Υπάρχει μέλλον για την Ε.Ε.;

Την Παρασκευή στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., στην Μπρατισλάβα, θα έχουμε ίσως την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τις πρώτες σοβαρές αψιμαχίες μεταξύ των εταίρων για την πορεία και το μέλλον της Ένωσης. Αυτό που διαφοροποιεί την επικείμε­νη σύνοδο σε

σχέση με άλλες κρίσιμες συνόδους του παρελθό­ντος, είναι ότι αυτήν τη φορά τα αντιτιθέμενα συμφέροντα αποτυπώνονται σε ομαδοποιήσεις χωρών-μελών, οι οποίες αναζη­τούν και επιδιώκουν μια πιο συνεκτική σχέση μεταξύ τους. Αξι­οσημείωτο είναι επίσης ότι αυτές οι ομαδοποιήσεις με βάση το κοινό συμφέρον, εκτός από πολιτικά, διαιρούν και γεωγραφικά την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Για πολλούς, η υπόθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι τελειωμένη και βρισκόμαστε ήδη στη διαδικασία αποσύνθεσής της. Για άλλους, η Ε.Ε. είναι μια υπόθεση για την οποία ακόμα αξίζει τον κόπο να παλέψει κανείς. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είτε υιοθετήσει κανείς την πρώτη είτε τη δεύτερη προσέγγιση, κατα­λήγει στο συμπέρασμα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ήδη μπει σε μια φάση αναδιάταξης και ή θα καταφέρει να επιβιώσει αλλάζο­ντας τη φυσιογνωμία και τις πολιτικές της προτεραιότητες ή δεν θα μπορέσει να αποφύγει την αποσύνθεση.

Ήδη μπορεί κάποιος να διακρίνει τις συνέπειες τις αδυναμίας της Ε.Ε. να συγκροτηθεί ως «όλον» και σύνολο αποφασισμένο να υπερασπισθεί το κοινό του συμφέρον. Η οικονομική κρίση από το 2008 - για την ακρίβεια, η γερμανική αντίληψη για την αντι­μετώπιση αυτής της κρίσης - ήδη έχει δημιουργήσει τη διαίρεση Βορρά - Νότου εντός της Ε.Ε. Ταυτόχρονα, οι Ανατολικοευρωπαίοι (Πολωνία, Τσεχία, Σλοβακία, Ουγγαρία) μαζί με την Αυστρία και τη Σλοβενία θέλουν «λιγότερη Ευρώπη» και κρατούν σκληρή γραμμή στο προσφυγικό. Θέλουν επίσης αυτές οι χώ­ρες τους Αμερικανούς μόνιμους τοποτηρητές και εγγυητές μιας σταθερότητας η οποία θα αποκλείει τη γερμανική ηγεμονία και θα συγκρατεί τους πειρασμούς του Βερολίνου να έρθει πιο κο­ντά με τη Μόσχα.

Από την άλλη μεριά, οι κυβερνήσεις της Μεσόγειου λένε ότι η Ευρώπη χρειάζεται ένα νέο όραμα και μια νέα πολιτική. Δεν θε­ωρούν ωφέλιμη και ρεαλιστική τη μετατροπή της Ευρώπης σε «φρούριο» και πάνω απ' όλα αμφισβητούν το μοντέλο της λιτό­τητας, ζητώντας από τη Γερμανία να αλλάξει «γραμμή».

Το «μπαλάκι», λοιπόν, βρίσκεται στο Βερολίνο, το οποίο μέσα στους επόμενους μήνες τελικά θα αποφασίσει τι συμφέρει τη Γερμανία: Να πληρώσει για την ηγεσία της σε μια Ενωμένη Ευ­ρώπη ή μήπως να επιτρέψει την αποσύνθεσή και την αναδιάτα­ξή της;