Γαλλία, η αντεπίθεση του συστήματος

Άρης Οικονόμου

Ο κορυφαίος στόχος του γαλλικού κατεστημένου που παρουσιάζεται με ένα νέο προσωπείο, είναι να κερδίσει τους ψηφοφόρους από τη δεξιά πτέρυγα των αριστερών,
έως την αριστερή πτέρυγα των δεξιών – οδηγώντας τη χώρα στον ακραίο νεοφιλελευθερισμό και περιορίζοντας τον κίνδυνο εξόδου της από το ευρώ.

«Ο E. Macron, ο οποίος παρουσιάζεται ως ο καινούργιος πολιτικός, χωρίς παρελθόν και χωρίς διασυνδέσεις, ενσωματώνει τόσο με το πρόσωπο του, όσο και με το περιβάλλον του, τη συμπαγή γραμμή της κρατικής αριστοκρατίας, καθώς επίσης της υψηλού επιπέδου χρηματοπιστωτικής ελίτ: με λίγα λόγια, το «σύστημα».

Τριάντα χρόνια μετά τις δηλώσεις των μεγάλων σοσιαλιστών στη Γαλλία, σύμφωνα με τις οποίες «η αριστερά κινείται δημιουργικά», η παλαιά φρουρά, χρησιμοποιώντας τη νεανικότητα του Macron, ενορχηστρώνει και επαναλαμβάνει την αιώνια ιστορία του εκσυγχρονισμού, με τη βοήθεια καινούργιων προσώπων. Με έναν νέο άνθρωπο που είναι δήθεν υπεράνω των κατεστημένων πολιτικών κομμάτων, διαθέτοντας την αποφασιστικότητα, τις τεχνοκρατικές ικανότητες, καθώς επίσης τις πλέον σύγχρονες μεθόδους για να ηγηθεί της χώρας.

Ο κορυφαίος στόχος όμως της παλαιάς αυτής φρουράς με το νέο προσωπείο, είναι να κερδίσει τους ψηφοφόρους από τη δεξιά πτέρυγα των αριστερών, έως την αριστερή πτέρυγα των δεξιών. Ακόμη πιο σπουδαίο όμως για το Macron είναι το να εξασφαλίσει τη στήριξη των σημαντικών προσωπικοτήτων, όπως του πρώην συμβούλου του Strauss Kahn, ο οποίος είπε τα εξής σε ελεύθερη μετάφραση, μετά την απόφαση των Βρετανών να εγκαταλείψουν την ΕΕ: «Είμαστε εκείνοι οι ειδικοί που σιχαίνονται το 52% των Βρετανών. Ο Macron θα χρειαστεί ένα πολύ μεγάλο χάρισμα, για να διατηρήσει ζωντανή την ψευδαίσθηση ότι, δεν ανήκει σε αυτούς τους σιχαμερούς παράνομους» (Le Monde σε ελεύθερη μετάφραση)».

Ανάλυση

Σύμφωνα με τους ίδιους τους Γερμανούς και όχι μόνο, η χώρα τους κέρδισε τη μάχη της Γαλλίας, με την εκλογή ενός δικού της υποστηρικτή στον πρώτο γύρο – ο οποίος, με ένα καινούργιο κόμμα που δεν έχει κλείσει ακόμη χρόνο, κατάφερε έναν μοναδικό άθλο, με τη χρηματική και «μιντιακή» στήριξη φυσικά του διεθνούς κεφαλαίου.

Εξασφαλίζοντας το 23,9% των ψήφων, έναντι 21,4% της κυρίας Le Pen, φαίνεται από τις δημοσκοπήσεις πως θα κερδίσει εύκολα το δεύτερο γύρο – αφού θα στηριχθεί από όλα τα άλλα κόμματα, με εντυπωσιακή εξαίρεση την αριστερά, η ηγέτης της οποίας αρνήθηκε να ταθεί υπέρ του. Αντίθετα, ο «αριστερός» Έλληνας πρωθυπουργός των διαρκών ψευδαισθήσεων του έστειλε συγχαρητήρια – εκφράζοντας δημόσια την ελπίδα πως θα βοηθήσει την Ελλάδα, όσον αφορά την ελάφρυνση χρέους που περιμένει να της εγκριθεί από τη Γερμανία!

Ότι και να συμβεί όμως, δεν αναμένεται πως ο Macron θα κερδίσει πολλές έδρες στη γαλλική Εθνοσυνέλευση – προφανώς ούτε την πλειοψηφία. Επομένως, ίσως υποχρεωθεί να ορίσει έναν πρωθυπουργό από κάποιο άλλο κόμμα – ενώ δεν είναι απίθανο να χρειαστεί μία κυβέρνηση συνεργασίας, εάν στο κοινοβούλιο δεν εξασφαλίσει μία καθαρή ισορροπία δυνάμεων.

Στα πλαίσια αυτά, με δεδομένη την κατακόρυφη άνοδο των ψηφοφόρων της κυρίας Le Pen (21,4%), καθώς επίσης του κ. Melanchon (19,6%), οι μεταρρυθμίσεις που θέλει να δρομολογήσει ο νεοφιλελεύθερος εκλεκτός των ελίτ δεν είναι βέβαιο πως θα συμβούν – ενώ το ελληνικό παράδειγμα έχει αποδείξει ότι, μία σωστά «ντρεσαρισμένη» αριστερά είναι πολύ πιο εύκολο να επιβάλλει νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Η αιτία είναι το ότι, δεν είναι ως κυβέρνηση τόσο επικίνδυνη, όσο ως αντιπολίτευση – με την έννοια πως τότε υποκινεί τους οπαδούς της να διαδηλώνουν στους δρόμους, εμποδίζοντας τις όποιες αλλαγές (συνήθως εις βάρος τους).

Ο φιλελεύθερος σοσιαλιστής

Περαιτέρω, ο κ. Macron επιδεικνύει καλή θέληση, ενώ τοποθετείται ελκυστικά τόσο ως σοσιαλιστής, όσο και ως φιλελεύθερος – κάτι που πολύ δύσκολα είναι πειστικό για τους Πολίτες. Όπως και να είναι όμως, μαζί με την κυρία Le Pen κατάφερε να αφήσει έξω από τη διεκδίκηση της προεδρίας το δικομματικό κατεστημένο που κυβερνάει από το 1958 τη Γαλλία: τους οπαδούς του De Gaulle δηλαδή και τους σοσιαλιστές, αφού το 75% περίπου των εκλογέων έδειξε ότι, αυτή τη φορά θα ήθελε κάτι άλλο – συμφωνώντας κατά κάποιον τρόπο με τη δήλωση της κυρίας Le Pen, σύμφωνα με την οποία οι Γάλλοι έχουν πια κουραστεί από την αλαζονεία της παρισινής ελίτ.       

Κάτι ανάλογο έχει συμβεί στο παρελθόν στην Αυστρία, όπου κατά τις προεδρικές εκλογές οι Πολίτες έδιωξαν τα κόμματα του κατεστημένου (SPO, OVP), δίνοντας τους μόλις ένα 11% – υπενθυμίζοντας μας την εποχή πριν την άνοδο των ναζί στη Γερμανία, όπου το κόμμα του Χίτλερ πήρε το 1932 το 33,1% των ψήφων, ενώ ένα χρόνο αργότερα έφτασε στο 43,9%.

Στους χρηματοπιστωτικούς κύκλους τώρα, από τους οποίους προέρχεται ο κ.Macron, οι απόψεις είναι ξεκάθαρες, όσον αφορά το τι χρειάζεται η Γαλλία για να αντιμετωπίσει τα οικονομικά της προβλήματα: μεταρρυθμίσεις, με την έννοια της απελευθέρωσης των αγορών εργασίας και προϊόντων, την αναμόρφωση του εκπαιδευτικού συστήματος, την κατάργηση του προστατευτισμού, την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης, τον περιορισμό των δημοσίων χρεών, τη μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων, την καταπολέμηση της γραφειοκρατίας κοκ.

Εν τούτοις, ελάχιστοι πιστεύουν πως θα υπάρξει μία στροφή της Γαλλίας προς το φιλελευθερισμό, η οποία θα ήταν κάτι εντελώς καινούργιο στην πρόσφατη ιστορία της – αφού από το 1945 και μετά το κράτος διαδραματίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στην οικονομία της. Πόσο μάλλον όταν στα πρώτα δύο χρόνια της συνεργασίας των σοσιαλιστών με τους κομμουνιστές υπό τον πρόεδρο Mitterrand, από το 1981 έως το 1983, υπήρξε ένα κύμα κρατικοποιήσεων – όταν σε άλλες χώρες, όπως στη Μ. Βρετανία και στην Ολλανδία συνέβαινε ακριβώς το αντίθετο.

Γεγονός είναι όμως ότι, ο γαλλικός πληθυσμός σε σύγκριση με τον υπόλοιπο ευρωπαϊκό είναι σε αρκετά καλή οικονομική κατάσταση – με εξαίρεση κυρίως τη θέση της χώρας απέναντι στη Γερμανία, η οποία σπάνια ήταν καλύτερη. Η αιτία είναι ίσως το ότι, η Γαλλία δεν βίωσε μία περίοδο γρήγορης εκβιομηχάνισης το 19ο αιώνα, όπως η Γερμανία – χωρίς όμως να σταματήσει να εξελίσσεται σταθερά, με κριτήριο το κατά κεφαλήν εισόδημα των Γάλλων, το οποίο ήταν μεν χαμηλότερο από το αντίστοιχο των Γερμανών ήδη από το 1910, αλλά όχι σημαντικά. Στον πίνακα που ακολουθεί καταγράφεται η εξέλιξη του κατά κεφαλήν εισοδήματος ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών, σε διεθνή δολάρια του 1990 (πηγή: Madisson).

Χώρα	1820	1850	1880	1910
Αυστρία	1.218	1.650	2.079	3.290
Βέλγιο	1.319	1.847	3.065	4.064
Δανία	1.274	1.767	2.181	3.705
Φινλανδία	781	911	1.155	1.906
Γαλλία	1.135	1.597	2.120	2.965
Γερμανία	1.077	1.428	1.991	3.348
Ιταλία	1.117	1.350	1.581	2.332
Ολλανδία	1.838	2.371	3.046	3.789
Νορβηγία	801	956	1.517	2.186
Σουηδία	1.198	1.289	1.846	2.980
Ελβετία	1.090	1.488	2.450	4.331
Μ. Βρετανία	1.706	2.330	3.477	4.611
Μέσος όρος	1.243	1.658	2.297	3.380

.

Όπως φαίνεται από τον πίνακα, το Βέλγιο, η Δανία, η Ολλανδία, η Ελβετία και η Μ. Βρετανία ήταν σε πολύ καλύτερη θέση – ενώ η Γαλλία και η Γερμανία ήταν πάντοτε δίπλα-δίπλα, κοντά στο μέσον όρο. Το γεγονός αυτό συνεχίζει να ισχύει, όπως διαπιστώνεται από το επόμενο γράφημα – με τη Γερμανία στην πρώτη θέση.

Επεξήγηση γραφήματος: Εξέλιξη του κατά κεφαλήν εισοδήματος της Γερμανίας (μπλε στήλες, αριστερή κάθετος), σε σχέση με τη Γαλλία (διακεκομμένη γραμμή, δεξιά κάθετος).

.

Εν τούτοις, με δεδομένο το ότι η Γερμανία έχει ιδιωτικοποιήσει σχεδόν το σύνολο της δημόσιας περιουσίας της ενώ η Γαλλία όχι, καθώς επίσης την καλύτερη αναδιανομή των εισοδημάτων στη Γαλλία, όπου η απόσταση μεταξύ πλουσίων και φτωχών είναι μικρότερη, το γαλλικό οικονομικό μοντέλο ίσως είναι αποτελεσματικότερο και δικαιότερο – ενώ το γερμανικό προβάλλεται κυρίως λόγω των τεραστίων πλεονασμάτων στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, τα οποία όμως οφείλονται βασικά στο ότι, οι Γερμανοί αποταμιεύουν περισσότερο και επενδύουν λιγότερο (ανάλυση).

Κάτι ανάλογο ίσχυε επίσης για τα δημόσια και συνολικά χρέη των δύο αυτών χωρών, τα οποία ήταν παρόμοια τουλάχιστον έως το 2010, όπως παρουσιάζονται στο διπλανό γράφημα –  όπου με καφέ/κίτρινο χρώμα είναι τα δημόσια, με κόκκινο τα επιχειρηματικά και με ανοιχτό τα χρέη των νοικοκυρών (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία, Πορτογαλία, Ιρλανδία, Μ. Βρετανία).

Επίλογος

Η Γαλλία, σε αντίθεση με τη Γερμανία, συμπεριφέρθηκε έντιμα μετά την είσοδο της στην Ευρωζώνη – χωρίς να ξεφύγει καθόλου από τη συμφωνία, με βάση την οποία η άνοδος των μισθών των εργαζομένων θα έπρεπε να ακολουθεί ακριβώς τον πληθωρισμό, οπότε να μην ανταγωνίζεται η μία χώρα την άλλη μισθολογικά, ούτε όμως να γίνονται υπερβολές εις βάρος της ανταγωνιστικότητας τους.

Αποτελεί επομένως το μεγάλο θύμα της Γερμανίας, κρίνοντας από το ύπουλο dumping στο θέμα των μισθών (γράφημα) – μέσω του οποίου προκάλεσε τεράστιες ανισορροπίες στην Ευρωζώνη, με απώτερο στόχο την απομύζηση των εταίρων της, καθώς επίσης τη σταδιακή κατοχή της μίας χώρας μετά την άλλη. Λογικά λοιπόν υπήρξε άνοδος των κομμάτων που τάσσονται εναντίον της νομισματικής ένωσης – αν και το πρόβλημα δεν είναι το ευρώ αλλά η Γερμανία, με ή χωρίς το κοινό νόμισμα.

Από την άλλη πλευρά όμως η Γαλλία έχει έναν μεγάλο κίνδυνο: την έκθεση της στις ιταλικές τράπεζες, η οποία δεν είναι πολύ μικρότερη από ότι το 2011 (γράφημα). Ως εκ τούτου δεν είναι δύσκολο να εκβιαστεί από τη Γερμανία, όσον αφορά τυχόν επιθυμία της να επιστρέψει στο φράγκο – ένα ενδεχόμενο που θα ισοδυναμούσε με το οριστικό τέλος της Ευρωζώνης. Επομένως, ακόμη και αν επικρατούσε στη χώρα κάποιο κόμμα που θα τασσόταν εναντίον του ευρώ, δύσκολα θα αποφάσιζε την έξοδο  – οπότε ο κίνδυνος για το κοινό νόμισμα δεν είναι τόσο μεγάλος, όσο φαίνεται.

analyst.gr