Δύο άγιοι της Ορθοδοξίας είχαν κάνει την πρώτη μεταμόσχευση στον κόσμο

Το ιατρικό θαύμα που έπραξαν πριν από 1.700 χρόνια! Πώς έσωσαν ασθενή με γάγγραινα, αντικαθιστώντας το πόδι του με
υγιές μέλος. Σπάνια χειρόγραφα, ευρήματα αλλά και πίνακες ζωγραφικής επιβεβαιώνουν το γεγονός
Από τον Απόστολο Αντωνάκη

Από παλαιά χειρόγραφα, τα περισσότερα από τα οποία χάθηκαν στον ομιχλώδη Μεσαίωνα, βρέθηκαν σκόρπιες πληροφορίες γύρω από την Ιατρική που ασκούνταν πριν από αρκετούς αιώνες. Μένει κανείς άναυδος από τις γνώσεις και τις δυνατότητες των αρχαίων και των νεότερων γιατρών. Συγκλονιστικά κείμενα και απεικονίσεις χειρουργικών επεμβάσεων καθώς και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα μάς αναγκάζουν να αναθεωρήσουμε τα πιστεύω μας γύρω από τη σπουδαία επιστήμη της Ιατρικής και των τεχνικών σχετικά με τις λεπτεπίλεπτες χειρουργικές επεμβάσεις. Ωστόσο κανένας γιατρός δεν μπορούσε να κάνει ένα θαύμα και να επιτύχει αυτό που έκαναν πριν από 1.700 χρόνια οι Ανάργυροι Αγιοι Κοσμάς και Δαμιανός.

Μπορεί ό,τι συνέβαινε στα αρχαία Ασκληπιεία και τα Αμφιάρεια και σε άλλα θεραπευτήρια του αρχαίου κόσμου, όπου πραγματοποιούνταν σοβαρές ιατρικές επεμβάσεις, να έχει μυθοποιηθεί, ωστόσο διάφορα ευρήματα ταρακουνούν συχνά τα στάσιμα νερά της Ιστορίας, αναγκάζοντας τους ειδικούς να προβληματιστούν, να ερευνήσουν και να αναθεωρήσουν κατά περίπτωση διάφορες ιστορικές εκτιμήσεις.

Οι ερευνητές, λοιπόν, λένε ότι έχουν βρει την πρώτη παράσταση μιας πολύ δύσκολης χειρουργικής επέμβασης, και μάλιστα μεταμόσχευσης, σε έναν πίνακα ζωγραφικής ο οποίος απεικονίζει μια σκηνή ιατρικής πράξης που πραγματοποιήθηκε τους πρώτους αιώνες μετά Χριστόν, τουλάχιστον 1.400 χρόνια πριν από τη σύγχρονη Ιατρική και προτού οι ειδικοί επιστήμονες μιλήσουν για πρώτη φορά περί μεταμόσχευσης.

Ο πίνακας ζωγραφικής του 14ου αιώνα, ο οποίος βρίσκεται στο Μουσείο Τέχνης της Βόρειας Καρολίνας στο Ράλει των ΗΠΑ, παρουσιάζει την ιστορία ενός υποκειμενικού θαύματος από τους γνωστούς δίδυμους γιατρούς που αγίασαν αργότερα, τους Κοσμά και Δαμιανό, οι οποίοι, σύμφωνα με την παράδοση, πήραν ένα υγιές πόδι από έναν άνθρωπο που απεβίωσε και αντικατέστησαν το πόδι ενός ζωντανού ανθρώπου που έπασχε από γάγγραινα.

ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Οι Ιταλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι είναι η πρώτη απεικονιζόμενη σε ζωγραφική αναπαράσταση μεταμόσχευση άκρων. Το συγκεκριμένο έργο τέχνης, το οποίο έγινε με τέμπερα και φύλλο χρυσού στον πίνακα, είναι τρόπον τινά μια αγιογραφία που απεικονίζει το θαύμα του 474 μ.Χ. από τον Ιταλό καλλιτέχνη Matteo di Pacino. Να σημειώσουμε ότι υπάρχουν και πολλοί μεταγενέστεροι πίνακες που αποτυπώνουν το ίδιο γεγονός!

Εκείνοι που ασχολήθηκαν με το θέμα είναι οι ερευνητές της Ιατρικής Antonio Perciaccante του Νοσοκομείου Gorizia, ο Frank Rühli, διευθυντής του Ινστιτούτου Εξελικτικής Ιατρικής στο πανεπιστήμιο της Ζυρίχης, ο Francesco Maria Galassi, βασικός ερευνητής του έργου και υπεύθυνος της ιταλικής Παλαιοπαθολογίας στο επιστημονικό πρόγραμμα ΙΕΜ, και η Raffaella Bianucci, βιοανθρωπολόγος στο πανεπιστήμιο της Ζυρίχης.

Οι παραπάνω ειδικοί γιατροί και ανθρωπολόγοι ερευνητές ανέλυσαν τη ζωγραφική και προσδιόρισαν ότι ο ασθενής υπέφερε από μια σπάνια ασθένεια οιδηματώδους μορφής, την οποία αποκάλεσαν «περίεργη ασθένεια». Τα ευρήματά τους δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Journal of Vascular Surgery», γράφοντας: «Μορφολογικά, το ακρωτηριασμένο άκρο φαίνεται ότι είναι σε οιδηματώδη μορφή, μαλακό και σάπιο, με κάποιες δερματικές βλάβες συνεπείς με αποστραγγίσεις τραυμάτων. Με βάση αυτά τα χαρακτηριστικά, υποθέτουμε ότι ο άνδρας είχε υποστεί σοβαρή μόλυνση, με συνέπεια να πάθει γάγγραινα στο δεξί πόδι».

Το αγιολόγιο αναφέρει ότι οι δύο Αγιοι ήταν δίδυμα αδέλφια (γιοι της Θεοδότης) που έγιναν γιατροί και ποτέ δεν αμείφθηκαν από κανέναν πλούσιο ή φτωχό για τις θεραπείες τους, γι” αυτό και τους αποκαλούσαν «ανάργυρους». Γεννήθηκαν στην Αραβία και τελείωσαν την Ιατρική στη Συρία, ένα μέρος της οποίας εκείνη την περίοδο ήταν ρωμαϊκή επαρχία. Μαρτύρησαν το 303.

Η παράδοση λέει ότι απέκοψαν το άρρωστο πόδι του ασθενούς και μεταμόσχευσαν πάνω του το υγιές πόδι ενός νεκρού -από άλλη αιτία- άνδρα της Αιθιοπίας. Στη συνέχεια τοποθέτησαν το ακρωτηριασμένο πόδι μέσα σε ένα φέρετρο της Αιθιοπίας.

Η συνήθης θεραπεία της γάγγραινας για πολλούς αιώνες αργότερα ήταν να ακρωτηριάζουν οι γιατροί το άρρωστο μέλος. Οι γιατροί, όπως εικάζουν οι ερευνητές, επιχείρησαν τη μεταμόσχευση των άκρων, αλλά είπαν ότι θα ήταν σχεδόν αδύνατο να βρουν εύκολα έναν διαθέσιμο δότη, ώστε να έχουν ένα συμβατό μέλος για τον λήπτη. Ετσι, τα άκρα, όπως είναι ιατρικά λογικό, είναι σχεδόν βέβαιο ότι απορρίφθηκαν.

Οι «συντεχνίες» της εποχής και η εκστρατεία συκοφαντικής δυσφήμησης

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τούς τιμά ιδιαίτερα, ενώ πρέπει να σημειώσουμε ότι υπάρχουν άλλα δύο ζεύγη Αγίων με τα ίδια ονόματα. Στην Καθολική Εκκλησία οι Κοσμάς και Δαμιανός είναι οι Αγιοι προστάτες των γιατρών, των χειρουργών, των οδοντιάτρων και των φαρμακοποιών. Ηταν οι αγαπημένοι του λαού και είχαν θαυμάσια και επιτυχή αποτελέσματα ως γιατροί. Ομως με τόσα που έκαναν στέρησαν την πελατεία από άλλους γιατρούς της εποχής τους, οι οποίοι μάλλον οργάνωσαν εκστρατεία συκοφαντικής δυσφήμησης.

Οι κατήγοροι είπαν πολλά εναντίον τους στον Ρωμαίο κυβερνήτη, ο οποίος διέταξε να τους βασανίσουν. Επειδή, όπως αναφέρεται, αρνήθηκαν να αποκηρύξουν την πίστη τους, σταυρώθηκαν και σφαγιάστηκαν. Είχαν φρικτό τέλος ως θύματα των διωγμών των χριστιανών οι δύο αδελφοί, οι οποίοι αργότερα ανακηρύχθηκαν μάρτυρες και Αγιοι. Πολλά ειπώθηκαν για θαύματα κατά τη διάρκεια της δίκης τους. Τα σώματά τους μεταφέρθηκαν στη Συρία, όπου και ενταφιάστηκαν. Αποτμήματα των ιερών λειψάνων του Αγίου Κοσμά βρίσκονται στις Μονές Διονυσίου και Παντοκράτορος Αγίου Ορους.

Ολοι οι Αγιοι Ανάργυροι τιμούνται από την Εκκλησία μας και εορτάζονται στις 17 Οκτωβρίου. Ιδιαίτερα όμως η μνήμη των συγκεκριμένων -των υιών της Θεοδότης- Αγίων Κοσμά και Δαμιανού εορτάζεται την 1η Νοεμβρίου.

Παγκόσμια αναγνώριση:Το περιστατικό στη Βοστόνη το 1962 που διηγείται ο καθηγητής Χειρουργικής Βασ. Κέκης

Ο κ. Βασίλειος Κέκης, καθηγητής της Χειρουργικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και διευθυντής χειρουργός του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, το 1963 έζησε στη Βοστόνη της Αμερικής, στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης όπου υπηρετούσε, ένα θαυμαστό περιστατικό που αφορά τις θεραπείες και ιατρικές επεμβάσεις των Αγίων Αναργύρων, το οποίο και παραθέτουμε όπως το κατέγραψε ο ίδιος και θέλησε να το μοιραστεί με τους αναγνώστες της «Ορθόδοξης Αλήθειας»:

«Τον Μάιο του 1962 μεταφέρθηκε επειγόντως στο τμήμα του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης στη Βοστόνη Αμερικής ένα μικρό αγόρι ηλικίας 12 ετών, στο οποίο είχε αποκοπεί το δεξί του χέρι λίγο πιο κάτω από τον ώμο ύστερα από τροχαίο ατύχημα.
Επειτα από επιτυχή χειρουργική επέμβαση επετεύχθη η ανασυγκόλληση του άκρου και λίγο καιρό αργότερα ο μικρός μαθητής επανήλθε στην ομάδα μπέιζμπολ του σχολείου του.

Μετά την επιτυχία αυτή, ο ημερήσιος και περιοδικός Τύπος της Αμερικής θέλησε να λάβει λεπτομέρειες για το γεγονός και γι” αυτό από το νοσοκομείο οργανώθηκε συνέντευξη Τύπου μετά των χειρουργών οι οποίοι έλαβαν μέρος στην εγχείρηση αυτή» σημειώνει ο κ. Κέκης.
Και προσθέτει: «Καταρχήν, ένας από τους δημοσιογράφους ρώτησε εάν το Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης διεκδικούσε την πρωτιά για ένα τέτοιο είδος χειρουργικής επέμβασης.

Τότε, προς έκπληξη όλων, ο διευθυντής του νοσοκομείου χειρουργός E. D. Churchill απάντησε ως εξής: «Οχι, δεν διεκδικούμε την πρωτιά, διότι μια άλλη ομάδα γιατρών, οι Αγιοι Κοσμάς και Δαμιανός, περί το 300 μ.Χ. ακρωτηρίασε το κάτω άκρο ενός άνδρα, το οποίο έπασχε από γάγγραινα, και το αντικατέστησε με ένα άλλο, υγιές, από έναν Αραβα ο οποίος μόλις είχε πεθάνει»» τονίζει. Τέλος, ο κ. Κέκης επισημαίνει: «Το περιοδικό του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης δημοσίευσε τότε έναν ζωγραφικό πίνακα του 14ου αιώνα με τίτλο «Το θαύμα του μαύρου ποδιού» των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού. Το ιατρικό περιοδικό «Spectrum» της εταιρίας Pfizer, θέλοντας να δημοσιεύσει έναν έγχρωμο πίνακα με το θαύμα, ανακάλυψε ότι υπάρχουν πλέον των 1.500 ζωγραφικών πινάκων της εποχής της Αναγέννησης σε διάφορα μουσεία και εκκλησίες της Ευρώπης οι οποίοι απεικονίζουν το γεγονός της μεταμοσχεύσεως του μέλους από τους Αγίους Κοσμά και Δαμιανό».

ΠΛΗΘΟΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΠΟΔΕΙΞΗ 
Ο καθηγητής Ιατρικής κ. Κέκης σε άρθρο του στο ιατρικό περιοδικό «Spectrum» αναφέρει μεταξύ άλλων σχετικά με το πλήθος των ζωγραφικών πινάκων: «Εξηγείται από το γεγονός ότι ο Cosimo ο πρεσβύτερος, γνωστός ως προστάτης των γιατρών και των ζωγράφων, το 1389, σε ανάμνηση του αποκεφαλισμού των Αγίων, διακήρυξε ότι θα αποδεχόταν ολόσωμες εικόνες των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού οι οποίες θα απεικονίζουν και τα θαύματά τους. Τοιουτοτρόπως, εικόνες των Αγίων έγιναν πολλές και διαδόθηκαν σε όλη την Ευρώπη. Το 1438 ο ζωγράφος Fra Angelico ειδικά μισθώθηκε από τον Cosimo για την απεικόνιση ζωγραφικών πινάκων με θέμα τη ζωή των Αγίων. Τους πίνακες αυτούς τους βρίσκει σήμερα ο επισκέπτης στο Μουσείο του Αγίου Μάρκου στη Βενετία. Πλείστοι άλλοι υπάρχουν στην Πινακοθήκη του Μονάχου, στην Ακαδημία της Φλωρεντίας, στο Λούβρο των Παρισίων και σε διάφορες εκκλησίες της Ευρώπης. Και στην Ελλάδα, στην Εκκλησία των Αγίων Αναργύρων Βεροίας, βρίσκεται μια αγιογραφία – τοιχογραφία που απεικονίζει το θαύμα του «Μαύρου ποδιού»».

Στέφη Χριστοδούλου




πηγή: http://www.pentapostagma.gr/