίδα» στα μεγάλα και μείζονα προβλήματα που δημιουργεί ο Ερντογάν στους Αμερικανούς.

Στο ζήτημα του Κατάρ, ο πρόεδρος της Τουρκίας θεωρείται ένας εκ των «ταραχοποιών». Στην Ουάσιγκτον πιστεύουν ότι ο κ. Ερντογάν δεν δρα ως «πυροσβέστης», αλλά με τις δηλώσεις και τις πράξεις του του ρίχνει λάδι στη φωτιά.
Οι Αμερικανοί πιστεύουν ότι η Τουρκία επιδιώκει οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντα και εξυπηρετεί το Κατάρ σε αυτή τη δύσκολη, διπλωματικά, περίοδο για το Εμιράτο για να έχει ίδια οφέλη, χωρίς να ενδιαφέρεται για την αστάθεια που προκαλεί στην περιοχή, αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες η χρηματοδότηση του Ισλαμικού Κράτους.

Ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζόναθαν Κοέν, μετέφερε στους Τούρκους συνομιλητές του ότι η Αμερική εναντιώνεται κάθετα και οριζόντια στην τουρκική απόφαση να στείλει στρατεύματα στο Κατάρ. Σύμφωνα με πληροφορίες οι Τούρκοι έδειξαν πλήρη αδιαφορία στις αμερικανικές ανησυχίες, και μάλιστα απάντησαν στον κ. Κοέν, ότι τα δικά τους στρατηγικά συμφέροντα είναι υπεράνω των αμερικανικών.
Στην Ουάσιγκτον σκέφτονται τις επιλογές τους, ακόμα και στην περίπτωση «απώλειας της φίλης και συμμάχου» Τουρκίας, αλλά η παρούσα κυβέρνηση αντιμετωπίζει το ζήτημα εντελώς διαφορετικά από την προηγούμενη του Μπάρακ Ομπάμα. Είναι στη λογική ότι «η μόνη υπερδύναμη έχει πάντα επιλογές και το κυριότερο δεν εκβιάζεται». Στην περίπτωση που επικρατήσει αυτή η λογική, η Ελλάδα και η Κύπρος θα μπορούσαν να ευεργετηθούν

Η κατάσταση των τουρκο-αμερικανικών σχέσεων επιδεινώθηκε μετά τα γεγονότα έξω από την τουρκική πρεσβευτική κατοικία στην αμερικανική πρωτεύουσα και στην παρουσία του Ταγίπ Ερντογάν, τον οποίο οι αμερικανικές αρχές θεωρούν «ηθικό αυτουργό» και υπεύθυνο για τα αιματηρά επεισόδια.Είναι η πρώτη φορά που η Αμερική, σε διπλωματικό επίπεδο και σε επίπεδο Δικαιοσύνης, αντιμετωπίζει με τόση σκληρότητα μία υπόθεση που αφορά σύμμαχο της στο ΝΑΤΟ. Η πρακτική που ακολουθήθηκε δοκιμάστηκε σε περιπτώσεις εχθρών της αμερικανικής υπερδύναμης, όπως η Ρωσία και άλλα παρόμοια καθεστώτα. Η εντολή του Λευκού Οίκου, την οποία υλοποιεί το Στέιτ Ντιπάρτμεντ που έχει την ηγεσία στην εν λόγω υπόθεση, είναι να φτάσει η αμερικανική Δικαιοσύνη «μέχρι το τέλος».

Είναι χαρακτηριστικό ότι στην ενημέρωση της εκπροσώπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, την Πέμπτη, παρουσιάστηκε με επιδεικτικό τρόπο η δήλωση του υπουργού Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον, που έστειλε από το Μαϊάμι και στόχευε την Τουρκία και τον πρόεδρο της:

“Οι κατηγορίες που απαγγέλθηκαν εναντίον 12 Τούρκων αξιωματούχων (της ασφάλειας του κ. Ερντογάν) στέλνουν ένα σαφές μήνυμα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν ανέχονται άτομα που χρησιμοποιούν εκφοβισμό και βία για να καταπνίξουν την ελευθερία του λόγου και τη νόμιμη πολιτική έκφραση. Το υπουργείο Εξωτερικών θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τις αρμόδιες νομικές αρχές για την επιβολή του νόμου στην υπόθεση (αυτή). Όταν επιτευχθεί το αποτέλεσμα, το υπουργείο θα καθορίσει εάν θα χρειαστεί να ληφθούν πρόσθετα μέτρα».

Εν αναμονή των αντιποίνων της Τουρκίας, όπως προϊδέασε ο κ. Ερντογάν, η αμερικανική πλευρά έχει καθορίσει τα επόμενα βήματά της για το θέμα των βιαιοτήτων της προεδρικής φρουράς εναντίον των Κούρδων, των Αρμενίων και των Ελλήνων διαδηλωτών:

Θα αναζητήσει τους ενόχους όπου μπορεί, και αυτό σημαίνει ότι θα «μοιραστεί» το κατηγορητήριο με χώρες που θα επισκέπτεται ο Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος ήδη έστειλε μήνυμα στην Ουάσιγκτον ότι δεν ταξιδεύει χωρίς τους πιστούς άνδρες της φρουράς του. Επίσης, θα επιχειρήσει να εμποδίσει μελλοντικές επισκέψεις του προέδρου της Τουρκίας στην Αμερική, και η επόμενη προγραμματίζεται τον Σεπτέμβριο, καθώς η ‘Αγκυρα έχει ήδη δηλώσει συμμετοχή σε προεδρικό επίπεδο, στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ. Ο κ. Ερντογάν μπορεί να επισκεφθεί την Αμερική, αλλά χωρίς τους άνδρες της προεδρικής φρουράς.

Διπλωματική πηγή, που ρωτήθηκε για την πιθανότητα να απελάσει ο κ. Ερντογάν τον Αμερικανό πρέσβη ή άλλους Αμερικανούς διπλωμάτες, μας απάντησε ότι για τις Ηνωμένες Πολιτείες «αποτελεί εχθρική πράξη. Θα είναι καλύτερο για τους ίδιους να μην το σκεφθούν καν», τόνισε και υπογράμμισε ότι η Τουρκία και ο κ. Ερντογάν είναι συχνά αποκλειστικό θέμα συζήτησης στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (NSC) του Λευκού Οίκου, που σημαίνει ότι η Αμερική σκέφτεται τρόπους για να αντιμετωπίσει την δυσάρεστη κατάσταση, που της δημιουργεί το ταραγμένο μυαλό του ισλαμιστή προέδρου της Τουρκίας…

Δύο είναι οι επιλογές του κ. Ερντογάν, όπως τις καταθέτουν διπλωματικές πηγές, ως τελεσίγραφο:

Ή θα αλλάξει τακτική και θα συνεργαστεί, όπως έχουν υποχρέωση οι χώρες-σύμμαχοι και τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, ή Θα ταχθεί και επίσημα απέναντι της Αμερικής.
mignatiou.com