Της Tatyana StanovayaCarnegie
Moscow Center
Οι προεδρικές εκλογές θα διεξαχθούν στη Ρωσία σε ένα χρόνο περίπου, και ήδη λίγοι
είναι αυτοί που αμφιβάλλουν για το αποτέλεσμα. Ο Vladimir Putin θα απολαύσει μια ηχηρή νίκη. Η θέση του πρωθυπουργού Dmitry Medvedev ωστόσο, είναι πολύ λιγότερο ασφαλής, και καθώς προχωράμε προς τις εκλογές, ο Putin θα πρέπει να αποφασίσει για το εάν θα έχει μαζί του ή όχι τον Medvedev για τέταρτη θητεία.
Ο συναγωνισμός για τη θέση του πρωθυπουργού –και για τον έλεγχο του οικονομικού μέλλοντος της χώρας που πάει μαζί με την θέση- ξεκίνησε ήδη με υψηλούς τόνους, πολύ περισσότερο μετά από τις διαδηλώσεις κατά της διαφθοράς που έλαβαν χώρα σε όλη την Ρωσία στις 26 Μαρτίου. Η αντιπολίτευση κάνει γρήγορα τη διαφθορά το κεντρικό θέμα των εκλογών του 2018, και πολλοί ακτιβιστές δείχνουν απευθείας τον Dmitry Medvedev. Αυτό δημιουργεί έναν εντυπωσιακό συνασπισμό κατά του Medvedev, που απαρτίζεται από την αντιπολίτευση και μεγάλα τμήματα της πολιτικής ελίτ.
Και η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση γνωρίζουν ότι έρχει πολιτική αναμέτρηση. Στην τελευταία θητεία του Putin, η κυβερνώσα ελίτ είτε θα μπει σε μια περίοδο κάμψης είτε θα υποχρεωθεί να μεταμορφωθεί σε κάτι εντελώς νέο. Σε συνδυασμό με την μείωση της στήριξης για το καθεστώς, η οποία είχε κορυφωθεί μετά από την προσάρτηση της Κριμαίας, και την επιδείνωση των οικονομικό-κοινωνικών συνθηκών της χώρας, οι πρόσφατες διαδηλώσεις ήδη προτρέπουν διάφορες ομάδες να αγωνιστούν για τη μελλοντική πολιτική επιρροή.
Όλοι αισθάνονται ότι έρχεται μια νέα περεστρόικα, καθιστώντας κρίσιμο να αναληφθεί η πρωτοβουλία τώρα.
Οι πρόσφατες διαδηλώσεις προκλήθηκαν από μια έρευνα για τη διαφθορά μεταξύ των υψηλόβαθμων στελεχών στο καθεστώς Putin, κυρίως τον Medvedev, που δημοσιεύθηκε από το ίδρυμα κατά της διαφθοράς του ηγέτη της αντιπολίτευσης, Alexei Navalny. Παραδόξως, λόγω των αποκαλύψεων της έρευνας και των μετέπειτα διαδηλώσεων, ο Putin δεν έχει επιλογή από το να μείνει με τον Medvedev για την ώρα –δεν μπορεί να πιστέψει κανείς ότι θα λάβει μια απόφαση με τέτοια πίεση.
Και πάλι, οι διαδηλώσεις εντείνουν τις πιέσεις στο καθεστώς. Και πραγματικά, το ερώτημα εάν ο Medvedev θα απολυθεί, μετατρέπεται σε ένα ερώτημα του πότε θα γίνει αυτό. Θα έρθει λίγους μήνες πριν από τις εκλογές, ακριβώς πριν από τις εκλογές, όπως έγινε με την αποπομπή του Putin από το υπουργικό συμβούλιο του Mikhail Kasyanov το 2004 ή αμέσως μετά τις εκλογές;
Κατά κάποιο τρόπο, αυτό το φθινόπωρο θα μπορούσε να είναι η πιο κατάλληλη χρονική στιγμή για να σχηματιστεί ένα νέο υπουργικό συμβούλιο διότι θα έδινε στον Putin αρκετό χρόνο για να ανασχηματίσει την κυβέρνηση πριν τις εκλογές. Για αυτό ενισχύεται εντός της κυβέρνησης ο συνασπισμός εναντίον του Medvedev. Για να αναγκάσει τον πρόεδρο να διώξει τον Medvedev με την ελπίδα ότι θα μεγιστοποιηθούν τα βραχυπρόθεσμα πολιτικά οφέλη.
Ως εκ τούτου, ο Putin αντιμετωπίζει δίλημμα: πώς θα αποφύγει τις πολιτικές επιπτώσεις που θα έλθουν αναπόφευκτα από την απόλυση του Medvedev, ο οποίος είναι και ένας από τους επικεφαλής ιδεολογίας στην εκστρατεία του προέδρου για το 2018 καιο ο επίσημης ηγέτης του κόμματος του Putin, Ενωμένη Ρωσία; Ο Medvedev γίνεται γρήγορα ένα «βάρος» για τον Putin.
Ένα ο Medvedev μπορεί να αποδείξει ότι αξίζει, με το να διαδραματίσει έναν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της πλατφόρμας εκστρατείας του Putin, θα ήταν δύσκολο να τον απολύσει –ιδιαίτερα πριν από τις εκλογές. Αλλά το σενάριο στο οποίο ο Medvedev διατηρεί τη θέση του, φαίνεται να είναι τόσο απίθανο όσο και επιθυμητό- ιδιαίτερα για τους επιχειρηματίες και τους φιλελεύθερους.
Πολύ μελάνι έχει γραφεί σχετικά με το για ποιον λόγο η Ρωσία του Putin δεν μπορέι να απελευθερωθεί: το Κρεμλίνο στερείται της πολιτικής βούλησης για τις μεταρρυθμίσεις. Ο Putin δεν μπορεί να εμπιστευτεί τους φιλελεύθερους, οι οποίοι θεωρούνται ιδεολογικοί σύμμαχοι της Δύσης. Ο Putin δεν είναι πρόθυμος να δώσει στην κυβέρνηση αυτονομία. Και φοβάται τις φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις (δηλαδή τις αντί-λαϊκές). Όλα αυτά είναι αλήθεια, αλλά υπάρχει κάτι εξίσου σημαντικό. Ο Vladimir Putin παραμένει πεπεισμένος ότι είναι ο κύριος φιλελεύθερος μεταρρυθμιστής της Ρωσίας, καθιστώντας ρητορικό το ερώτημα, γιατί να χρειάζεται βοήθεια από άλλους μεταρρυθμιστές.
Φιλελεύθεροι όπως οι Alexey Kudrin και German Gref, είναι αξιοσέβαστοι σύμβουλοι του Putin, τους οποίους ο Putin καλεί όταν χρειάζεται μια εναλλακτική εκτίμηση των εμπειρογνωμόνων. Είναι στην πραγματικότητα, η μόνη ομάδα που δεν έχει τίποτα κοντά σε ένα ιδεολογικό μονοπώλιο για τον σχηματισμό των οικονομικών και χρηματοπιστωτικών συνιστωσών της κυβέρνησης Putin.
Με τη διατήρηση ενός υψηλού βασικού επιτοκίου, προσπαθώντας να μειώσει το έλλειμμα, να μεταρρυθμίσει την υγεία και την παιδεία, όλες αυτές είναι φιλελεύθερες πρωτοβουλίες που θεωρούνται «κόκκινες γραμμές» από το λεγόμενο «κόμμα της σταθερότητας» ή από εκείνους που προτιμούν την μακροοικονομική σταθερότητα έναντι της οικονομικής ανάπτυξης.
Ενώ οι συστημικοί φιλελεύθεροι έχουν κάτι από μια συνεκτική πολιτική φιλοσοφία, το ηγετικό τμήμα εστιάζει αποκλειστικά στην πολιτική διοίκηση. Η πρώτη ομάδα ψάχνει τρόπους να απελευθερώσει το ρωσικό πολιτικό και οικονομικό σύστημα, ενώ η δεύτερη ομάδα ελπίζει να ακολουθήσει αυστηρότερη ρύθμιση.
Ένας εκ των εκπροσώπων του ηγετικού τμήματος, είναι ο ηγέτης του Κόμματος της Ανάπτυξης Boris Tivov, ο οποίος την 1η Μαρτίου παρουσίασε το τελικό σχέδιο του προγράμματος της Ένωσης Stolypin, Growth Strategy. Η βασική ατζέντα του Growth Strategy περιλαμβάνει σημαντική χαλάρωση της νομισματικής και πιστωτικής πολιτικής, αυστηρότερες νομισματικές ρυθμίσεις και την χρήση των κρατικών αποθεματικών κεφαλαίων για την στήριξη της πραγματικής οικονομίας.
Το πρόγραμμα του Titov είναι ένα μεγάλο project που είναι στα σκαριά για αρκετά χρόνια και εστιάζει πάνω από όλα στα συμφέροντα της «πραγματικής οικονομίας», επιδιώκοντας διευρυμένη πρόσβαση στους κρατικούς πόρους παρά τις δυτικές κυρώσεις και την οικονομική στασιμότητα. Αυτό το lobby, πιθανότατα έχει το δικό του αγαπημένο υποψήφιο για τη θέση του πρωθυπουργού. Τον Andrey Belousov, ο οποίος έχει γίνει ιδιαίτερα «ενεργός» προσφάτως στις συζητήσεις για την οικονομική στρατηγική και είναι ο άνθρωπος πίσω από τις προτάσεις του Titov.
Η ευκολότερη λύση για το «δίλημμα του 2018» θα ήταν να διοριστεί ένας «τεχνοκράτης» πρωθυπουργός. Θα ήταν ψυχολογικά πολύ ευκολότερο να απολυθεί ο Medvedev, ο οποίος θα ήταν λιγότερο προσβεβλημένος εάν τον αντικαθιστούσαν από έναν γραφειοκράτη και όχι έναν χρόνια αντίπαλο ή έναν ιδεολογικά αντίθετό του.
Ο διορισμός ενός τεχνοκράτη πρωθυπουργού θα ήταν επίσης σύμφωνος με την πρόσφατη τάση στο προσωπικό της κυβέρνησης. Η αντικατάσταση δηλαδή πολιτικών παλαιών με νέους τεχνοκράτες. Στον Putin αρέσει να δουλεύει με άτομα που δεν θεωρούν τους εαυτούς τους «φίλους» ή «συντρόφους στα όπλα», αλλά πιστοί στρατιώτες που κάνουν ό,τι τους ζητηθεί χωρίς να κάνουν περιττές ερωτήσεις ή να επωφελούνται από την εγγύτητά τους στην εξουσία.
Τέλος, ένας τεχνοκράτης πρωθυπουργός θα απελευθέρωνε τον Putin από το να πρέπει να επιλέξει μεταξύ ιδεολόγων διαφόρων στρατηγικών. Ένας τέτοιος πρωθυπουγός θα εξάλειφε την ανάγκη να τεθεί σε διάλογο η αναπτυξιακή στρατηγική, επιτρέποντας στον πρόεδρο να κυβερνά τακτικά, με βάση τις συνθήκες –που είναι το στυλ της διακυβέρνησης που προτιμά ο Putin.
capital.gr
capital.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου