Παρλάπιπας: Ο τορπιλισμός της "Έλλης"

Πέμπτη 15 Αυγούστου 2013

Ο τορπιλισμός της "Έλλης"

Ανατέλλει η 15η Αυγούστου του 1940.

Πλήθη προσκυνητές κατακλύζουν τη λευκή Τήνο, στο βαθυγάλανο ελληνικό Αιγαίο. Στον όρμο του νησιού, για να.....
απονείμει τις καθιερωμένες τιμές, έχει φτάσει από τα ξημερώματα η "ΈΛΛΗ", το παλαιό, ιστορικό εύδρομο του ελληνικού στόλου.
Σημαιοστολισμένη, κάνει να κυματίζουν τα χρώματα του έθνους πλάι στον θρησκευτικό πανηγυρισμό. Δεν έχει όμως προχωρήσει το πρωί, είναι ακόμα οκτώμιση η ώρα, όταν κρότος τρομαχτικός συγκλονίζει το πλοίο και το νησί. Μαύροι καπνοί σηκώνονται αμέσως, τριγυρίζουν την "ΈΛΛΗ", που χτυπημένη κατάσαρκα στα ύφαλά της, από εχθρό κρυμμένο, γέρνει. Ποιος έκαμε το έγκλημα; Ποιος πέταξε από μακριά το στιλέτο;
Καμιά ελληνική ψυχή δεν αμφιβάλλει; Η γενναία πράξη έχει αποτυπωμένη την ταυτότητά της στον τρόπο της. Η έρευνα άλλωστε που θα γίνει στο βυθό του όρμου αμέσως την επόμενη ημέρα, θα φέρει στο φως το τσακισμένο επισκεπτήριο του δολοφόνου: Κομμάτια από τις τορπίλλες, με πάνω αριθμό μητρώου και στοιχεία ιταλικά.
Κι όμως: αν και αμφιβολία δεν χωράει, η ελληνική κυβέρνηση αποφασίζει να μην φανερώσει την αλήθεια, για ν' αποφύγει κάθε προστριβή.
Σε ανακοινωθέν της δηλώνει πως δεν κατόρθωσε να εξακριβώσει την εθνικότητα του υποβρυχίου που χτύπησε την "ΈΛΛΗ".
(Αγγελος Τερζάκης, Ελληνική Εποποιία 1940-1941, στο: Χατζηπατέρα-Φαφαλιού, Μαρτυρίες 1940-1941, Αθήνα, Κέδρος, 1982, σ. 20)

Η ιστορία μας είναι γνωστό πως έχει κενά. Κενά τα οποία μπορεί να δημιουργήθηκαν από διάφορους λόγους και αιτίες. Παρά το πέρασμα των χρόνων όμως, υπάρχουν περιπτώσεις που δίνεται η δυνατότητα αυτά τα κενά να καλυφθούν και οι επόμενες γενιές να αποκτήσουν τη χαμένη γνώση.
Φτάνει και η πολιτεία να έχει την ίδια γνώμη...
Ένα από τα μεγάλα κενά της Νεοελληνικής ιστορίας αφορά τον τορπιλισμό του ευδρόμου μας ΈΛΛΗ στις 15 Αυγούστου 1940.
Όπως οι περισσότεροι γνωρίζουμε, στις 15 Αυγούστου του 1940, περί και περί ώρα 08:30' λίγο πριν τη λιτάνευση της ιερής εικόνας, και ενώ στη προκυμαία υπήρχε ήδη πολύς κόσμος, υποβρύχιο "εν καταδύσει" πλησίασε τον θαλάσσιο χώρο εξαπολύοντας τρεις τορπίλες κατά του ευδρόμου ΕΛΛΗ, εκ των οποίων μόνο μία έπληξε αυτό, προκαλώντας έκρηξη στο μηχανοστάσιο και πυρπόληση των δεξαμενών πετρελαίου, με 9 νεκρούς και 24 τραυματίες.
Οι δε άλλες δύο τορπίλες αστόχησαν και εξερράγησαν στη προκυμαία χωρίς ευτυχώς να προκαλέσουν θύματα. Παρά τις προσπάθειες όμως που κατέβαλε το πλήρωμα τελικά το ΕΛΛΗ βυθίστηκε περίπου μία ώρα μετά στις 09:45΄ και το πλήρωμα αναγκάστηκε να το εγκαταλείψει πηδώντας στη θάλασσα.
Στη συνέχεια το υποβρύχιο απομακρύνθηκε χωρίς να καταστεί γνωστή η ταυτότητά του. Από την έρευνα που διενεργήθηκε στη συνέχεια από πραγματογνώμονες αξιωματικούς του ελληνικού Βασιλικού Ναυτικού, επί των θραυσμάτων των τορπιλών που είχαν εκραγεί στη προκυμαία, διεπιστώθη αμέσως ότι επρόκειτο για ιταλικές τορπίλες.
Η τότε ελληνική κυβέρνηση (του Ι. Μεταξά) τήρησε απόλυτα μυστική την πραγματογνωμοσύνη εκείνη, (η οποία τελικά δημοσιεύτηκε με φωτογραφίες δύο ημέρες μετά την έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου, δηλαδή στις 30 Οκτωβρίου του 1940), αλλά και με ταυτόχρονη απαγόρευση στον τύπο για οποιοδήποτε υπαινιγμό εθνικότητας του υποβρυχίου. Παρά ταύτα όμως από την πρώτη στιγμή η ελληνική κοινή γνώμη ουδεμία αμφιβολία έτρεφε περί της εθνικότητας των υπευθύνων.
Ως εδώ, τα περισσότερα γνωστά...
Αυτό που δε γνωρίζαμε είναι πως κάποιος σπουδαίος πατριώτης, ο ΗΡΩΑΣ Καπετάν Μιχάλης Πετυχάκης, πλοιοκτήτης σε αλιευτικά σκάφη που βρίσκονταν στην περιοχή, αμέσως μετά την έκρηξη, αψήφησε τον κίνδυνο της αναμενόμενης έκρηξης και με αυθορμητισμό και θάρρος, έδωσε εντολή και έσπευσε με τα αλιευτικά "Προποντίς" και "Ελένη" να συνδράμει και να περισυλλέξει τους ναυαγούς. Μέσα στους καπνούς του φλεγόμενου ΕΛΛΗ κατάφερε να σώσει 24 τραυματίες, μετριάζοντας έτσι το κακό. Λίγο μετά την επιβίβαση και αναχώρηση των σκαφών, σημειώθηκε η μεγάλη έκρηξη στα μηχανοστάσια του ΕΛΛΗ που δε θα άφηνε κανένα ζωντανό.
Για την πράξη ανδρείας ο ΗΡΩΑΣ, Καπετάν Μιχάλης Πετυχάκης, τιμήθηκε με την υψίστη των τιμών, Βασιλική Ευαρέσκεια από τον Βασιλέα Γεώργιο Β΄ και από την κυβέρνηση Μεταξά. Ο ίδιος σε ερώτηση του Βασιλέως για το τι θα ήθελε σαν ευχαριστία από την Ελληνική κυβέρνηση, απάντησε "Να συνδράμω και εγώ να κάνουμε μια καινούργια ΕΛΛΗ", όπως και έγινε.
Μετά το συμβάν ο πρωθυπουργός Μεταξάς και δικαιολογημένα, προσπάθησε να κρατήσει χαμηλούς τόνους. Τα χρόνια πέρασαν και όπως είναι φυσικό το συμβάν ξεχάστηκε...
Τα χρόνια πέρασαν και όπως ξέρουμε η Νεοελληνική ιστορία φέρει ένα μεγάλο κενό. Κανείς δε γνωρίζει κάτι, εκτός από τους απόγονους του ήρωα που θεωρούν άδικο να μην υπάρχει έστω μια απλή αναφορά για τον άνθρωπο τους στο Μαυσωλείο της Έλλης στην Τήνο, ή στο μνημείο ηρώων στο λιμενοβραχίονα. Θεωρούν άδικο να αποκαλούνται ήρωες όσοι βρίσκονταν στο καθήκον, στο χώρο εργασίας τους, ενώ κάποιος που βοήθησε με δική του πρόθεση, αγνά και ανυστερόβουλα να μην αναφέρεται πουθενά...
Έτσι λοιπόν οι απόγονοι του ήρωα αποφασίζουν, εξ' ολοκλήρου με δικά τους έξοδα, να κάνουν μια δωρεά, τόσο στον Ιερό Ναό Ευαγγελιστρίας Τήνου, όπου υπάρχει το μαυσωλείο της ΈΛΛΗΣ, όσο και στο Δήμο Τήνου, στο μνημείο ηρώων που βρίσκεται στον εσωτερικό λιμενοβραχίονα. Η δωρεά θα περιελάμβανε αντίγραφο της Βασιλικής Ευαρέσκειας και της Κυβέρνησης Μεταξά, καθώς και την κατασκευή μαρμάρινης πλάκας στη μνήμη του ΉΡΩΑ και στα δύο σημεία.
Και εδώ για μια ακόμη φορά η πολιτεία δείχνει τις προθέσεις της...
Μετά από προφορικές αλλά και γραπτές επικοινωνίες, τόσο με τον Ιερό Ναό Ευαγγελιστρίας Τήνου, όσο και με το Δήμαρχο Τήνου Παναγιώτη Κροντηρά, μέσω του προσωπικού του e-mail, εισέπραξαν μια ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ. Αδιαφορία, σαν να μην υπήρξαν, σαν να μην επικοινώνησαν ποτέ... Τουλάχιστον θα ήταν θετικό να υπήρχε μια απάντηση... Υπήρξε όμως το απόλυτο τίποτα...
Η αγανάκτηση της οικογένειας αποτυπώνεται με τρεις λέξεις: Κρίμα, αίσχος και ντροπή. Τόσο για το Δήμαρχο Τήνου Παναγιώτη Κροντηρά, όσο και για τον Ιερό Ναό Ευαγγελιστρίας Τήνου, που τελικά φαίνεται ότι δεν αξιολογούν όλα τα ζητήματα με την πρέπουσα σοβαρότητα...
Εμείς σύμφωνα με τα δεδομένα, θα αποτυπώσουμε την άποψη μας επίσης με τρεις λέξεις: ντροπή, ντροπή, ντροπή, μέχρι να μας γίνει γνωστή κάποια εξέλιξη...