Το “αγκάθι” του ονόματος παραμένει για τα Σκόπια

«Αγκάθι» η ονοματολογία στην προοπτική ένταξης της FYROM στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε.

Του Χρήστου Καπούτση

Δεν επιβεβαιώθηκε η αισιόδοξη άποψη, ότι η νέα Κυβέρνηση των Σκοπίων, θα είναι πιο διαλλακτική, ώστε να επιλυθεί σύντομα το ζήτημα της ονομασίας της γειτονικής χώρας.

Οι μετριοπαθείς δηλώσεις στελεχών της σκοπιανής Κυβέρνησης υπό τον Ζόραν Ζάεφ, φαίνεται ότι αποτελούσαν ένα ελιγμό, προκειμένου να παρακαμφτούν οι αντιρρήσεις της Ελλάδας και έτσι, η χώρα να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ με την προσωρινή ονομασία π. Γ.Δ. Μακεδονίας (FYROM). Η 2ωρη συζήτηση που είχαν στο Ελληνικό Υπουργείο εξωτερικών ο ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιάς και ο ομόλογός του Νίκολα Ντιμιτρόφ , δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας, ότι επίκειται λύση στο ονοματολογικό.

«Από τη σημερινή συζήτηση δεν λύθηκε κανένα ζήτημα όσον αφορά το δύσκολο θέμα της ονοματολογίας της φίλης και γειτονικής χώρας», δήλωσε ο Ν. Κοτζιάς  στην κοινή συνέντευξη τύπου με τον σκοπιανό ομόλογό του. Και πρόσθεσε: «Θα υποστηρίξουμε κάθε προσπάθεια της γειτονικής χώρας για ένταξή της στον ΝΑΤΟ και την Ε.Ε.,  αφού όμως λυθεί πρώτα το ονοματολογικό. Ωστόσο, η Ελλάδα, είναι αταλάντευτα υπέρ της εδαφικής ακεραιότητας της γείτονος, τη σταθερότητά της και τη σαφή κυριαρχία της».

Το ζήτημα του ονόματος του κράτους των Σκοπίων,  δεν αποτελεί μια ελληνική ιδιορρυθμία ή εφεύρημα εθνικιστικών κύκλων, κατά την προσφιλή εκτίμηση των εγχώριων «προοδευτικών» . Είναι  ένα πρόβλημα με περιφερειακή και διεθνή διάσταση, το οποίο συνίσταται στην προώθηση αλυτρωτικών και εδαφικών βλέψεων εκ μέρους της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, με κύριο όχημα την πλαστογράφηση της ιστορίας και την οικειοποίηση της εθνικής, ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας.    Μάλιστα η αλυτρωτική προπαγάνδα των σκοπιανών εθνικιστών αποτελεί «μάθημα» στη Μέση Εκπαίδευση της γειτονικής χώρας. Τα σχολικά εγχειρίδια και οι χάρτες τους, προσδιορίζουν το Κράτος των Σκοπίων («ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ») , με γεωγραφικά όρια εκτεινόμενα μέχρι  τη Χαλκιδική και τον Όλυμπο! Είναι χαρακτηριστικό ότι, σε σχετική ερώτηση περί σκοπιανού αλυτρωτισμού, ο νέος υπουργός της FYROM N. Ντιμιτρόφ, είπε: «η διαρκής επανάληψη της λέξεως «αλυτρωτισμός» είναι πολύ παράξενη. Αλυτρωτισμός σημαίνει ότι θέλεις να αποκτήσεις κάτι το οποίο δε σου ανήκει». (σ.σ. Μια πιθανή ερμηνεία της δήλωσης του Σκοπιανού Υπουργού μπορεί να είναι και η εξής:  αν όμως πιστεύεις ότι σου ανήκει, για παράδειγμα η Καστοριά, η Φλώρινα, ή η Θεσσαλονίκη, τότε δεν είναι αλυτρωτισμός, αλλά απελευθέρωση εδαφών που έχει κατακτήσει και με τη βία προσαρτήσει η Ελλάδα!).

Η προηγούμενη, αλλά αποτυχημένη προσπάθεια που είχε κάνει η Κυβέρνηση των Σκοπίων με Πρωθυπουργό τον εθνικιστή Ν. Γκρουέφσκι να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ ήταν το 2008. Κατά τη Διάσκεψη Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι τον Απρίλιο του 2008 τα μέλη της Συμμαχίας αποφάσισαν με συλλογική και ομόφωνη απόφαση,  ότι θα απευθυνθεί πρόσκληση στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας για ένταξή της στην Ατλαντική Συμμαχία, εφόσον λυθεί το ζήτημα του ονόματος, κατά τρόπο αμοιβαίως αποδεκτό. Υπενθυμίζουμε ότι  στο Βουκουρέστι,  με την ισχυρή υποστήριξη του τότε Αμερικανού προέδρου Μπους, η κυβέρνηση Γκρουέφσκι είχε επιχειρήσει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ με το όνομα “Δημοκρατία της Μακεδονίας”, αλλά προσέκρουσε στην σθεναρή και τεκμηριωμένη ελληνική απορριπτική άποψη.   (Πρωθυπουργός Κ. Καραμανλής και ΥΠΕΞ Ντόρα Μπακογιάννη).

Ωστόσο, είναι πολύ πιθανόν, στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής , να τεθεί επιτακτικά θέμα ένταξης των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ με την προσωρινή ονομασία FYROM και με την επισήμανση,  ότι θα αλλάξει και θα αντικατασταθεί με το νέο όνομα, όταν θα βρεθεί λύση στο ονοματολογικό. Την ιδέα αυτή,  προωθεί η Γερμανία (έχει κάνει σχετικές δηλώσεις η Α. Μέρκελ), πιθανόν και η αμερικανική διπλωματία, καθώς και  άλλα κράτη – μέλη του ΝΑΤΟ, όπως η Αλβανία, η Κροατία και η Τουρκία. Είναι σαφές ότι η Ελληνική Κυβέρνηση, στην επομένη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, μάλλον θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση, εξαιτίας του Σκοπιανού.

Όμως, ο δεδηλωμένος αλυτρωτισμός, τόσο των σλαβομακεδόνων (το αφήγημα του Μακεδονισμού), όσο και των αλβανομακεδόνων (στηρίζουν την εδαφική προσάρτηση τμήματος της FYROM στο Κόσσοβο και την Ιδέα της Μεγάλης Αλβανίας), καθιστούν εύθραυστη την ενότητα της γειτονικής χώρας. Η FYROM δεν είναι εθνικό, αλλά συνεταιρικό  κράτος, με κύρια εθνική συνιστώσα τους Σλαβομακεδόνες και δευτερεύουσα τους  Αλβανομακεδόνες. Είναι χαρακτηριστικό ότι, ο πρώην Πρωθυπουργός Ν. Γκρουέφσκι και επικεφαλής του μεγαλυτέρου κόμματος VMRO-DPMNE, αλλά και ο Πρόεδρος της χώρας Ιβανόφ, κατηγορούν τον νυν Πρωθυπουργό  Ζάεφ και τους  Σοσιαλδημοκράτες , ότι είναι προδότες , διότι  συγκατατέθηκαν στην υποτιθέμενη αποσχιστική πλατφόρμα των Τιράνων, που είναι απαίτηση του κυβερνητικού τους εταίρου και μεγαλύτερου αλβανικού κόμματος (DUI) του Αλί Αχμέτι, πρώην επικεφαλής του αποσχιστικού Στρατού στις ένοπλες συγκρούσεις με τις αρχές της π. Γ.Δ.Μ. το 2001  ! Σε ότι αφορά το όνομα και τα σύμβολα, τα αλβανικά κόμματα, δεν συμμερίζονται τις αδιάλλακτες θέσεις του Γκρουεφσκι, αν και δεν έχουν καταθέσει δική τους εναλλακτική πρόταση. 

Η θέση της Ελλάδας για το ονοματολογικό, είναι μία και απολύτως σαφής. Σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, πριν από τη λέξη «Μακεδονία»,  που θα ισχύει έναντι όλων (erga omnes), για κάθε χρήση, εσωτερική και διεθνή. Είναι σαφές ότι, ο επιθετικός προσδιορισμός στο “Μακεδονία” θα πρέπει να είναι γεωγραφικός, όπως για παράδειγμα «Άνω Μακεδονία» και όχι «Νέα Μακεδονία» (όπως προέβλεπε το πακέτο Πινειρο το 1994, που απέρριψε η Κυβέρνηση Κ.Μητσοτάκη), επειδή το “Νέα” είναι χρονικός προσδιορισμός και παραπέμπει στο σύνολο της Μακεδονίας.