Είναι ελληνικό φαινόμενο να «παρακαλεί» κατηγορούμενος να εκδικαστεί επιτέλους η υπόθεσή του; Και όμως όλα τα παραπάνω
συμβαίνουν ακόμη στη δικαστηριακή πρακτική, ενώ σε άλλες χώρες (Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Γερμανία) έχουν καταφέρει να φέρνουν στο ακροατήριο μόνο το 20% των υποθέσεων. Τι πρέπει να γίνει;
Ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Αθ. Κατσιρώδης, μέλος του Συμβουλίου Επιθεώρησης των δικαστηρίων, προτείνει μερικές απλές λύσεις, απαντώντας σε ερώτημα του αναπληρωτή υπουργού Δικαιοσύνης Δ. Παπαγγελόπουλου, ενώ τις ίδιες θέσεις είχε εκφράσει και σε συνέδριο τον περασμένο Οκτώβριο.
Οι λόγοι που η Δικαιοσύνη καθυστερεί και τα πρόστιμα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο «πέφτουν βροχή» μπορούν να εκλείψουν. Ας δούμε το θέμα μέσα από την εμπειρία ενός ανώτατου εισαγγελικού λειτουργού:
1 Με την απλοποίηση της κλήτευσης των κατηγορουμένων, πολλοί από τους οποίους είναι στρεψόδικοι και «χάνονται» για να μη λογοδοτήσουν ως αγνώστου διαμονής. Πώς θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο; Με την κλήτευσή τους με βάση την κατοικία που δηλώνεται στη μήνυση και στην περίπτωση που είναι άγνωστη, με τη διεύθυνση που δηλώνεται στο TAXIS, στο οποίο θα έχει περιορισμένη πρόσβαση η εισαγγελική Αρχή.
2 Με αυξημένο παράβολο στην περίπτωση που ζητείται αναβολή της υπόθεσης (σ.σ.: ήδη θεσπίστηκε με πρόσφατο νόμο, ωστόσο το ύψος του παραβόλου δεν θεωρείται ότι λειτουργεί αποτρεπτικά, αφού κυμαίνεται από 20 έως 50 ευρώ).
Σύμφωνα με τον εισαγγελικό λειτουργό, το παράβολο θα πρέπει να επιστρέφεται μόνο εάν υπάρχουν πραγματικοί λόγοι υγείας. Τα χρήματα θα καταβάλλονται ως αποζημίωση στους «ταλαίπωρους» μάρτυρες, οι οποίοι πάνε κι έρχονται στις δίκες... άπρακτοι.
3 Λόγος αναβολής να είναι η πανελλαδική αποχή των δικηγόρων και όχι οι τοπικές αποχές που είναι δυστυχώς συχνό φαινόμενο, με αποτέλεσμα εξαιτίας τους να χορηγείται αναβολή επειδή ο κατηγορούμενος άλλης περιοχής θέλησε να χρησιμοποιήσει δικηγόρο που απέχει στην περιφέρειά του.
4 Με την υποβολή όλων των ενστάσεων στις μεγάλες δίκες όχι με την έναρξή τους, αλλά με την υποχρεωτική προβολή τους έναν μήνα πριν από την πρώτη μέρα και γραπτώς. Με αυτόν τον τρόπο, δικαστήριο και εισαγγελέας θα έχουν τον χρόνο να τοποθετηθούν στα θέματα των ενστάσεων και «με το καλημέρα» της διαδικασίας να απαντήσουν, χωρίς να χρονοτριβούν.
5 Με την παράταση της λειτουργίας του ωραρίου των δικαστηρίων και της καταβολής υπερωριών από τον ίδιο τον πρόεδρο του δικαστηρίου, την επόμενη μέρα.
6 Με την αύξηση των αιθουσών, οι οποίες εάν δεν γίνεται να κατασκευαστούν, να μισθώνονται.
7 Με τον «εντοπισμό» των ευτυχώς ελάχιστων δικαστών που χορηγούν αναβολές επειδή αναμένεται να μετατεθούν. Προτείνεται μάλιστα και... ποινή περικοπής μισθού, όπου ο επιθεωρητής διαπιστώνει τέτοια φαινόμενα.
8 Η αποχώρηση των συνηγόρων υπεράσπισης με... εικονική σε πολλές περιπτώσεις αντιδικία τους με το δικαστήριο και η επάνοδός τους αργότερα, όταν διορίζεται αυτεπαγγέλτως άλλος δικηγόρος, προκαλεί τεράστιες καθυστερήσεις. Προτείνεται η νομοθετική απαγόρευση της επιστροφής του συνηγόρου.
Οι αναβολές με αριθμούς
Το πρώτο τετράμηνο του 2015 το Τριμελές Εφετείο Πλημμελημάτων στην Αθήνα εξέδωσε 2.300 αποφάσεις, εκ των οποίων αναβλητικές ήταν οι 868.
Το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων εξέδωσε 1.845 αποφάσεις, με τις 675 αναβλητικές.
Το Μεικτό Ορκωτό Εφετείο εξέδωσε 114 αποφάσεις, από τις οποίες οι 20 αναβλήθηκαν.
Στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο εισήχθησαν 19.265 υποθέσεις και αναβλήθηκαν οι 9.740.
Το Πενταμελές Εφετείο εξέδωσε 910 αποφάσεις, με σχεδόν τις μισές (410) αναβλητικές.
Κατά μέσον όρο οι αναβολές φτάνουν στο 50%!
Εξωδικαστική επίλυση
Το πρόβλημα δεν εντοπίζεται μόνο στην ποινική διαδικασία αλλά και στις αστικές διαφορές, όπου η Ελλάδα κατέχει χαμηλή θέση στους δείκτες αποδοτικότητας. Ο τελευταίος νόμος (4335/15) φαίνεται ότι επιτάχυνε κάπως τα πράγματα, ωστόσο χρειάζονται πολλά ακόμη να γίνουν, με πρώτο βήμα την εξωδικαστική επίλυση των διαφορών, με τη μέθοδο της διαμεσολάβησης.
Eνας θεσμός που δεν έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη που του αρμόζει, επιχειρείται τώρα να το κάνει, με τη νομοπαρασκευαστική επιτροπή να έχει ολοκληρώσει την πρώτη φάση του σχεδίου νόμου και να μπαίνει στη δεύτερη. Απώτερος στόχος, μεγάλη μερίδα υποθέσεων να μη φθάνουν στα δικαστήρια, αλλά να λύνονται μπροστά σε ένα τραπέζι, με την παρουσία των διαδίκων, των δικηγόρων τους και του μεσολαβητή.
Μισθωτικές διαφορές, αυτοκινητιστικές αποζημιώσεις, προσβολή εμπορικών σημάτων, επιμέλεια τέκνων, κοινόχρηστα πολυκατοικιών, όλες αυτές οι περιπτώσεις θα μπορούσαν με βεβαιότητα να βρουν μια λύση εκτός... έδρας, προτού φθάσουν στη Θέμιδα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η νομοπαρασκευαστική επιτροπή εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο κάποιες από αυτές τις διαφορές να περνούν υποχρεωτικά από τη διαμεσολάβηση και μόνο εάν δεν βρεθεί κοινός τόπος να μπαίνουν στις δικαστικές αίθουσες.
ΣΟΦΙΑ ΦΑΣΟΥΛΑΚΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου