Παρλάπιπας: Τα κλάματα δεν σώζουν από τις πλημμύρες

Παρασκευή 31 Οκτωβρίου 2014

Τα κλάματα δεν σώζουν από τις πλημμύρες

Τις τελευταίες ημέρες, γίναμε για μια ακόμη φορά μάρτυρες μιας οικτρής παράστασης από τον θίασο της κλαίουσας ιτιάς. Όσοι
κυβερνητικοί εταίροι έσκασαν μύτη στις πληγείσες περιοχές με το ανάλογο θλιμμένο ύφος, για μια ακόμα φορά, αποδείχθηκαν άσοι στις διαπιστώσεις, στις υποσχέσεις και στα φληναφήματα.

Γιατί δεν μπορεί οι καθ’ ύλην αρμόδιοι να καταγγέλλουν τα μπαζωμένα ρέματα για την καταστροφή, να υπόσχονται για πεντηκοστή φορά αντιπλημμυρικά έργα ενώ μόλις πριν από λίγους μήνες με την ψήφο τους στη Βουλή έκαναν ακόμα μια σοβαρή έκπτωση στη νομοθεσία για τα ρέματα, την προστασία του περιβάλλοντος και κυρίως την προστασία των πολιτών.

Για να εξηγούμαστε, οι κυβερνητικοί εταίροι που τώρα ραγίζει η καρδιά τους πάνω από τα συντρίμμια, πριν από μόλις έξι μήνες, ψήφισαν και με τα δυο τους χέρια το σχέδιο νόμου «Διαδικασία οριοθέτησης και ρυθμίσεις θεμάτων για τα υδατορέματα - Ρυθμίσεις πολεοδομικής νομοθεσίας» που προβλέπει διάφορες εκπτώσεις για το… καλό μας, βεβαίως - βεβαίως!

Τώρα κλαις…

Η πρώτη ενέργεια που οφείλει να κάνει ένα κράτος με βάση και τη συνταγματική επιταγή για την προστασία των ρεμάτων είναι η οριοθέτησή τους. Να προχωρήσει, δηλαδή, στον προσδιορισμό του πλάτους της ζώνης που απαιτείται για την κατασκευή αντιπλημμυρικών έργων. Ο προσδιορισμός γίνεται με στόχο να δεσμευθούν και από τις δυο όχθες του ρέματος οι απαραίτητοι χώροι για την κατασκευή των έργων. Η επιταγή αυτή αφορά τόσο δημόσιους χώρους όσο και ρέματα που περνούν μέσα από ιδιοκτησία ιδιωτών.

Οι κυβερνητικοί φωστήρες, μόλις πριν από έξι μήνες, ψήφισαν νόμο που μεταξύ άλλων καταργεί την οριοθέτηση, και συγκεκριμένα:

◆ Καταργεί την οριοθέτηση ρέματος για την κατασκευή φραγμάτων, υδροληψιών, υδροηλεκτρικών σταθμών με το τρικ «εφόσον αυτά βρίσκονται πάνω στο σώμα του φράγματος», όπως και για την κατασκευή υπόγειων αγωγών, αγωγών υδροληψίας και διάθεσης αποβλήτων. Όπως επισήμαναν από την πρώτη στιγμή όσοι κάθισαν και διάβασαν το σχέδιο νόμου, η εξαίρεση των φραγμάτων είναι απαράδεκτη αφού πρόκειται για έργα μεγάλης κλίμακας που επιφέρουν στα ρέματα μεγάλες αλλοιώσεις τόσο κατά την κατασκευή όσο και κατά τη λειτουργία τους. Ακόμα χειρότερα, η διατύπωση που προτείνεται μπορεί να εξαιρεί από την οριοθέτηση και ρέματα όπου κατασκευάζονται φράγματα συγκράτησης εξορυκτικών αποβλήτων (tailings dams) – πρβλ. Χαλκιδική –, επιτρέποντας στον εξορυκτικό κλάδο μεγάλης έκτασης επεμβάσεις στις κοίτες, χωρίς καμία υποχρέωση αποκατάστασης ή προστασίας, όπως σημείωσε το WWF Ελλάς.

◆ Επιτρέπει την τμηματική οριοθέτησή τους με απόφαση του διορισμένου γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή του υπουργού ΠΕΚΑ και Υποδομών, ακόμη και την προσωρινή οριοθέτηση για να εκδοθεί οικοδομική άδεια με αίτημα φορέα ή ιδιώτη.

◆ Καταργεί την οριοθέτηση των ρεμάτων ως αυτόνομη διαδικασία και προαπαιτούμενο στις εγκρίσεις ή τροποποιήσεις σχεδίου πόλεως και οικισμών ή στις εγκρίσεις της πολεοδομικής μελέτης Οικοδομικών Συνεταιρισμών και Ιδιωτικών Πολεοδομήσεων.

◆ Για ρέματα που έχουν ήδη οριοθετηθεί, μπορεί να κινηθεί εκ νέου η διαδικασία με τις νέες διατάξεις που ψηφίστηκαν.

◆ Καταργεί την οριοθέτηση για τα μικρά υδατορεύματα, με έκταση λεκάνης απορροής μικρότερη ή ίση του 1,0 τ.χ., όταν βρίσκονται εκτός ορίων κατοικημένης περιοχής, ή μικρότερη ή ίση των 0,50 τ.χ. για τις εντός ορίων κατοικημένης περιοχής.

Έρχονται χειρότερα

Οι επιστήμονες το ξεκαθαρίζουν προς πάσα κατεύθυνση ότι τα χειρότερα έρχονται. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο καθηγητής και διευθυντής του Κέντρου Εκτίμησης Φυσικών Κινδύνων και Προληπτικού Σχεδιασμού του ΕΜΠ Γιώργος Τσακίρης σε ανάρτησή του στην ιστοσελίδα του Κέντρου, «τα έντονα αυτά φαινόμενα θα επαναλαμβάνονται με αυτή και μεγαλύτερη ραγδαιότητα στο μέλλον λόγω κλιματικών αλλαγών και ανθρωπογενών επεμβάσεων. Αυτό πρέπει να προβληματίσει την πολιτεία για πιο συστηματική προληπτική προσπάθεια με αυστηρότερα επίπεδα σχεδιασμού, ουσιαστική υλοποίηση των σχεδίων αντιπλημμυρικής προστασίας της Οδηγίας 2007/60 για τις πλημμύρες, και την ενίσχυση των δομών της Πολιτικής Προστασίας».

Παράλληλα, επισημαίνει ότι, αν και ήταν αναμενόμενο ότι ο όγκος του νερού που έπεσε θα προκαλούσε ζημιές, «οι επιπτώσεις στις πληγείσες περιοχές φαίνονται να είναι μεγαλύτερες των αναμενόμενων». Ο Γ. Τσακίρης εκτιμά ότι αυτό κυρίως οφείλεται στον μεγάλο όγκο των νερών της απορροής που πέρα από τον όγκο της βροχόπτωσης προκαλείται από το πυκνοδομημένο περιβάλλον (μεγάλες αδιαπέρατες εκτάσεις - δρόμοι, στέγες κ.λπ.) και την καταπάτηση και μετατροπή των ρεμάτων σε δρόμους χωρίς άμεση διέξοδο σε τελικό αποδέκτη όπως στη θάλασσα.

Να σημειωθεί ότι μελέτη που παρουσίασε το 2013 το ΕΜΠ για τα ρέματα της Αττικής επισημαίνει ότι λεκανοπέδιο διαθέτει 434 χιλιόμετρα ανοιχτών ρεμάτων από 1.280 χιλιόμετρα το 1945. Παράλληλα, έχουν μπαζωθεί και τσιμεντοποιηθεί περίπου 550 χιλιόμετρα ρεμάτων και μόνο σε 187 χιλιόμετρα έχουν γίνει τα απαραίτητα έργα.

"Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου"