Νέο Παγκόσμιο Ρωσικό Ειδησιογραφικό Πρακτορείο

Νέο παγκόσμιο ειδησεογραφικό δίκτυο από τη Ρωσία

Τζούλια Λιακοπούλου 

Γκαλιγιά Ιμπραγκίμοβα, RBTH

Το νέο Ρωσικό Ενημερωτικό Δίκτυο, «Σπούτνικ» («Sputnik») είναι γεγονός. Θα μεταδίδει σε όλο τον κόσμο ειδήσεις από τη Ρωσία και Διεθνώς. Η πρωτοβουλία αποσκοπεί στην πολύπλευρη ενημέρωση της Διεθνούς Κοινής Γνώμης, και όχι τη μονόπλευρη των μεγάλων Δυτικών ΜΜΕ. Στις 10 Νοεμβρίου 2014, η «Η Ρωσία σήμερα» («Rossiya segodnya», «Russia Today») παρουσίασε μια νέα πρωτοβουλία στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

Το «Σπούτνικ» (Δορυφόρος), που θα απευθύνεται σε ξένο κοινό. Θα είναι ένα διεθνές ειδησεογραφικό δίκτυο που θα κάνει ενημερωτικές παραγωγές, όχι στη Μόσχα, αλλά σε πόλεις του εξωτερικού. Ο γενικός διευθυντής του πρακτορείου «Η Ρωσία σήμερα», Ντμίτρι Κισελιόφ, δήλωσε ότι ο στόχος είναι «να παρέχει στη διεθνή κοινή γνώμη μια εναλλακτική εικόνα, απέναντι στη μεροληπτική κάλυψη των διεθνών γεγονότων από τα Δυτικά Μέσα Ενημέρωσης». Τα ξένα ΜΜΕ, πάντως, ως ήταν αναμενόμενο, είδαν στο «Σπούτνικ» τις προσπάθειες του Κρεμλίνου να εκσυγχρονίσει και να επεκτείνει τον προπαγανδιστικό του μηχανισμό, ως ανάγκη μετά την Ουκρανική Κρίση.

Το «Σπούτνικ» θα περιλαμβάνει πρακτορείο ειδήσεων, τον ενημερωτικό ιστότοπο Sputniknews.com, Κέντρο Τύπου και ένα δίκτυο ραδιοφωνικών σταθμών που θα εκπέμπουν σε 30 γλώσσες 34 χωρών του κόσμου. Η κύρια διαφορά του με ένα παραδοσιακό πρακτορείο ειδήσεων, σύμφωνα με τους δημιουργούς του, βρίσκεται στο ότι η παραγωγή του ενημερωτικού υλικού δεν θα γίνεται στη Μόσχα, αλλά στα μέρη όπου συμβαίνουν τα γεγονότα. Γραφεία ανταποκριτών του ρωσικού ψηφιακού «Δορυφόρου» έχουν ήδη συσταθεί σε 17 χώρες του Μετασοβιετικού χώρου. Στις 11 Νοεμβρίου, άρχισε να εκπέμπει ο ραδιοφωνικός σταθμός «Σπούτνικ» στη Γεωργία. Το δίκτυο πολυμέσων του «Σπούτνικ» θα συνενώσει δεκάδες ιστοσελίδες και θα χρησιμοποιήσει την ισχύ του ραδιοφώνου «Η Φωνή της Ρωσίας» που πληροφορεί το διεθνές κοινό για τη ζωή στη Ρωσία από το 1929.

Το παλαιότερο κρατικό πρακτορείο ειδήσεων, που λειτουργεί στη Ρωσία από το 1904, είναι το TASS. Κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου (1941-1945), στο TASS δημιουργήθηκε μια ειδική υπηρεσία πολεμικής ενημέρωσης. Αρκετοί από τους ανταποκριτές του βρίσκονταν στο Μέτωπο και μετέδιδαν τα νέα κατευθείαν από την πρώτη γραμμή των μαχών. Το 1992 μετονομάστηκε σε ITAR-TASS, αλλά το Σεπτέμβριο του 2014 σαν αποτέλεσμα μιας στρατηγικής μάρκετινγκ rebranding, ανέκτησε την ιστορική του επωνυμία  - TASS. Ο οργανισμός καλύπτει την εγχώρια και Διεθνή Ειδησεογραφία και έχει το πιο ευρύ δίκτυο ανταποκριτών σε 70 περιφερειακά κέντρα και γραφεία ανταποκριτών στη Ρωσία και σε 63 χώρες του κόσμου. Το ενημερωτικό υλικό του TASS είναι διαθέσιμο σε 6 γλώσσες: Αγγλικά, ρωσικά, γαλλικά, γερμανικά, ισπανικά και αραβικά. Το πλούσιο φωτογραφικό αρχείο του περιέχει αρκετά εκατομμύρια φωτογραφιών και αρνητικών. Η Ρωσική Κρατική Υπηρεσία Πολυμέσων αναδιοργανώθηκε το Δεκέμβριο του 2013, με σχετικό Προεδρικό Διάταγμα. Βάσει αυτού, καταργήθηκε το RIA Novosti, ένα σημαντικό, έγκυρο και μεγάλο Διεθνές Πρακτορείο ειδήσεων που λειτουργούσε από το 1941 και τροφοδοτούσε τα παγκόσμια και τα Ρωσικά ΜΜΕ με ειδήσεις και πληροφορίες σχετικά με τη Ρωσία. Στη βάση του RIA Novosti, δημιουργήθηκε το πρακτορείο «Η Ρωσία σήμερα». Ο νέος ενημερωτικός φορέας άρχισε λειτουργεί από το Δεκέμβριο του 2013, με αποδέκτη το ξένο κοινό. Το πρακτορείο «Η Ρωσία σήμερα» στοχεύει όχι τόσο να διαφωτίζει τη Διεθνή Κοινή Γνώμη για το τι συμβαίνει στη Ρωσία, αλλά να καλύπτει τα Διεθνή γεγονότα με μια «ρωσική ματιά». Επικεφαλής του πρακτορείου είναι ο δημοσιογράφος διεθνολόγος, Ντμίτρι Κισελιόφ, και η αρχισυντάκτης, Μαργκαρίτα Σιμονιάν. Τα Δυτικά ΜΜΕ τους ονομάζουν κύριους προπαγανδιστές του Κρεμλίνου. Εξηγώντας την αποστολή του «Russian Today» ο Κισελιόφ τόνισε: «Το πρακτορείο επιδιώκει να συμβάλλει ώστε να αποκατασταθεί η δίκαια αντιμετώπιση της Ρωσίας εκ μέρους των διεθνών ΜΜΕ, ως μιας σημαντικής χώρας στον κόσμο που έχει καλές προθέσεις». Σχετικά με το σύγχρονο διαδικτυακό «Σπούτνικ», η Σιμονιάν είπε: «Το νέο Μέσο Ενημέρωσης θα προσφέρει εκπομπές αναλύσεων, δημοσιογραφικές έρευνες, συνεντεύξεις με εμπειρογνώμονες, ψυχαγωγικά προγράμματα, τα οποία θα διαφέρουν ως προς την επιλογή και την προσέγγιση των θεμάτων τους, και το σημαντικότερο για τη διαφορετική αντίληψη που έχουν για τον κόσμο». Η κύρια βάση του «Russia Today» είναι το ειδησεογραφικό τηλεοπτικό κανάλι RT, το οποίο εκπέμπει σε 24ωρη βάση από τη Μόσχα σε περισσότερες από 100 χώρες σε όλο τον κόσμο στα αγγλικά, αραβικά και στα ισπανικά. Το κανάλι είναι διαθέσιμο σε 700 εκατομμύρια τηλεθεατές. Στην Ουάσιγκτον και στο Λονδίνο, έχει τα δικά του στούντιο απ’ όπου «βγαίνει στον αέρα». Το τηλεοπτικό κανάλι έχει επανειλημμένα προταθεί ως υποψήφιο για διεθνή βραβεία στο χώρο της δημοσιογραφίας, ωστόσο, η στάση της ξένης δημοσιογραφικής κοινότητας απέναντί του είναι διφορούμενη. Το RT συχνά συγκρίνεται με τις ταμπλόιντ Δυτικές εφημερίδες και έχει κατ’ επανάληψη κατηγορηθεί για μεροληπτική κάλυψη των διεθνών γεγονότων. Έτσι, στις 10 Νοεμβρίου, η Βρετανική ρυθμιστική αρχή για τα ΜΜΕ, Ofcom, κατηγόρησε το RT για «μεροληπτική κάλυψη των γεγονότων στην Ουκρανία και για παρουσίαση των θέσεων μόνο των ρωσικών αρχών». Η Μαργκαρίτα Σιμονιάν διέψευσε τις κατηγορίες και δήλωσε ότι βλέπει σε αυτούς τους ισχυρισμούς «προσπάθεια επηρεασμού της δημοσιογραφικής πολιτικής του καναλιού».
Η κατάργηση της «Φωνής της Ρωσίας» και του πρακτορείου ειδήσεων RIA Novosti, καθώς και η ταυτόχρονη δημιουργία του ενημερωτικού φορέα, «Η Ρωσία σήμερα», που συνένωσε διάφορα ρωσικά ΜΜΕ υπό μία ισχυρή σκέπη, θεωρήθηκε από ξένους αναλυτές ως ένα βήμα που επιβεβαιώνει τις προσπάθειες του Κρεμλίνου να τοποθετήσει τη Ρωσία στη θέση της κύριας   αντιαμερικανικής φωνής. Αυτό προκάλεσε συζητήσεις στην Ευρώπη για το αν θα πρέπει τελικά ή όχι να αναγεννήσουν τις ρωσικές μεταδόσεις σε ξένες γλώσσες, κάτι που όπως φαινόταν στη γενιά της δεκαετίας του 1990, είχε χάσει τη σημασία του με τη λήξη Ψυχρού Πολέμου.
Ένα από τα μεγαλύτερα Ρωσικά Μέσα Ενημέρωσης που απευθύνεται στο ξένο κοινό, είναι η διεθνής πρωτοβουλία «Ροσίσκαγια Γκαζέτα» Russia Beyond the Headlines (RBTH), που υπάρχει από το 2007 (σ.σ. η ελληνική έκδοση της RBTH ονομάζεται Σύγχρονη Ρωσία). Η RBTH αποσκοπεί την επέκταση της ρωσικής ενημερωτικής παρουσίας στα διεθνή ΜΜΕ και εκδίδει σε 23 χώρες έντυπα ένθετα που κυκλοφορούν μαζί με κορυφαίες εφημερίδες του κόσμου. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της έκδοσης είναι ότι ενημερώνει τους ξένους αναγνώστες, όχι μόνο για τα θέματα της ρωσικής επικαιρότητας, αλλά και για την ιστορία, τον πολιτισμό, τις παραδόσεις, τον τουρισμό, καθώς και για τα διεθνή γεγονότα στα οποία συμμετέχει η Ρωσία. Βασική αρχή της «Ροσίσκαγια Γκαζέτα» είναι η συντακτική εργασία να επικεντρώνεται στη δεοντολογία, στις αρχές και στις παραδόσεις της ποιοτικής δημοσιογραφίας των χωρών στις οποίες απευθύνεται η έκδοση. Περισσότερο από το 70% των δημοσιευμάτων είναι πρωτότυπα άρθρα, τα υπόλοιπα επιλέγονται από τα μεγαλύτερα και εγκυρότερα ρωσικά ΜΜΕ και τα επιμελούνται δημοσιογραφικά οι συντάκτες της RBTH, σύμφωνα με τα πρότυπα των εφημερίδων - εταίρων της έκδοσης.
Ο εκδότης της RBTH Γιεβγκένι Άμποφ λέει: «Το υλικό από τον Ρωσικό Τύπο σπάνια αναπαράγεται στον ξένο Τύπο. Κυρίως, επειδή δεν συμπίπτουν οι δημοσιογραφικές παραδόσεις της Ρωσίας με αυτές του εξωτερικού. Στη διάρκεια της κοινής μας δημοσιογραφικής εργασίας με τους ξένους ειδησεογραφικούς εταίρους, οι οποίοι στην αρχή φοβούνταν για μια μη-ισορροπημένη κάλυψη των γεγονότων, καταφέραμε να τους πείσουμε ότι η προπαγάνδα δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα συνώνυμο της «κακής δημοσιογραφίας». Εμείς, στην RBTH, μιλάμε για τη Ρωσία με τη γλώσσα της ποιοτικής δημοσιογραφίας, η οποία δεν επιτρέπει την προώθηση μόνο μίας άποψης, αγνοώντας τις άλλες γνώμες». Το ένθετο της RBTH εκδίδεται σε 23 χώρες και κυκλοφορεί μαζί με 29 σημαντικές, διεθνούς φήμης ξένες εφημερίδες, συμπεριλαμβανομένων των «The New York Times», της «Wall Street Journal» και της «Washington Post» στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, της έκδοσης της «Le Figaro» στη Γαλλία, της «Handelsblatt» στη Γερμανία, της «La Repubblica» στην Ιταλία, της «El Pais» στην Ισπανία και της «Global Times» στην Κίνα. Η διαδικτυακή πύλη RBTH υποστηρίζει επίσης 20 ιστοσελίδες σε 16 γλώσσες.

Πηγή: Aleksey Filippov / Sputnik